04.04.2024Maksymalnie wygodne rozliczenie PIT 2023
Podatki nie kojarzą się z komfortem i trudno się temu dziwić. Po pierwsze -mało przyjemne są sytuacje, w których musimy się z czegoś „spowiadać”. Po drugie – to skomplikowana materia z mnóstwem zagmatwanych przepisów. Lepiej przeczytaj, jak do podatków podejść bez lęku i rozliczyć je szybko, wygodnie i sprawnie. A do tego bez błędów i z maksymalnym zwrotem podatku!
25.03.2024Zbieg tytułów do ubezpieczeń ZUS: Przedsiębiorca i kilka źródeł dochodów
Jeśli przedsiębiorca ma dochody z kilku źródeł, na przykład prowadzi firmę i jednocześnie pracuje na etacie, dochodzi do zbiegu tytułów ubezpieczeń. Sprawdź, jak w takiej sytuacji opłacać składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne
14.03.2024PIT za 2023: Rozliczenie ze sprzedaży kryptowalut
Jeśli uzyskałeś przychody z odpłatnego zbycia walut wirtualnych (tzw. kryptowalut) składasz zeznanie roczne PIT-38. Zeznanie składasz nawet, gdy przychody uzyskujesz w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, z wyjątkiem działalności o której mowa w art. 2 ust. 1 pkt 12 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, z której przychody zaliczasz do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej.
Zeznanie musisz złożyć także wtedy, gdy nie uzyskałeś przychodów z odpłatnego zbycia walut wirtualnych lecz poniosłeś w roku kalendarzowym wydatki na ich nabycie.
06.03.2024PIT za 2023: Rozliczenie dochodów zagranicznych
Jeśli uzyskujesz dochody za granicą, powinieneś określić, w jakim kraju masz miejsce zamieszkania dla celów podatkowych (rezydencję podatkową). Pozwoli ci to ustalić, czy musisz płacić podatki w Polsce.
Jeśli nie jesteś rezydentem podatkowym w Polsce (jesteś tzw. nierezydentem), wówczas rozliczasz się z urzędem skarbowym tylko z dochodów osiąganych w Polsce. Podlegasz wtedy tzw. ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.
Jeśli jednak jesteś polskim rezydentem podatkowym, to wszelkie dochody, niezależnie od tego, w jakim kraju je uzyskałeś, powinieneś rozliczyć w Polsce. Podlegasz wtedy tzw. nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.
28.02.2024Twój e-PIT - pytania i odpowiedzi
Twój e-PIT to automatycznie przygotowane i udostępnione przez Krajową Administrację Skarbową roczne zeznanie podatkowe osób fizycznych. Podatnik, który skorzysta z tej usługi nie musi wypełniać wniosków, aby rozliczyć swój podatek przy jej użyciu. Zeznanie podatkowe uzupełnione o dane zgromadzone przez administrację skarbową czeka na podatnika w wersji elektronicznej w usłudze Twój e-PIT dostępnej w e-Urzędzie Skarbowym na e-Urzędu Skarbowego. Ministerstwo Finansów przygotowało zestaw odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dot. rozliczeń za pomocą tej usługi.
16.02.2024PIT za 2023: Rozliczenie z dochodów z pracy
Otrzymujesz wynagrodzenie z pracy? Sprawdź, jak się rozliczyć i z jakich ulg możesz skorzystać.
Przychodami ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku podatkowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze, w szczególności:
14.02.2024PIT za 2023: Rozliczenie dochodów z działalności nierejestrowanej
Na potrzeby rozliczeń z urzędem skarbowym twoim przychodem z działalności nierejestrowej są pieniądze i wartości pieniężne otrzymane lub postawione do twojej dyspozycji w roku kalendarzowym oraz wartość otrzymanych świadczeń: w naturze i innych nieodpłatnych.
Oznacza to, że twoim przychodem podatkowym z tej działalności są tylko przysporzenia faktycznie otrzymane lub postawione tobie do dyspozycji, czyli kwoty zapłacone przez klienta za towar lub usługę.
