Kalkulator Polskiego Ładu - Porównanie obciążeń: Podatek dochodowy, składki na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne

Przychód z działalności miesięcznie

Podajemy wartość przychodu miesięcznego, w rozumieniu ustaw o podatku dochodowym. Kwoty tej nie pomniejszamy o żadne zmniejszenia i odliczenia. W kalkulatorze kwota miesięczna zostanie przeliczona do kwoty rocznej, z uwzględnieniem podanej liczby miesięcy prowadzonej w roku podatkowym działalności (domyślna wartość to 12 miesięcy).

Komentarz
Podstawą obliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne będzie najczęściej różnica pomiędzy przychodem a kosztami ich uzyskania powiększonymi o zapłacone składki na ubezpieczenie społeczne przedsiębiorcy (jeśli nie zaliczył ich wcześniej do kosztów uzyskania). W pewnym uproszczeniu kwota ta stanowi dochód przedsiębiorcy. Po jej pomniejszeniu o przewidziane ustawą pomniejszenia otrzymamy podstawę obliczenia podatku dochodowego (liniowego i na zasadach ogólnych).
Wprowadzona kwota przychodu oddziałuje zatem na pozostałe wyliczane parametry.

Kalkulator polskiego ładu - powrót

Koszty i odliczenia z działalności/m-c

Podajemy miesięczne koszty uzyskania przychodu, w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, doliczając do nich wartość odliczeń od przychodów, zgodnie z ustawą. W kwocie tej nie uwzględniamy składek na ubezpieczenia społeczne, które wykazane są w odrębnej komórce. W kalkulatorze kwota miesięczna zostanie przeliczona do kwoty rocznej, z uwzględnieniem podanej liczby miesięcy prowadzonej w roku podatkowym działalności (domyślna wartość to 12 miesięcy).

Komentarz
Dla celów wyliczenia podstawy obliczenia składki na ubezpieczenia zdrowotne i opodatkowania podatkiem dochodowym należy uwzględniać koszty i odliczenia od przychodu, związane z działalnością gospodarczą, które powiększają koszty uzyskania przychodów, w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dotyczy to przychodów opodatkowanych podatkiem liniowym i podatkiem dochodowym na zasadach ogólnych).

Kalkulator polskiego ładu - powrót

Ilość miesięcy prowadzonej działalności

Wprowadzone przez polski ład przepisy uzależniają wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne od wartości dochodu (przychodu). Wprowadzają jednak wartości minimalne składki, które wylicza się z uwzględnieniem liczby miesięcy prowadzonej działalności w roku podatkowym.

Wartość ta służy również do obliczenia pozostałych parametrów w skali roku (przychód, dochód itp.).

Domyślna wartość to 12, i jeśli działalność prowadzona będzie przez cały rok, wartości tej nie trzeba zmieniać.

Kalkulator polskiego ładu - powrót

Stawka ryczałtu

W przypadku opodatkowania przychodów z działalności gospodarczej w sposób przewidziany w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (ustawa o ryczałcie) należy wskazać odpowiednią stawkę procentową ryczałtu.

Komentarz
W zależności od rodzaju działalności należy zastosować odpowiednią stawkę ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Stawki te ustawa wymienia w art. 12:


Kalkulator polskiego ładu - powrót

Składki na ubezpieczenie społeczne - Preferencyjny ZUS - Normalny ZUS

Prawidłowe wyliczenie podstawy składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz dochodu opodatkowanego podatkiem dochodowym wymaga ustalenia wysokości składek na ubezpieczenie społeczne.

Składki te są wyliczane automatycznie na podstawie wprowadzonej przez Użytkownika liczby miesięcy prowadzenia działalności oraz wyboru sposobu ustalenia składki (Normalny ZUS/Preferencyjny ZUS).

Uwaga: Kalkulator nie obejmuje metody ustalenia składki przez osoby korzystające z tzw. małego ZUS.

