Zwrot VAT za materiały budowlane a zaległości podatkowe małżonka

Z uzasadnienia: Okoliczność wspólnego złożenia przez małżonków wniosku o zwrot wydatków mieszkaniowych, przysługujących im w trybie ww. ustawy, nie czyni ich na tej podstawie stroną solidarnego zobowiązania z tytułu poniesionych wydatków, za które ustawodawca przewidział zwrot, a jedynie, stanowi jedną z możliwych form ubiegania się o taki zwrot przez osoby pozostające w związku małżeńskim. Wniosek taki, niezależnie od łączącego małżonków ustroju majątkowego, może bowiem złożyć zarówno każdy z małżonków osobno, jak i oboje łącznie. Brak jest zatem podstaw do uznania, że wypłata należnego wnioskodawcom zwrotu winna zostać z urzędu zaliczona na poczet zaległości podatkowych jednego z małżonków jako jednego z wnioskodawców.

SENTENCJA

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Katarzyna Radom Sędziowie: Sędzia WSA Maria Tkacz - Rutkowska Sędzia WSA Tomasz Świetlikowski (sprawozdawca) Protokolant: Małgorzata Jakubiak po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 9 lutego 2012 r. sprawy ze skargi E. B. przy udziale S. K. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej we W. z dnia [...] września 2011 r. Nr [...] w przedmiocie zaliczenia zwrotu podatku na poczet zaległości w podatku od towarów i usług:

I. uchyla zaskarżone postanowienie;
II. stwierdza, że w/w akt nie podlega wykonaniu w całości;
III. zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej we W. na rzecz strony skarżącej kwotę [...] (słownie: [...]) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

UZASADNIENIE

Przystępując do rozstrzygania, Sąd przyjął stan faktyczny i prawny sprawy j/n.

Działając na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 2005 r. o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym (Dz. U. Nr 177, poz. 1468 ze zm. - dalej: ustawa o zwrocie wydatków budowlanych), małżonkowie E. B. i S. K. wnieśli o zwrot wydatków poniesionych na zakup materiałów budowlanych związanych z budową budynku mieszkalnego w kwocie [...] zł. Wniosek, zgodnie z art. 5 ust. 4 pkt 9 w/w ustawy, zawierał podpisy obojga małżonków.

Postanowieniem z dnia [...] czerwca 2011 r. nr [...], Naczelnik Urzędu Skarbowego w Ś. (dalej: Naczelnik US) dokonał z urzędu zaliczenia objętej wnioskiem kwoty [...] zł na poczet zaległości S. K. z tytułu podatku od towarów i usług (dalej: podatek VAT) za kwiecień i maj 2009 r. wraz z odsetkami za zwłokę. Jako podstawę prawną postanowienia organ wskazał art. 76 § 1, art. 76a § 1 i 2 w związku z art. 76b, art. 62 § 1, art. 53 § 1 i 4 oraz art. 29 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r., Nr 8, poz. 60 ze zm. - dalej: O.p.) w powiązaniu z art. 6 ust. 5 i art. 7 ustawy o zwrocie wydatków budowlanych.

W zażaleniu E. B. (dalej: strona, skarżąca) zarzuciła, że postanowienie Naczelnika US narusza:

- art. 76 § 1 O.p. przez zaliczenie zwrotu wydatków na poczet zaległości podatkowych męża w sytuacji, gdy zaległości te powstały przed zawarciem związku małżeńskiego;

- art. 92 § 3 O.p. w związku z art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r., Nr 14, poz. 176 ze zm. - dalej: u.p.d.o.f.) poprzez przyjęcie solidarnej odpowiedzialności małżonków za wszelkie zobowiązania podatkowe jednego z nich i solidarnej wierzytelności o zwrot nadpłaty w przypadku, kiedy ustawa o zwrocie wydatków budowlanych nie wprowadza takiej solidarności a między małżonkami nigdy nie istniał ustrój wspólności majątkowej.

Po rozpoznaniu sprawy w trybie instancyjnym, postanowieniem z dnia [...] września 2011 r. nr [...], Dyrektor Izby Skarbowej we W. (dalej: Dyrektor IS) postanowienie organu I instancji utrzymał w mocy.

