ZUS. Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych - Kilka umów zleceń

Zleceniobiorca lub osoba współpracująca ze zleceniobiorcą, którego podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w danym miesiącu jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia, spełniający warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z innych tytułów podlega obowiązkowo tym ubezpieczeniom jako zleceniobiorca lub osoba współpracująca oraz z kolejnej lub kolejnych umów zlecenia. 

Zasady tej nie stosuje się, jeżeli łączna podstawa wymiaru składek z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia lub współpracy przy jej wykonywaniu lub z innych umów osiąga kwotę minimalnego wynagrodzenia. Ustalania łącznej podstawy wymiaru składek w celu rozstrzygnięcia obowiązku ubezpieczeń emerytalnego i rentowych należy dokonywać dla każdego miesiąca odrębnie.

Należy podkreślić, iż ustalając łączną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie uwzględnia się podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wykazanej za miesiąc po ustaniu danego tytułu ubezpieczenia, tj. za miesiąc, w którym ubezpieczony nie podlegał już ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym ani jeden dzień (należy rozliczyć składki za ubezpieczonego wykazując kod tytułu ubezpieczenia rozpoczynający się cyframi 30 00). W tym miesiącu nie zachodzi bowiem zbieg z tym tytułem.

Ustalenia łącznej podstawy wymiaru składek dla celu rozstrzygnięcia zbiegu tytułów dokonuje się według kolejności ich powstawania. Ubezpieczony może zmienić tytuł obowiązkowych ubezpieczeń, jednak wybór ten nie może naruszać wyżej wskazanych zasad. Ubezpieczony może także dobrowolnie, na swój wniosek, być objęty ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z pozostałych, wszystkich lub wybranych tytułów.

Z umowy zlecenia, wobec której istnieje ustalony obowiązek ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, podstawa wymiaru składek na te ubezpieczenia za dany miesiąc powinna być ustalana na zasadach opisanych poniżej, czyli odpowiednio na podstawie art. 18 ust. 1 w zw. z ust. 3 albo art. 18 ust. 7 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Kwota minimalnego wynagrodzenia nie jest kwotą graniczną podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Ustalenia łącznej podstawy wymiaru składek dokonuje się jedynie w celu rozstrzygnięcia obowiązku ubezpieczeń emerytalnego i rentowych w razie zbiegu określonych tytułów ubezpieczeń.

W przypadku zleceniobiorców, dla których odpłatność w umowie zlecenia została określona miesięcznie kwotowo, w odniesieniu do miesiąca, w którym wystąpiła niezdolność do pracy skutkująca uzyskaniem niższego przychodu lub nieuzyskaniem go, przy sumowaniu podstaw wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe należy uwzględnić kwotę określoną w umowie zlecenia. Niezdolność do pracy musi być związana z korzystaniem przez zleceniobiorcę z zasiłku z ubezpieczenia społecznego. Zasada ta nie ma zastosowania w przypadku osób, dla których odpłatność w umowie została określona w kwotowej stawce godzinowej, akordowej albo prowizyjnie.

Ilekroć jest mowa o przychodzie zleceniobiorcy lub wykonawcy należy przez to rozumieć przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, który stanowiłby podstawę wymiaru składek, gdyby umowa rodziła obowiązek ubezpieczeń emerytalnego i rentowych (bez stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy).

Uwaga!
Zasady rozstrzygania zbiegów kilku umów zlecenia odnoszą się także do zbiegu umowy zlecenia lub współpracy ze zleceniobiorcą z:

  • wykonywaniem współpracy ze zleceniobiorcą,
  • byciem duchownym,
  • byciem posłem lub senatorem,
  • wykonywaniem pracy nakładczej,
  • wykonywaniem współpracy z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność.

Przykład 1
Osoba wykonuje pracę na podstawie umowy zlecenia zawartej z płatnikiem A. W umowie określono 1 stycznia 2016 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy. Następnie osoba ta zawarła umowę zlecenia z płatnikiem B. W umowie określono 12 stycznia 2016 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy.

Przychód uzyskany w styczniu 2016 r. wyniósł:

  • z tytułu umowy zawartej z płatnikiem A – 1 100 zł,
  • z tytułu umowy zawartej z płatnikiem B – 600 zł.

Osoba ta podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym w styczniu 2016 r. z obu tytułów (tj. u płatnika A od 1 do 31 stycznia, a u płatnika B od 12 do 31 stycznia).

