Zwolnienie z VAT a zwolnienie ze stosowania kasy fiskalnej

W czasach, w których obowiązki podatników VAT związane z rozliczaniem tego podatku są coraz bardziej ambarasujące, dużo większą popularność zdobywa koncepcja prowadzenia działalności przy wykorzystaniu zwolnienia przysługującego ze względu na roczny obrót nieprzekraczający 200 000 zł. W niektórych branżach korzyści wynikające z możliwości odliczenia podatku VAT naliczonego są znikome, a możliwość świadczenia usługi na rzecz osób fizycznych w cenie nie powiększonej o VAT daje sporą przewagę nad usługodawcami naliczającymi ten podatek.

Podatnicy często błędnie sądzą, że zwolnienie z podatku VAT oznacza automatycznie zwolnienie z obowiązku stosowania kas rejestrujących. Zasady stosowania zwolnień od obowiązku prowadzenia ewidencji z użyciem kas są jednak zupełnie inne niż zasady stosowania zwolnienia ze względu na wysokość obrotów w podatku VAT.

Ustawa o podatku od towarów i usług nakłada na podatników (którymi w rozumieniu ustawy są również wspomniani podatnicy zwolnieni z VAT) generalny obowiązek stosowania urządzeń fiskalnych, przy sprzedaży na rzecz konsumentów. Przepis brzmi tak:

"Art. 111. 1. Podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących."

Czyli - jeśli podatnik zwolniony z VAT prowadzi sprzedaż wyłącznie na rzecz przedsiębiorców i innych jednostek organizacyjnych (ogólnie - nie będących konsumentami), nie musi stosować kas rejestrujących - bez względu na wartość osiąganych z tego tytułu przychodów. Ale nawet pojedyncza sprzedaż dokonana na rzecz osób wskazanych w ustawie - czyli osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej lub rolnika ryczałtowego - może spowodować obowiązek stosowania kas.

Dlaczego może a nie musi?

Minister finansów, korzystając z delegacji ustawowej, wydaje od samego początku stosowania kas rejestrujących rozporządzenie, obowiązujące każdorazowo przez parę kolejnych lat, określające grupy podatników i wskazujące rodzaje czynności (oraz warunki ich wykonywania), zwolnione z obowiązku stosowania kas rejestrujących. Od pewnego czasu możemy zauważyć, że każde nowe rozporządzenie odnosi się do coraz węższej grupy podatników.

Podatnicy świadczący usługi na rzecz konsumentów powinni się z aktualnym rozporządzeniem szczegółowo zapoznać, zwracając w szczególności uwagę na dwa elementy rozporządzenia:

1. rodzaj czynności, które bezwzględnie nie mogą korzystać ze zwolnienia - nie ma tu znaczenia ani wartość obrotu, ani sposób ewidencjonowania i przeprowadzenia transakcji oraz
2. rodzaj czynności, do których można stosować zwolnienie, mimo przekroczenia limitu obrotów (niewielkiego - bo wynoszącego 20 000 zł w proporcji do okresu prowadzonej w trakcie roku działalności).

Obecnie obowiązuje Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 grudnia 2018 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Czynności (i ew. zakres kwotowy) zwolnione z obowiązku stosowania kas wskazane zostały w Par. 2 i Par. 3 rozporządzenia. Natomiast w Par. 4 znalazł się zapis wyłączający (praktycznie całkowicie) zwolnienia w odniesieniu do podatników, wykonujących czynności tam wskazane.

Dlatego podatnicy, planujący rozpoczęcie działalności w której wystąpi sprzedaż na rzecz konsumentów powinni, w ramach planowania podatkowego, starannie przeanalizować rozporządzenie. Przed dokonaniem pierwszej sprzedaży można jeszcze tak zaplanować sposób prowadzenia działalności, aby całkowicie korzystać ze zwolnienia z obowiązków związanych z podatkiem VAT.

Redakcja podatki.biz

Zobacz też:

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 grudnia 2018 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (link prowadzi do tekstu rozporządzenia na stronach Sejmu RP)