30.01.2024Uwaga emeryci i renciści. Do końca lutego musicie powiadomić ZUS o dochodach
Emeryt lub rencista, który w 2023 r. pozostawał w zatrudnieniu, pełnił służbę lub wykonywał inną pracę zarobkową albo prowadził działalność powinien powiadomić ZUS o osiągniętych przychodach. Oświadczenie to należy nadesłać w terminie do końca lutego br. Czy obowiązek ten dotyczy każdego emeryta i rencisty?
29.01.2024Uwaga emeryci i renciści. Do końca lutego musicie powiadomić ZUS o dochodach
Emeryt lub rencista, który w 2023 r. pozostawał w zatrudnieniu, pełnił służbę lub wykonywał inną pracę zarobkową albo prowadził działalność powinien powiadomić ZUS o osiągniętych przychodach. Oświadczenie to należy nadesłać w terminie do końca lutego br. Czy obowiązek ten dotyczy każdego emeryta i rencisty?
18.01.2024Jak wybrać optymalną formę opodatkowania przychodów z działalności gospodarczej
Jeśli jesteś osobą fizyczną i osiągasz przychody z działalności gospodarczej, możesz skorzystać z różnych form opodatkowania podatkiem dochodowym. Zobacz, jakie są najważniejsze różnice pomiędzy tymi formami i kto je może stosować.
10.01.2024Najem prywatny na ryczałcie a firma na zasadach ogólnych
Przychód z prywatnego wynajmu nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym powinien zostać opodatkowany na zasadach ryczałtu, natomiast przychód z prowadzonej działalności gospodarczej należy opodatkować na zasadach ogólnych, tj. wedle skali podatkowej. Natomiast rozliczenie poszczególnych przychodów powinno następować z wykorzystaniem odmiennych formularzy PIT, odpowiednio, z przychodu z wynajmu nieruchomości na podstawie formularza PIT-28, a z przychodów z prowadzonej działalności gospodarczej na podstawie formularza PIT-36.
10.01.2024PIT 2023: Przewodnik po Nowościach i Zmianach w Rozliczeniach
Rok podatkowy 2023 przynosi istotne zmiany w sposobie rozliczania podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT). Zmiany te dotyczą zarówno terminów, jak i sposobu składania deklaracji. W artykule omówimy szczegółowo, jak efektywnie i prawidłowo przeprowadzić rozliczenie roczne za 2023, zwracając uwagę na nowe regulacje oraz terminy, jakie obowiązują podatników w 2024 roku. W kontekście ePITów 2023, przyjrzymy się również, jak nowoczesne technologie wpływają na proces rozliczenia PIT, ułatwiając i przyspieszając ten obowiązek podatkowy. Kluczowym aspektem będzie także wskazanie, do kiedy należy złożyć PIT za 2023 oraz jakie kroki należy podjąć, aby rozliczyć PIT 2023 zgodnie z obowiązującymi przepisami.
09.01.2024Kwota wolna przy przekroczeniu limitu dla ulgi dla młodych
Podatniczka korzystała z ulgi dla młodych w odniesieniu do przychodów uzyskanych na podstawie umowy zlecenia. Z końcem lipca przekroczyła próg uprawniający do korzystania z tej ulgi. Z łącznego dochodu za sierpień i wrzesień nie przekroczyła kwoty wolnej od podatku. Natomiast w październiku rozpoczęła własną indywidualną działalność gospodarczą opodatkowana wg skali podatkowej. Czy podatniczce przysługuje zwolnienie z podatku dochodowego do czasu uzyskania z działalności dochodu przekraczającego wysokość kwoty wolnej od podatku?
08.01.2024Jak wybrać optymalną formę opodatkowania przychodów z działalności gospodarczej
Jeśli jesteś osobą fizyczną i osiągasz przychody z działalności gospodarczej, możesz skorzystać z różnych form opodatkowania podatkiem dochodowym. Zobacz, jakie są najważniejsze różnice pomiędzy tymi formami i kto je może stosować.