Przykład 2
Osoba wykonuje pracę na podstawie umowy zlecenia zawartej z płatnikiem A. W umowie określono 1 stycznia 2016 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy. Następnie osoba ta zawarła umowę zlecenia z płatnikiem B. W umowie określono 11 stycznia 2016 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy.

Przychód uzyskany w styczniu 2016 r. wyniósł:

  • z tytułu umowy zawartej z płatnikiem A – 1 300 zł,
  • z tytułu umowy zawartej z płatnikiem B – 2 400 zł.

Osoba ta podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym w styczniu 2016 r. z obu tytułów (tj. u płatnika A od 1 do 31 stycznia, a u płatnika B od 11 do 31 stycznia).

Przykład 3
Osoba wykonuje pracę na podstawie umowy zlecenia zawartej z płatnikiem A. W umowie określono 5 stycznia 2016 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy. Następnie osoba ta zawarła:

  • umowę zlecenia z płatnikiem B. W umowie określono 19 stycznia 2016 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy,
  • umowę zlecenia z płatnikiem C. W umowie określono 23 stycznia 2016 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy.

Przychód uzyskany w styczniu 2016 r. wyniósł:

  • z tytułu umowy zawartej z płatnikiem A – 1 100 zł,
  • z tytułu umowy zawartej z płatnikiem B – 300 zł,
  • z tytułu umowy zawartej z płatnikiem C – 2 400 zł.

Osoba ta podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym w styczniu 2016 r. z tytułów wszystkich trzech umów zlecenia (tj. u płatnika A od 5 do 31 stycznia, u płatnika B od 19 do 31 stycznia, a u płatnika C od 23 do 31 stycznia).

Łączna podstawa wymiaru składek z umów zawartych z płatnikami A i B nie osiągnęła minimalnego wynagrodzenia, dlatego obowiązek ubezpieczeń emerytalnego i rentowych rodzi także umowa zawarta z płatnikiem C.

Przykład 4
Osoba wykonuje pracę na podstawie umowy zlecenia zawartej z płatnikiem A. W umowie określono 1 stycznia 2016 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy. Następnie osoba ta zawarła:

  • umowę zlecenia z płatnikiem B. W umowie określono 5 stycznia 2016 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy,
  • umowę zlecenia z płatnikiem C. W umowie określono 20 stycznia 2016 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy.

Przychód uzyskany w styczniu 2016 r. wyniósł:

  • z tytułu umowy zawartej z płatnikiem A – 1 500 zł,
  • z tytułu umowy zawartej z płatnikiem B – 3 300 zł.

Osoba ta podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym w styczniu 2016 r. z tytułów umów zlecenia zawartych z płatnikiem A i B. Z tych umów łączna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osiągnęła minimalne wynagrodzenie, stąd kolejna umowa zawarta z płatnikiem C, z której zleceniobiorca uzyskał w tym miesiącu przychód w wysokości 12 400 zł, nie rodzi obowiązku ubezpieczeń emerytalnego i rentowych.

Przykład 5
Osoba wykonuje pracę na podstawie umowy zlecenia zawartej z płatnikiem A. W umowie określono 5 stycznia 2016 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy. Następnie osoba ta zawarła:

  • umowę zlecenia z płatnikiem B. W umowie określono 11 stycznia 2016 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy,
  • umowę zlecenia z płatnikiem C. W umowie określono 20 stycznia 2016 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy.

Wszystkie umowy zostały rozwiązane 31 stycznia 2016 r.

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za styczeń 2016 r. z tytułu umowy zawartej z płatnikiem A wynosi 1 850 zł.

Osoba ta podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym w styczniu 2016 r. z tytułu umowy zlecenia zawartej z płatnikiem A. Ponieważ z tego tytułu podstawa wymiaru osiąga kwotę minimalnego wynagrodzenia, z umów zawartych: z płatnikiem B (przychód osiągnięty w tym miesiącu – 2 000 zł) i C (przychód osiągnięty w tym miesiącu – 11 000 zł) osoba nie będzie podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

Przykład 6
Osoba wykonuje pracę na podstawie umowy zlecenia zawartej z płatnikiem A. W umowie określono 4 stycznia 2016 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy. Rozwiązanie umowy nastąpiło z dniem 30 marca 2016 r. Ponadto osoba ta zawarła:

  • umowę zlecenia z płatnikiem B. W umowie określono 10 stycznia 2016 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy, a umowa została rozwiązana z dniem 26 marca 2016 r.,
  • umowę zlecenia z płatnikiem C. W umowie określono 16 stycznia 2016 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy, a umowa została rozwiązana 8 marca 2016 r.