W uzasadnieniu organ odwoławczy podzielił ocenę prawną przedstawioną przez Naczelnika US. Dalej, organ II instancji odwołał się do przepisów art. 2 pkt 6, art. 5 ust. 2, art. 6 ust. 5 i art. 7 ustawy o zwrocie wydatków budowlanych oraz art. 26, art. 29 § 2 pkt 1, art. 51 § 1, art. 55 § 1 i 2, art. 53 § 1 i 4, art. 56, art. 59 § 1 pkt 4, art. 62 § 1 w związku z art. 76 § 1 i art. 76b O.p. Wywiódł, że w stanie sprawy wnioskodawcy (małżonkowie) nie posiadali swobody w prawie do dysponowania "nadpłatą" z tytułu poniesionych wydatków budowalnych bowiem jeden z nich (S. K.) posiadał zaległości w podatku VAT. Wskazał, iż istnienie zaległości podatkowej wykluczało zwrot wydatków w sposób określony w art. 6 ust. 5 ustawy o zwrocie wydatków budowlanych. Stwierdził, że w takiej sytuacji organ podatkowy I instancji prawidłowo zaliczył z urzędu kwotę zwrotu na poczet zaległości podatkowej jednego z małżonków. Uzasadniał, iż powyższe znajduje oparcie w przepisie art. 367 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm. - dalej: K.C.) oraz art. 7 ustawy o zwrocie wydatków budowlanych w związku z art. 76b O.p.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 92 § 3 O.p. w związku z art. 6 ust. 2 u.p.d.o.f. i zarzutu objęcia żony odpowiedzialnością za zobowiązania podatkowe męża, w sytuacji przyjęcia przez małżonków ustroju małżeńskiej rozdzielności majątkowej, Dyrektor IS wyjaśnił, że podstawy orzekania w sprawie nie stanowił przepis art. 92 § 3 O.p. lecz przepis art. 29 O.p. Wskazał przy tym na treść art. 29 § 2 pkt 1 O.p., w myśl którego, skutki prawne ograniczenia, zniesienia, wyłączenia lub ustania wspólności majątkowej nie odnoszą się do zobowiązań podatkowych powstałych przed dniem zawarcia umowy o ograniczeniu lub wyłączeniu ustawowej wspólności majątkowej.

W skardze, skarżąca wniosła o uchylenie postanowienia Dyrektora IS w całości oraz o zasądzenie od organu podatkowego kosztów postępowania sądowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Zarzuciła, iż skarżone postanowienie narusza art. 76 w związku z art. 76b, art. 29 § 1 i 2, art. 92 § 3 i 4, art. 122 oraz art. 187 § 1 O.p. przez ich niewłaściwe zastosowanie.

W uzasadnieniu skargi strona obszernie uzasadniła swoje stanowisko w sprawie.

Zarzut naruszenia art. 76b O.p. wskutek przyjęcia, iż przez zwrot podatku, o jakim mowa w tym przepisie, należy rozumieć również zwrot wydatków na zakup materiałów budowalnych, skarżąca uzasadniała odwołując się do ustawowej definicji zwrotu podatku (zawartej w art. 3 pkt 7 O.p.). Na tej podstawie wywiodła o braku możliwości zastosowania przepisu art. 76b O.p. w odniesieniu do zwrotu wydatków budowalnych, dokonywanego w trybie ustawy o zwrocie wydatków budowlanych.

W odpowiedzi na skargę, Dyrektor IS wniósł o jej oddalenie.

Odnosząc się do odpowiedzi organu, strona uzupełniła argumentację skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu zważył, co następuje:

Skarga zasługiwała na uwzględnienie.

Procesową płaszczyznę sporu stanowi postanowienie organu podatkowego, mocą którego środki pieniężne przeznaczone do wypłaty - w trybie przepisów ustawy o zwrocie wydatków budowlanych - na rzecz małżonków, występujących wspólnie o ich zwrot, zostały z urzędu zaliczone na poczet zaległości podatkowych jednego z nich.

Stanowisko Naczelnika US, zaaprobowane przez Dyrektora IS, opierało się na założeniu, że wspólny wniosek małżonków o zwrot wydatków budowlanych pozwalał na weryfikację ich obojga przez pryzmat wymogu z art. 6 ust. 5 ustawy o zwrocie wydatków budowlanych (brak zaległości podatkowej). W konsekwencji ustalenia, iż jedno z nich posiada zaległość podatkową, organy podatkowe przyjęły, że zaległość podatkową jednego z małżonków (dłużnika Skarbu Państwa) należało potrącić z wierzytelnością przysługującą małżonkom na podstawie ustawy o zwrocie wydatków budowlanych. Uzasadnienia dla swoich działań organy poszukiwały w przypisanym wnioskodawcom solidarnym charakterze zobowiązania z tytułu przysługującej im wierzytelności, a także w przepisie art. 7 ustawy o zwrocie wydatków budowlanych w zw. z art. 76 i 76b O.p.

Kwestie sporne, jakie wyłoniły się na kanwie sprawy, dotyczyły charakteru wierzytelności wypłacanej na wspólny wniosek małżonków, dopuszczalnego zakresu stosowania odesłania z art. 7 ustawy o zwrocie wydatków budowlanych do przepisów O.p., wreszcie, istoty funkcjonowania i prawnego charakteru ustroju małżeńskiej rozdzielności majątkowej wprowadzonego z chwilą zawarcia małżeństwa, co organy podatkowe (mylnie) utożsamiały z hipotezą z art. 29 § 2 pkt 1 O.p.

Ważąc argumenty obu stron sporu, Sąd podzielił stanowisko skarżącej uznając jednocześnie, że zaskarżone postanowienie narusza prawo procesowe oraz materialne w stopniu nakazującym jego wyeliminowanie z obrotu prawnego.

Trafnie podnosi skarżąca, iż wspólne złożenie przez małżonków wniosku o zwrot wydatków mieszkaniowych nie przesądza o tym, że przysługująca im wierzytelność jest wierzytelnością z tytułu zobowiązania solidarnego. Dyrektor IS, jakkolwiek prawidłowo rozpoznał samą istotę wierzytelności solidarnej (wskazując na tr...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »