Protokoły warunkowe z kontroli, czyli urzędowa wolna amerykanka

Interpelacja nr 19136 do ministra finansów w sprawie trybu przeprowadzania czynności kontrolnych przez urzędników skarbowych

Szanowny Panie Ministrze! Prasa donosi, że urzędnicy skarbowi po zakończeniu czynności kontrolnych doręczają protokół, natomiast ważność wystawionego protokołu uzależniają od tzw. kontroli krzyżowych. Zdaniem ekspertów takie działania organów podatkowych są bezprawne. W jednej z warszawskich firm urząd skarbowy zakończył kontrolę. Podatnik otrzymał protokół kończący czynności fiskusa. Jednak znalazł w nim adnotację następującej treści: protokół może ulec zmianie, jeśli zakończona kontrola krzyżowa wykaże nieprawidłowości.

Zdaniem ekspertów przepisy podatkowe nie przewidują możliwości wystawiania protokołów warunkowych. Urzędy skarbowe łamią zatem prawo. Postępowanie urzędów skarbowych budzi ponadto zaniepokojenie z uwagi na to, że kontrola krzyżowa jest czynnością sprawdzającą o charakterze pomocniczym, której wyniki stanowią dowód w ramach toczącej się kontroli podatkowej. Kontrola krzyżowa jest przeprowadzana na podstawie i w ramach toczącej się kontroli podatkowej, a jej podstawowym celem jest sprawdzenie zgodności dokumentów podatnika, u którego toczy się kontrola podatkowa, z dokumentami jego kontrahentów. Kontrola krzyżowa powinna się zakończyć nie później niż w dniu zakończenia kontroli podatkowej. Kontrola podatkowa zostaje bowiem zakończona w dniu doręczenia protokołu kontroli.

Opisane postępowanie zmniejsza zaufanie do organów podatkowych i zwiększa niepewność prawa, a taka sytuacja może być kwalifikowana jako naruszenie podstawowych zasad prowadzenia postępowania podatkowego. Zgodnie z art. 121 Ordynacji podatkowej postępowanie powinno być prowadzone w sposób budzący zaufanie do organów podatkowych, które mają podejmować wszelkie niezbędne działania w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy.

Ta zasada jest również naruszona, gdyż treść protokołu wskazuje, że nadal wyjaśniane są okoliczności związane z działalnością podatnika będącą przedmiotem dotychczasowej kontroli podatkowej. Wydawanie protokołu warunkowego kontroli budzi również wątpliwości w związku z art. 291 § 4 Ordynacji podatkowej. Nie można bowiem zgodnie z przepisami podatkowymi zakończyć kontroli podatkowej warunkowo.

W związku z powyższym pytam Pana Ministra:

1. Dlaczego urząd przysyła podatnikom protokół warunkowy zamiast ostatecznego po zakończeniu sprawdzania kontrahentów?

2. Czy Ministerstwo Finansów podejmie kroki, jeśli tak, to jakie, aby zmienić praktyki urzędów skarbowych w tym względzie?

Poseł Anna Sobecka

Toruń, dnia 15 października 201...