16.10.2023Jak zawiesić jednoosobową działalność zarejestrowaną w CEIDG
Przedsiębiorca może przerwać swoją działalność. Sprawdź kiedy i na jak długo można zawiesić firmę zarejestrowaną w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG)? Jakie są obowiązki w okresie zawieszenia wobec pracowników, ZUS czy urzędu skarbowego?
13.10.2023Obniżone składki ZUS przez 24 miesiące
Niektóre firmy mogą płacić przez 2 lata obniżone (preferencyjne) składki na ZUS. Przeczytaj, kto może skorzystać z możliwości obniżenia składek. Ile wyniosą obniżone składki i jak długo można z nich korzystać.
16.06.2023Problemy z rozliczeniem składki zdrowotnej za 2022 rok - ZUS odpowiada Rzecznikowi MŚP
Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców Adam Abramowicz 10 maja 2023 r. skierował pismo interwencyjne do Prezes ZUS, zwracając się o zajęcie stanowiska w sprawie i podjęcie działań, mających na celu naprawienie systemu Płatnik tak, aby umożliwić przedsiębiorcom wypełnienie obowiązku ustawowego w zakresie rocznego rozliczenia składki zdrowotnej w terminie. W piśmie Rzecznik MŚP zadał pytanie, na jakich zasadach ZUS będzie zwracał nadpłaconą składkę w przypadku niezawinionego przez płatnika uchybienia terminu złożenia rocznej deklaracji.
18.05.2023Ważne. Nagranie webinarium ZUS dot. rozliczenia rocznego składki zdrowotnej w Płatniku już na YT
16 maja br. odbyło się webinarium dot. rocznego rozliczenie składki zdrowotnej w programie Płatnik. Podczas szkolenia eksperci z centrali ZUS zaprezentowali jak wypełnić dokumenty w programie Płatnik, omówili zagadnienia, z którymi najczęściej zgłaszają się osoby dokonujące rozliczenia oraz próbowali odpowiedzieć na pytania uczestników. Nagranie webinarium zostało dzisiaj udostępnione na kanale Elektroniczny ZUS w serwisie Youtube.
18.05.2023Do 22 maja roczne rozliczenie składki zdrowotnej
Od 1 stycznia 2022 roku podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne ustalana jest w zależności od tego, jaki rodzaj pozarolniczej działalności prowadzi płatnik składek [1] oraz od tego, jaką formę opodatkowania stosuje do przychodów z tej działalności [2].
Każda osoba prowadząca pozarolniczą działalność, która opłaca składki na własne ubezpieczenia, w 2023 r. po raz pierwszy ma obowiązek złożyć roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne. Służy ono temu, aby ustalić składkę na ubezpieczenie zdrowotne za dany rok na podstawie przychodów/dochodów w nim osiągniętych. Składkę na ubezpieczenie zdrowotne za 2022 rok przedsiębiorcy muszą rozliczyć w 2023 roku [2]. Płatnicy będą składać takie rozliczenie po raz pierwszy.
18.05.2023Nagranie webinarium ZUS dot. rozliczenia rocznego składki zdrowotnej w Płatniku już na YT
16 maja br. odbyło się webinarium dot. rocznego rozliczenie składki zdrowotnej w programie Płatnik. Podczas szkolenia eksperci z centrali ZUS zaprezentowali jak wypełnić dokumenty w programie Płatnik, omówili zagadnienia, z którymi najczęściej zgłaszają się osoby dokonujące rozliczenia oraz próbowali odpowiedzieć na pytania uczestników. Nagranie webinarium zostało dzisiaj udostępnione na kanale Elektroniczny ZUS w serwisie Youtube.
16.05.2023Problemy przy składaniu rozliczenia rocznego składki zdrowotnej - Rzecznik MŚP interweniuje
Do Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców docierają liczne głosy przedsiębiorców, informujące o występowaniu problemów technicznych przy składaniu rozliczenia rocznego składki zdrowotnej za 2022 rok za pomocą programu Płatnik, które to rozliczenie przedsiębiorcy są zobligowani złożyć do 22 maja 2023 roku.