Komentarz
System ubezpieczeń społecznych przewiduje trzy główne metody ustalenia wysokości składki na ubezpieczenia społeczne - normalny (podstawa wymiaru składki to 60% prognozowanego miesięcznego wynagrodzenia), preferencyjny (podstawa wymiaru składki to 30% wynagrodzenia minimalnego) oraz tzw. mały ZUS (to ulga kierowana do małych podatników, sposób jego wyliczenia jest dość skomplikowany i nie jest uwzględniony w prezentowanym kalkulatorze).

Kalkulator polskiego ładu - powrót

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie z IV kw. *

Parametr ten niezbędny jest do wyliczenia minimalnej składki na ubezpieczenie zdrowotne dla podatników podatku zryczałtowanego.

(*) Wartość szacunkowa, prognozowana - nie znamy jeszcze wartości miesięcznego wynagrodzenia z IV kw. - GUS ogłosi tę informację dopiero w 2022 r., stąd przyjęliśmy prognozowaną wartość szacunkową.

Kalkulator polskiego ładu - powrót

Minimalne wynagrodzenie

Minimalne wynagrodzenie za pracę w 2022 r. wynosi 3 010,00 zł.

Komentarz
Kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę jest najniższą sumą, jaką osoba zatrudniona na pełny etat może otrzymać za pełny miesiąc pracy (dotyczy to kwoty brutto, czyli przed potrąceniem zaliczki na podatek dochodowy i składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne). W sytuacji gdy w danym miesiącu wynagrodzenie pracownika byłoby niższe (np. z powodu braku zleceń dla pracodawcy, od wykonania których uzależniona jest pensja zatrudnionego), musi zostać uzupełnione w taki sposób, aby otrzymał je w tej właśnie wysokości.

Jeżeli pracownik jest zatrudniony w niepełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy, wysokość minimalnego wynagrodzenia ustala się w kwocie proporcjonalnej do liczby godzin pracy przypadającej do przepracowania przez pracownika w danym miesiącu; podstawą jest wysokość minimalnego wynagrodzenia. Przy obliczaniu wysokości wynagrodzenia pracodawca bierze pod uwagę wiele składników (np. premie, nagrody), jednak poza wymienionymi w art. 6 ust. 5 ustawy z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.

Do obliczenia wysokości wynagrodzenia pracownika ? w kontekście wynagrodzenia minimalnego ? przyjmuje się przysługujące pracownikowi składniki wynagrodzenia i inne świadczenia wynikające ze stosunku pracy, zaliczone według zasad statystyki zatrudnienia i wynagrodzeń określonych przez Główny Urząd Statystyczny do wynagrodzeń osobowych.

Nie wlicza się jednak:

• nagrody jubileuszowej;
• odprawy pieniężnej przysługującej pracownikowi w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy;
• wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych;
• dodatku do wynagrodzenia za pracę w porze nocnej;
• dodatku za staż pracy (od 1.01.2020 r.)

Sformułowanie "wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych" należy rozumieć jako całość wynagrodzenia przysługującego za pracę w nadgodzinach, na które składają się normalne wynagrodzenie pracownika i dodatek za ponadnormatywną pracę. Żadnego z tych elementów nie można więc doliczyć do wynagrodzenia pracownika (innymi słowy nie zmniejszają one kwoty uzupełnienia).

Do wynagrodzeń osobowych GUS zalicza:

a) wynagrodzenie podstawowe (płaca zasadnicza), stanowiące podstawowy ekwiwalent świadczonej przez pracownika pracy,
b) premie i nagrody,
c) różnego rodzaju dodatki (np. za pracę w warunkach szkodliwych, za pracę w godzinach nocnych, za staż pracy, za pełnienie funkcji kierowniczych, za znajomość języka obcego),
d) wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych,
e) wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy (np. za płatne przestoje, urlop wypoczynkowy lub szkoleniowy, czas choroby),
f) świadczenia deputatowe i odszkodowawcze.

