Interpelacja nr 20999 do ministra finansów w sprawie podwyżki stawek podatku VAT na artykuły dziecięce

Od wielu tygodni na adres mojego biura poselskiego przychodzą zasadne prośby o interwencję u ministra finansów w sprawie podwyżki VAT na artykuły dziecięce. Zdaję sobie sprawę z faktu, że wyrokiem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości jesteśmy zobligowani do zaprzestania stosowania preferencyjnej stawki VAT na ww. artykuły. Jednakże o ile jest mi wiadomo, Trybunał nie wyznaczył konkretnego terminu wprowadzenia zmian w tym zakresie. Dlatego z punktu widzenia polityki prorodzinnej powinno się twardo negocjować odłożenie w czasie tych niekorzystnych zmian.

Z wyliczeń Centrum im. Adama Smitha wynika, że planowana podwyżka najboleśniej uderzy w rodziny wielodzietne, które będą zmuszone zwiększyć swoje roczne wydatki o minimum 500 zł. Dla prawie 10 mln rodzin zmiana ta będzie oznaczać dodatkowy koszt rzędu 2,72 mld zł rocznie. Do tego należy doliczyć podwyżkę VAT na artykuły spożywcze, która stała się faktem od 1 stycznia i już przyczyniła się do drastycznego wzrostu cen żywności. Jednocześnie zarówno Ministerstwo Finansów, jak i Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej w żaden sposób nie zamierzają zrekompensować rodzinom poniesionych wydatków.

Z moich informacji wynika, że w Unii Europejskiej są państwa, które mimo nacisków Wspólnoty utrzymują niską stawkę VAT (Wielka Brytania - 0%, Luksemburg - 3%). Dlatego apeluję do Pana Ministra, aby przy podejmowaniu konkretnych działań zważył na trudną sytuację polskich rodzin, a szczególnie dzieci, których wedle statystyk aż 29% żyje w biedzie.

1. Czy Pan Minister zamierza negocjować utrzymanie preferencyjnej stawki VAT na artykuły dziecięce?

2. Czy polska strona wyrokiem ETS-u została zobligowana konkretnym terminem do wprowadzenia podwyżki VAT?

3. Czy Ministerstwo Finansów w przypadku podwyżki VAT przygotowuje rozwiązania rekompensujące polskim rodzinom wynikłe z tego tytułu straty?

4. Czy Pan Minister będzie czynił starania, aby polityka prorodzinna, w tym utrzymanie preferencyjnej stawki VAT na artykuły dziecięce, stały się jednym z priorytetów polskiej prezydencji w Unii Europejskiej?

5. Czy Ministerstwo Finansów ma świadomość konsekwencji w zakresie funkcjonowania rodzin w związku z planowaną podwyżką?

6. Ile jeszcze tego typu podwyżek polski rząd zamierza zafundować obywatelom?

Poseł Tadeusz Wita

Warszawa, dnia 24 lutego 2011 r.

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów - z upoważnienia ministra - na interpelację nr 20999 w sprawie podwyżki stawek podatku VAT na artykuły dziecięce

Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na pismo, znak: SPS-023-20999/11, z dnia 11 marca 2011 r., przy którym przekazano interpelację posła na Sejm RP pana Tadeusza Wity w sprawie podwyżki stawki podatku VAT na artykuły dziecięce, uprzejmie informuję.

Dyrektywa Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej określa, iż dostawa towarów i świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT są co do zasady opodatkowane wg stawki podstawowej, natomiast państwa członkowskie mogą stosować obniżoną stawkę podatku VAT w odniesieniu do towarów i usług wymienionych w zał. III do ww. dyrektywy - ubranka i obuwie dziecięce nie są objęte tym załącznikiem. Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, ze zm.) przewidziała jednak stosowanie stawki obniżonej do dostawy, importu oraz wewnątrzwspólnotowego nabycia odzieży i dodatków odzieżowych dla niemowląt oraz obuwia dziecięcego, w związku z czym Komisja Europejska skierowała do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej sprawę przeciwko Polsce o naruszenie przepisów prawa wspólnotowego. W trakcie toczącego się postępowania Polska prezentowała stanowisko, zgodnie z którym stosowanie obniżonej stawki VAT do przedmiotowych towarów ma prorodzinny charakter oraz wpisuje się w cele strategii lizbońskiej. W wyroku z dnia 28 października 2010 r. Trybunał Sprawiedliwości UE uznał, że Polska naruszyła przepis art. 98 dyrektywy 2006/112/WE w związku z jej załącznikiem III, stosując obniżoną stawkę VAT w wysokości 7% w stosunku do odzieży i dodatków odzieżowych dla niemowląt oraz obuwia dziecięcego. Oznacza to konieczność dostosowania polskiego ustawodawstwa do ustawodawstwa wspólnotowego (tj. zastosowania do ww. towarów stawki podstawowej), przy czym zmiany w tym zakresie zostały odsunięte w czasie (wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2012 r.).

Należy pokreślić, iż brak podjęcia środków celem zapewnienia wykonania ww. wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE może skutkować, zgodnie z art. 260 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (dalej TFUE), wniesieniem przez Komisję Europejską kolejnej skargi do Trybunału. Jeżeli w ramach tej procedury Trybunał stwierdzi, że Polska nie zastosowała się do jego wyroku, może nałożyć ryczałt lub karę pieniężną (istnieje możliwość nałożenia łącznie ryczałtu oraz kary pieniężnej). W przypadku Polski okresowa kara pieniężna, naliczana za każdy dzień trwania naruszenia, licząc od dnia powtórnego wyroku, wynosi od 4500 do 270 000 euro, natomiast minimalna kwota ryczałtu wynosi obecnie 4,163 mln euro. Podkreślić należy, że samo rozpoczęcie sądowej fazy postępowania w trybie art. 260 ust. 2 TFUE wiązałoby się z koniecznością zapłacenia przez Polskę co najmniej kary ryczałtu (jeśli naruszenie zostałoby usunięte przed wydaniem - powtórnego - wyroku w trybie art. 260 TFUE). Mając na uwadze powyższe przepisy wspólnotowe, w świetle których Polska jest zobligowana do szybkiego wykonania ww. wyroku, dalsze odsuwanie w czasie wprowadzenia stawki podstawowej VAT na odzież i dodatki odzieżowe dla niemowląt oraz obuwie dziecięce mogłoby skutkować nałożeniem ww. kar finansowych.