15.05.2023Problemy przy składaniu rozliczenia rocznego składki zdrowotnej - Rzecznik MŚP interweniuje
Do Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców docierają liczne głosy przedsiębiorców, informujące o występowaniu problemów technicznych przy składaniu rozliczenia rocznego składki zdrowotnej za 2022 rok za pomocą programu Płatnik, które to rozliczenie przedsiębiorcy są zobligowani złożyć do 22 maja 2023 roku.
09.05.2023Do 22 maja roczne rozliczenie składki zdrowotnej
Od 1 stycznia 2022 roku podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne ustalana jest w zależności od tego, jaki rodzaj pozarolniczej działalności prowadzi płatnik składek [1] oraz od tego, jaką formę opodatkowania stosuje do przychodów z tej działalności [2].
Każda osoba prowadząca pozarolniczą działalność, która opłaca składki na własne ubezpieczenia, w 2023 r. po raz pierwszy ma obowiązek złożyć roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne. Służy ono temu, aby ustalić składkę na ubezpieczenie zdrowotne za dany rok na podstawie przychodów/dochodów w nim osiągniętych. Składkę na ubezpieczenie zdrowotne za 2022 rok przedsiębiorcy muszą rozliczyć w 2023 roku [2]. Płatnicy będą składać takie rozliczenie po raz pierwszy.
09.05.2023Roczne rozliczenie składki zdrowotnej - pytania i odpowiedzi
1. Czy suma składek będzie automatycznie pobierana na DRA lub RCA w programie Płatnik/aplikacji ePłatnik?
Przy sporządzaniu dokumentu z rocznym rozliczeniem program Płatnik/aplikacja ePłatnik podpowie dane do rocznego rozliczenia na podstawie zapisanych w systemie informacji z przekazanych przez płatnika do ZUS za rok składkowy (podatek liniowy, skala podatkowa) lub kalendarzowy (ryczałt ewidencjonowany) dokumentów rozliczeniowych oraz sporządzanych lub skorygowanych przez ZUS z urzędu.
Podczas sporządzania dokumentu płatnik musi wskazać rok, za który dokonywane jest roczne rozliczenie oraz formę opodatkowania. Powinien też podać kwotę realnego ustalonego dochodu lub przychodu za rok 2022 w zależności od formy opodatkowania jaką stosował w 2022 r. Należy pamiętać, że kwoty dochodów/przychodów w dokumentach miesięcznych niekoniecznie muszą odpowiadać ustalonemu rocznemu dochodowi/przychodowi.
28.04.2023Wybór formy opodatkowania za 2022 do 2 maja 2023 r.
Jeżeli na 2022 rok wybrałeś opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych albo podatkiem liniowym i chcesz z niego zrezygnować oraz przejść na opodatkowanie na zasadach ogólnych, według skali podatkowej, możesz to zrobić wyjątkowo jeszcze w 2023 roku.
Formę opodatkowania z wybranych wcześniej ryczałtu albo z podatku liniowego na skalę podatkową możesz zmienić z mocą wsteczną. Wystarczy, że w zeznaniu rocznym, które możesz składać do 2 maja 2023 roku, zawiadomisz o tym urząd skarbowy. Wybrana w ten sposób forma opodatkowania będzie obowiązywać za cały 2022 rok.
21.02.2023Roczne rozliczenie składki zdrowotnej
Od 1 stycznia 2022 roku podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne ustalana jest w zależności od tego, jaki rodzaj pozarolniczej działalności prowadzi płatnik składek [1] oraz od tego, jaką formę opodatkowania stosuje do przychodów z tej działalności [2].
Każda osoba prowadząca pozarolniczą działalność, która opłaca składki na własne ubezpieczenia, w 2023 r. po raz pierwszy ma obowiązek złożyć roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne. Służy ono temu, aby ustalić składkę na ubezpieczenie zdrowotne za dany rok na podstawie przychodów/dochodów w nim osiągniętych. Składkę na ubezpieczenie zdrowotne za 2022 rok przedsiębiorcy muszą rozliczyć w 2023 roku [2]. Płatnicy będą składać takie rozliczenie po raz pierwszy.