Jeżeli w danym miesiącu ? z uwagi na terminy wypłat niektórych składników wynagrodzenia lub rozkład czasu pracy ? wynagrodzenie pracownika (obliczone zgodnie z wyżej wskazanymi zasadami) jest niższe od wysokości minimalnego wynagrodzenia, następuje uzupełnienie wynagrodzenia do tej wysokości w postaci wyrównania. Wyrównanie wypłaca się za okres każdego miesiąca łącznie z wypłatą wynagrodzenia.

Pracownikom wynagradzanym na podstawie godzinowych stawek wynagrodzenia wyrównanie wypłaca się za każdą godzinę pracy. Wyrównanie stanowi różnicę między wysokością wynagrodzenia godzinowego, wynikającą z podzielenia wysokości minimalnego wynagrodzenia przez liczbę godzin pracy przypadającą do przepracowania przez pracownika w danym miesiącu w ramach pełnego wymiaru czasu pracy, a wysokością wynagrodzenia pracownika w danym miesiącu.

Przykład

Pracownik otrzymuje wynagrodzenie prowizyjne od wartości sprzedaży w danym miesiącu. Zarabia średnio z tego tytułu 6000 zł miesięcznie. W jednym z miesięcy wartość sprzedaży była jednak na tyle niska, że należna prowizja wyniosła jedynie 800 zł.

W takiej sytuacji pracodawca zobowiązany jest uzupełnić wynagrodzenie za ten miesiąc do aktualnie obowiązującej kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę. Nie bierze pod uwagę uśrednionych zarobków ? fakt zdecydowanie wyższych przychodów ze stosunku pracy za wcześniejsze miesiące nie będzie miał tutaj żadnego znaczenia.

Niektóre składniki wynagrodzenia i świadczenia (np. premie) są rozliczane w okresach dłuższych niż miesiąc. W takiej sytuacji wartość tych świadczeń może być uwzględniona przy obliczaniu, czy wymóg minimalnego wynagrodzenia jest spełniony tylko w miesiącu, za jaki zostały wypłacone.

Ustawa z dnia 10.10.2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (wyciąg) Art. 6.

1. Wysokość wynagrodzenia pracownika zatrudnionego w pełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy nie może być niższa od wysokości minimalnego wynagrodzenia ustalonego w trybie art. 2 i art. 4.
2. (uchylony)
3. (uchylony)
4. Do obliczenia wysokości wynagrodzenia pracownika przyjmuje się przysługujące pracownikowi składniki wynagrodzenia i inne świadczenia wynikające ze stosunku pracy, zaliczone według zasad statystyki zatrudnienia i wynagrodzeń określonych przez Główny Urząd Statystyczny do wynagrodzeń osobowych, z zastrzeżeniem ust. 5.
5. Przy obliczaniu wysokości wynagrodzenia pracownika nie uwzględnia się:
   1. nagrody jubileuszowej;
   2. odprawy pieniężnej przysługującej pracownikowi w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy;
   3. wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych;
   4. dodatku do wynagrodzenia za pracę w porze nocnej;
   5. dodatku za staż pracy.

Kalkulator polskiego ładu - powrót

Polski Ład i ubezpieczenie zdrowotne

Do końca 2021 r. podstawę ubezpieczenia zdrowotnego przedsiębiorców ustalało się w prosty sposób - była to kwota określana w powiązaniu z przeciętnym wynagrodzeniem w IV kw. roku poprzedniego, przy zastosowaniu stawki 9%. Dodatkowo, składkę do wysokości odpowiadającej 7,75% podstawy wymiaru odliczało się od podatku dochodowego.

Od 2022 r., na skutek wprowadzenia Polskiego Ładu sprawa znacząco się skomplikowała. Co do zasady, stawka procentowa nadal wynosi 9%, ale zmienił się sposób wyznaczania podstawy, a dodatkowo składki nie można już odliczyć od podatku dochodowego. W efekcie w praktyce o 9% zwiększyła się stawka podatku od każdego dochodu (chociaż podatek ten nazywa się składką na ubezpieczenie zdrowotne).

Sposób ustalenia podstawy jest zróżnicowany w zależności od sposobu opodatkowania przychodów. Możemy rozpoznać trzy główne sposoby opodatkowania:

• dochód opodatkowany jest podatkiem jednolitym w wysokości 19% (potocznie ten podatek nazywany jest podatkiem liniowym);
• dochód opodatkowany jest na zasadach ogólnych wg tabeli podatkowej;
• dochód opodatkowany jest podatkiem zryczałtowanym od przychodu.

Podatnicy opłacający podatek w formie karty podatkowej mają jeszcze inny sposób ustalenia wysokości składki, nie będący przedmiotem tego komentarza.

Kalkulator polskiego ładu - powrót

Polski Ład - Składka na ubezpieczenie zdrowotne - Podatek liniowy i na zasadach ogólnych

Podatnicy, opodatkowani w sposób określony w lit. a lub b. dla celów obliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne muszą wyliczyć podstawę, którą jest przychód, pomniejszany o wydatki związane z prowadzeniem działalności.

Podatnicy opodatkowani w sposób określony w literach a i b wyliczają podstawę, określoną w przepisach jako dochód z działalności gospodarczej ustalony za rok kalendarzowy jako różnica między osiągniętymi przychodami, w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, a poniesionymi kosztami uzyskania tych przychodów, w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, pomniejszony o kwotę opłaconych w tym roku składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Uwaga:

Podstawa wymiaru składki w nowej wysokości obowiązuje od 1 lutego danego roku do 31 stycznia roku następnego, zwanego dalej "rokiem składkowym".

Oznacza to, że składki za grudzień 2021 r. i styczeń 2022 r. obliczamy jeszcze na starych zasadach, a jeśli zapłacimy je w 2022 r. - nie odliczymy ich od podatku (składka za grudzień zapłacona w grudniu może zostać odliczona na starych zasadach).

Kalkulator polskiego ładu - powrót

Składka minimalna na ubezpieczenie zdrowotne - Podatek liniowy i na zasadach ogólnych

Dla podatników określonych w literze a i b ustalono sposób wyliczenia składki minimalnej. Otóż:

"W przypadku gdy podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne, ustalona zgodnie z ust. 2, jest niższa od kwoty stanowiącej iloczyn liczby miesięcy w roku składkowym podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu i minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu roku składkowego, podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne za ten rok składkowy stanowi ta kwota."

Inaczej mówiąc - podstawę minimalną wylicza się jako iloczyn liczby miesięcy w roku składkowym (czyli od 1.02.do 31.01 roku następnego) w których prowadzimy działalność i minimalnego wynagrodzenia czyli przy prowadzeniu działalności w całym okresie minimalna podstawa wyniesie 12 * 3010,00 zł.
A minimalna składka 12 * 3010,00 zł * 9% = 3 250,80 zł

Zatem nawet w przypadku, w którym nasz dochód wyniesie 0 lub poniesiemy stratę, będziemy musieli składkę w tej wysokości zapłacić.

Kalkulator polskiego ładu - powrót

Polski Ład - Składka na ubezpieczenie zdrowotne - Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Jeszcze inaczej wyznacza się roczną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących działalność pozarolniczą, stosujących opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Podstawę w ich przypadku stanowi:

1. iloczyn liczby miesięcy w roku kalendarzowym podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu i kwoty odpowiadającej 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku (dalej - przeciętne miesięczne wynagrodzenie), jeżeli osiągnięte przychody z działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o podatku zryczałtowanym (dalej ustawy) nie przekroczyły w tym okresie kwoty 60.000 zł;
2. iloczyn liczby miesięcy w roku kalendarzowym podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu i kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, jeżeli osiągnięte przychody z działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy przekroczyły w tym okresie kwotę 60.000 zł i nie przekroczyły kwoty 300.000 zł;
3. iloczyn liczby miesięcy w roku kalendarzowym podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu i kwoty odpowiadającej 180% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, jeżeli osiągnięte przychody z działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy przekroczyły w tym okresie kwotę 300.000 zł.

