Pracownik wykonujący pracę poza granicami kraju najczęściej musi korzystać z noclegu. Często też pracodawca zapewnia pracownikowi nieodpłatne zakwaterowanie podczas pobytu za granicą. Takie świadczenie dla pracownika nie jest oczywiście obojętne podatkowo.

Stosunkowo najmniejszym problemem jest nocleg podczas podróży służbowej. Jeżeli pracownik znajduje się w podróży służbowej to pracodawca ma obowiązek zapewnić mu nocleg lub zwrócić poniesione przez niego wydatki na ten cel.

W przypadku zagranicznej podróży służbowej pracodawca zobowiązany jest do zwrotu kosztów noclegu pracownika w wysokości stwierdzonej rachunkiem hotelowym, nie więcej jednak niż limit określony w załączniku do rozporządzenia (Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju (Dz. U. z 2002 r., Nr 236, poz. 1991 z późn. zm.)).

W uzasadnionych przypadkach (np. niemożność znalezienia noclegu, którego koszt mieściłby się w limicie) zwrot może być dokonany w wysokości przekraczającej limit. W razie nieprzedłożenia rachunku za nocleg, pracownikowi przysługuje ryczałt w wysokości 25 % limitu. Zwrot kosztów nie przysługuje gdy pracodawca zapewnia pracownikowi bezpłatny nocleg.

Dla pracownika nie będącego w podróży służbowej zakwaterowanie zapewnione przez pracodawcę jest przychodem ze stosunku pracy.

Świadczenie takie może mieć formę pieniężną (gdy pracodawca zwraca pracownikowi poniesione przez niego wydatki na wynajem mieszkania) lub formę świadczenia w naturze (gdy pracownikowi udostępnia się lokal mieszkalny).

Jeżeli pracownikowi udostępnia się lokal nieodpłatnie to wartość przychodu, zgodnie z art. 11 ust. 2a pkt 3 UPDOF, ustala się w wysokości równowartości czynszu jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu. Nie ma tutaj znaczenia czy świadczenie to zapewnione jest bezpośrednio przez pracodawcę czy też inny podmiot, np. kontrahenta pracodawcy, na rzecz którego wykonywana jest praca. Jeżeli wynagrodzenie pracownika podlega opodatkowaniu w Polsce (zgodnie z umowami o unikaniu podwójnego opodatkowania) to wartość świadczenia z tytułu zakwaterowania pracownika należy wycenić według cen rynkowych (czyli równowartości czynszu, który przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu) i doliczyć do przychodu podlegającego opodatkowaniu.

Zakwaterowanie pracowników może być jednak dla nich świadczeniem wolnym od podatku.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolna od podatku jest wartość świadczeń ponoszonych przez pracodawcę z tytułu zakwaterowania pracowników do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 500 zł.

Zwolnienie to ma zastosowanie do pracowników, których miejsce zamieszkania jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie korzysta z podwyższonych kosztów uzyskania przychodów.

Zwolnienie w obecnej formie obowiązuje od 1 stycznia 2011 r. Do końca 2010 r. wolna od podatku była wartość świadczeń z tytułu zakwaterowania pracowników w:

• hotelach pracowniczych,
• kwaterach prywatnych wynajmowanych na cele zbiorowego zakwaterowania – do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 500 zł.

Ponieważ jednak po...