03.02.2023Uwaga emeryci i renciści. Do końca lutego musicie powiadomić ZUS o dochodach
Emeryt lub rencista, który w 2022 r. pozostawał w zatrudnieniu, pełnił służbę lub wykonywał inną pracę zarobkową albo prowadził działalność powinien powiadomić ZUS o osiągniętych przychodach. Oświadczenie to należy nadesłać w terminie do końca lutego br. Czy obowiązek ten dotyczy każdego emeryta i rencisty?
20.01.2023Przygotowanie kalkulacji CIT, na co uważać
Rozliczenie podatku dochodowego od osób prawnych za rok 2022 będzie bardziej skomplikowane. Wszystko za sprawą Polskiego Ładu. Podatnicy powinni zwrócić szczególną uwagę zarówno na korzystne zmiany, na których mogą zyskać, jak i na nowe obowiązki. O czym warto pamiętać w rozliczeniu za 2022 rok?
16.01.2023ZUS: Zasady korygowania składki zdrowotnej
Jako płatnik składek możesz skorygować podstawę wymiaru i składkę na ubezpieczenie zdrowotne dla osoby prowadzącej pozarolniczą działalność.
13.01.2023Działalność gospodarcza: Jak wybrać optymalną formę opodatkowania?
Jeśli jesteś osobą fizyczną i osiągasz przychody z działalności gospodarczej, możesz skorzystać z różnych form opodatkowania podatkiem dochodowym PIT. Zobacz, jakie są najważniejsze różnice pomiędzy tymi formami i kto je może stosować.
11.01.2023PIT za 2022: Poradnik MF dla młodych
Młodzi podatnicy, do 26. roku życia z poradnika dowiedzą się m.in. jak rozliczyć PIT, kiedy przysługuje im tzw. ulga dla młodych, jak rozliczyć podatek gdy prowadzą własną działalność gospodarczą albo pracują za granicą, kiedy powinni złożyć więcej niż jedno zeznanie podatkowe, kiedy urząd skarbowy zwróci nadpłacony podatek.
10.01.2023PIT za 2022: Poradnik MF dla emerytów i rencistów
Od 15 lutego do 2 maja br. podatnicy będą składać zeznania podatkowe za 2022 r. Ministerstwo Finansów opublikowało poradnik, który pomoże prawidłowo rozliczyć PIT emerytom i rencistom. W poradniku znajdą oni informacje na temat rozliczenia, które otrzymują z organu rentowego. Dowiedzą się m. in. jak przygotować rozliczenie PIT na podstawie tych dokumentów i kiedy składane jest oświadczenie PIT-OP oraz jak rozliczyć PIT, jeśli pobierają emeryturę czy rentę lub pracują albo prowadzą działalność gospodarczą.
10.01.2023PIT za 2022: Poradnik MF dla młodych
Młodzi podatnicy, do 26. roku życia z poradnika dowiedzą się m.in. jak rozliczyć PIT, kiedy przysługuje im tzw. ulga dla młodych, jak rozliczyć podatek gdy prowadzą własną działalność gospodarczą albo pracują za granicą, kiedy powinni złożyć więcej niż jedno zeznanie podatkowe, kiedy urząd skarbowy zwróci nadpłacony podatek.
09.01.2023Ulga w PIT dla osób do 26. roku życia - objaśnienia podatkowe MF
Objaśnienia zawierają ogólne wyjaśnienia na temat stosowania zwolnienia w podatku dochodowym od osób fizycznych, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy o PIT, zwanego „ulgą dla młodych”.
09.01.2023Podatki 2023: Oświadczenia i wnioski dot. zaliczek na PIT - MF wyjaśnia
Ministerstwo wyjaśnia, kim jest płatnik podatku PIT, jakie są rodzaje oświadczeń i wniosków wpływających na obliczanie zaliczek podatkowych, a także jak je prawidłowo złożyć i jakie są ich skutki. Przykładowo podatnicy znajdą w objaśnieniach informacje, w jaki sposób upoważnić płatnika, aby ten stosował w trakcie roku kwotę wolną od podatku lub zerowy PIT. Objaśnienia zawierają też praktyczne przykłady i najczęściej zadawane pytania wraz z odpowiedziami.
09.01.2023PIT za 2022: Poradnik MF dla emerytów i rencistów
Od 15 lutego do 2 maja br. podatnicy będą składać zeznania podatkowe za 2022 r. Ministerstwo Finansów opublikowało poradnik, który pomoże prawidłowo rozliczyć PIT emerytom i rencistom. W poradniku znajdą oni informacje na temat rozliczenia, które otrzymują z organu rentowego. Dowiedzą się m. in. jak przygotować rozliczenie PIT na podstawie tych dokumentów i kiedy składane jest oświadczenie PIT-OP oraz jak rozliczyć PIT, jeśli pobierają emeryturę czy rentę lub pracują albo prowadzą działalność gospodarczą.
05.01.2023Podatki 2023: Oświadczenia i wnioski dot. zaliczek na PIT - MF wyjaśnia
Ministerstwo wyjaśnia, kim jest płatnik podatku PIT, jakie są rodzaje oświadczeń i wniosków wpływających na obliczanie zaliczek podatkowych, a także jak je prawidłowo złożyć i jakie są ich skutki. Przykładowo podatnicy znajdą w objaśnieniach informacje, w jaki sposób upoważnić płatnika, aby ten stosował w trakcie roku kwotę wolną od podatku lub zerowy PIT. Objaśnienia zawierają też praktyczne przykłady i najczęściej zadawane pytania wraz z odpowiedziami.
05.01.2023Ulga w PIT dla osób do 26. roku życia - objaśnienia podatkowe MF
Objaśnienia zawierają ogólne wyjaśnienia na temat stosowania zwolnienia w podatku dochodowym od osób fizycznych, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy o PIT, zwanego „ulgą dla młodych”.
21.09.2022Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych - odliczanie składek ZUS w 2022 r.
Prowadzę działalność gospodarczą i opłacam zryczałtowany podatek dochodowy w formie ryczałtu od przychodów. Czy mam możliwość odliczenia od przychodów składek na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne? Jak tak, to w jaki sposób mogę je prawidłowo rozliczyć?
19.09.2022Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych - odliczanie składek ZUS w 2022 r.
Prowadzę działalność gospodarczą i opłacam zryczałtowany podatek dochodowy w formie ryczałtu od przychodów. Czy mam możliwość odliczenia od przychodów składek na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne? Jak tak, to w jaki sposób mogę je prawidłowo rozliczyć?
19.07.2022Działalność gospodarcza: Jak wybrać optymalną formę opodatkowania?
Jeśli jesteś osobą fizyczną i osiągasz przychody z działalności gospodarczej, możesz skorzystać z różnych form opodatkowania podatkiem dochodowym PIT. Zobacz, jakie są najważniejsze różnice pomiędzy tymi formami i kto je może stosować.
27.06.2022Polski Ład 2.0: Jakie zmiany wejdą w życie w PIT 1 lipca br.?
Ustawa z 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw, tzw. Polski Ład 2.0, stała się faktem. Ustawa ta, poza licznymi wyjątkami, wchodzi w życie 1 lipca 2022 r., a większość zmian dotyczy dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. Lipiec przywita nas zatem nową skalą podatkową, likwidacją ulgi dla klasy średniej, możliwością odliczania składek zdrowotnych przez liniowców, ryczałtowców i kartowiczów. Samotni rodzice będą mogli znowu rozliczać się z dzieckiem, a co się z tym wiąże z ustawy o PIT zniknie tzw. ulga 1500 zł. Jak na tradycyjną, dużą nowelizację przystało, ustawa zawiera także liczne przepisy przejściowe.