Kalkulator polskiego ładu - powrót

Składka minimalna na ubezpieczenie zdrowotne - Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

W przypadku ryczałtowców również określono sposób wyznaczenia składki minimalnej.

Otóż przychód liczony jest narastająco, od początku roku składkowego i do momentu osiągnięcia kwoty przychodu w wysokości 60 000 zł należy opłacać składkę, obliczoną od podstawy wynoszącej 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku.

Zatem nawet jeśli przychód wyniesie 0 zł, to składkę należy obliczyć przy zastosowaniu powyższej reguły.

Kalkulator polskiego ładu - powrót

Polski Ład - Składki na ubezpieczenia społeczne

Składki na ubezpieczenia społeczne są obliczane według stóp procentowych, których wysokość regulują ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych.

Stopy procentowe składek są następujące:

• emerytalna - 19,52% podstawy,
• rentowa - 8% podstawy,
• wypadkowa - 1,67% podstawy (dla większości przedsiębiorców, składka ta jest bowiem ustalana indywidualnie w niektórych przypadkach),
• chorobowa - 2,45% podstawy, dla przedsiębiorców to ubezpieczenie jest dobrowolne,
• składki na Fundusz Pracy z Funduszem Solidarnościowym FS - 2,45%.

Podstawę stanowi 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia (normalny ZUS).
Jedną z ulg dla osób rozpoczynających działalność gospodarczą jest tzw. mały ZUS.
W tym przypadku podstawę stanowi 30% minimalnego wynagrodzenia.
Stąd konieczność zaznaczenia w kalkulatorze polskiego ładu rodzaju opłacanych składek ZUS.

Kalkulator polskiego ładu - powrót

Odliczenia (bez ZUS) rocznie

Podatnicy podatku od przychodów ewidencjonowanych od przychodu mogą odjąć kwoty, wskazane w ustawie. Jeśli korzystasz z tej możliwości, w tej pozycji wpisz kwotę rocznych przewidywanych odliczeń.

Kalkulator polskiego ładu - powrót

Koszty hipotetyczne

Przy opodatkowaniu w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych przedsiębiorca nie uwzględnia kosztów uzyskania przychodu do wyliczenia podatku. W kalkulatorze podajemy je w formie kosztów hipotetycznych, aby wyliczyć procentowe obciążenie dochodu netto i przychodów.

Kalkulator polskiego ładu - powrót

Prognozowane miesięczne wynagrodzenie

Jest to wynagrodzenie, którego wartość służy do określenia minimalnej podstawy składki na ubezpieczenia społeczne dla niektórych grup podatników.

Kalkulator polskiego ładu - powrót

Ulga dla klasy średniej

Ulga dla klasy średniej to kwota odejmowana od przychodu przed opodatkowaniem, ale wyłącznie dla grupy osób uzyskujących przychody ze stosunku pracy oraz z działalności gospodarczej opodatkowanej na zasadach ogólnych, osiągających te przychody w określonej ustawowo wysokości.
Kwotę ulgi oblicza się według wzoru:

• (A x 6,68% - 4566 zł) ÷ 0,17, dla A wynoszącego co najmniej 68.412 zł i nieprzekraczającego kwoty 102.588 zł,
• (A x (-7,35%) + 9829 zł) ÷ 0,17, dla A wyższego od 102.588 zł i nieprzekraczającego kwoty 133.692 zł

A oznacza sumę uzyskanych przez podatnika w roku podatkowym i podlegających opodatkowaniu zgodnie z art. 27 przychodów ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy oraz uzyskanych w ciągu roku przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej pomniejszonych o koszty prowadzenia tej działalności z wyłączeniem z tych kosztów składek na ubezpieczenia społeczne.

Kwota ulgi dla pracowników lub podatników osiągających przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej jest stosowana, jeżeli suma uzyskanych w roku podatkowym przychodów wynosi co najmniej 68.412 zł i nie przekracza kwoty 133.692 zł.

Kalkulator polskiego ładu - powrót