Z dniem 1 maja 2010 r. weszły w życie nowe przepisy dotyczące koordynacji systemów ubezpieczeniowych. Rozporządzenia Rady nr 1408/71 i 574/72 zastąpiono nowymi aktami prawnymi:

• rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego,
• rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z 16 września 2009 r. dotyczącym wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.

Nowe przepisy początkowo obowiązują tylko w krajach Unii Europejskiej (kraje EOG nadal stosują dotychczasowe regulacje). Najwięcej zmian wprowadzają do zasad ubezpieczeń pracowników delegowanych.

Zgodnie z art. 14 ust 1a i b obowiązującego do 30 kwietnia 2010 r. rozporządzenia nr 1408/71 pracownik wykonujący pracę na terytorium państwa członkowskiego na rachunek przedsiębiorstwa, w którym jest zwykle zatrudniony i przez które został delegowany na terytorium innego państwa członkowskiego w celu wykonywania tam pracy, podlegał nadal ustawodawstwu pierwszego państwa członkowskiego, pod warunkiem że przewidywany okres wykonywania pracy nie przekracza 12 miesięcy i że pracownik ten nie został delegowany w miejsce innej osoby, której okres delegowania upłynął.

Jeżeli praca przedłuża się poza zakładany okres 12 miesięcy z powodu nie dających się przewidzieć okoliczności, ustawodawstwo pierwszego państwa członkowskiego stosuje się nadal, aż do zakończenia pracy, pod warunkiem że wyrażą na to zgodę właściwe władze państwa członkowskiego, na którego terytorium pracownik jest delegowany. O zgodę należy wystąpić przed upływem początkowego okresu 12 miesięcy. Jednakże zgody tej nie można udzielić na okres dłuższy niż 12 miesięcy.

Rozporządzenie 883/2004 wydłuża okres wykonywania pracy w drugim państwie do 24 miesięcy, jednocześnie likwidując możliwość przedłużania tego okresu za zgodą instytucji w państwie, w którym praca jest wykonywana. W myśl art. 12 ust. 1 rozporządzenia 883/2004:

Osoba, która wykonuje działalność jako pracownik najemny w Państwie Członkowskim w imieniu pracodawcy, który normalnie tam prowadzi swą działalność, a która jest delegowana przez tego pracodawcę do innego Państwa Członkowskiego do wykonywania pracy w imieniu tego pracodawcy, nadal podlega ustawodawstwu pierwszego Państwa Członkowskiego, pod warunkiem że przewidywany czas takiej pracy nie przekracza 24 miesięcy i że osoba ta nie jest wysłana, by zastąpić inną osobę.

Formularz A1

W myśl art. 19 ust. 2 rozporządzenia 987/2009 na wniosek zainteresowanego lub pracodawcy instytucja właściwa państwa członkowskiego, którego ustawodawstwo ma zastosowanie zgodnie z przepisami tytułu II rozporządzenia podstawowego, poświadcza, że ustawodawstwo to ma zastosowanie, oraz w określonych przypadkach wskazuje, jak długo i na jakich warunkach.

W tym celu stosowane jest „zaświadczenie o ustawodawstwie dotyczącym zabezpieczenia społecznego mającym zastosowanie do osoby uprawnionej”, A1.

Zaświadczenie A1 zastępuje dotychczasowy formularz E 101.

Zgodnie z rozporządzeniem wykonawczym 987/2...