Przychód uzyskany w styczniu 2016 r. wyniósł:

  • z tytułu umowy zawartej z płatnikiem A – 800 zł,
  • z tytułu umowy zawartej z płatnikiem B – 0 zł (zgodnie z umową wynagrodzenie wypłacane jest 10 dnia następnego miesiąca za dany miesiąc), 
  • z tytułu umowy zawartej z płatnikiem C – 0 zł (zgodnie z umową wynagrodzenie wypłacone zostanie po zakończeniu umowy - 15 kwietnia 2016 r.).

Przychód uzyskany w lutym wyniósł:

  • z tytułu umowy zawartej z płatnikiem A – 800 zł,
  • z tytułu umowy zawartej z płatnikiem B – 800 zł,
  • z tytułu umowy zawartej z płatnikiem C – 0 zł.

Przychód uzyskany w marcu 2016 r. wyniósł:

  • z tytułu umowy zawartej z płatnikiem A – 800 zł,
  • z tytułu umowy zawartej z płatnikiem B – 800 zł,
  • z tytułu umowy zawartej z płatnikiem C – 0 zł.

Przychód uzyskany w kwietniu wyniósł:

  • z tytułu umowy zawartej z płatnikiem B – 800 zł,
  • z tytułu umowy zawartej z płatnikiem C – 3 000 zł.

W obu przypadkach jest to przychód po ustaniu tytułu do ubezpieczeń (umowy uległy rozwiązaniu w poprzednim miesiącu).

Obowiązek ubezpieczeń emerytalnego i rentowych rodzą:

  • w styczniu wszystkie trzy umowy (łączna podstawa wymiaru składek nie osiąga kwoty minimalnego wynagrodzenia),
  • w lutym wszystkie trzy umowy (łączna podstawa wymiaru składek z tytułu umów zawartych z płatnikiem A i B nie osiąga kwoty minimalnego wynagrodzenia),
  • w marcu wszystkie trzy umowy (łączna podstawa wymiaru składek z tytułu umów zawartych z płatnikiem A i B nie osiąga kwoty minimalnego wynagrodzenia).

W kwietniu osoba ta nie podlega już ubezpieczeniom społecznym, a tym samym nie zachodzi zbieg tytułów do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, natomiast płatnik B i C zobowiązani są rozliczyć i opłacić składki od przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składek uzyskanego po ustaniu tytułu ubezpieczenia (z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się cyframi 30 00).

Przykład 7
Osoba wykonuje od 10 stycznia 2016 r. pracę u jednego płatnika na podstawie trzech umów zlecenia A, B i C (przedmioty tych umów są różne). Umowy A i B zostały zawarte na czas nieokreślony, a umowa C na okres do 20 lutego 2016 r. Wynagrodzenie z tytułu wykonywania umowy A i B płatne jest 26 dnia danego miesiąca za ten miesiąc, natomiast wynagrodzenie z tytułu wykonywania umowy C w kwocie 1 850 zł wypłacone ma być 20 marca 2016 r., czyli po jej zakończeniu. Ubezpieczony w dniu zawarcia umów wskazał jako rodzące obowiązek ubezpieczeń emerytalnego i rentowych umowy A i B.

Przychód uzyskany w styczniu 2016 r. wyniósł:

  • z tytułu umowy A – 1 100 zł,
  • z tytułu umowy B – 1 600 zł.

Przychód uzyskany w lutym 2016 r. wyniósł:

  • z tytułu umowy A – 1 100 zł,
  • z tytułu umowy B – 1 600 zł.

Przychód uzyskany w marcu 2016 r. wyniósł:

  • z tytułu umowy A – 1 100 zł,
  • z tytułu umowy B – 1 600 zł,
  • z tytułu umowy C – 1 850 zł.

Osoba ta podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułów umów A i B (łączna podstawa wymiaru składek osiąga kwotę minimalnego wynagrodzenia). Ponieważ umowa C nie rodzi obowiązku ubezpieczeń społecznych płatnik nie jest zobowiązany do opłacania składek na te ubezpieczenia od przychodu uzyskanego z tytułu jej wykonywania w marcu 2016 r.

Przykład 8
Osoba wykonuje pracę na podstawie trzech umów zlecenia:

  • zawartej z płatnikiem A, w której określono 1 marca 2016 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy. Umowa została rozwiązana z dniem 26 marca 2016 r.
  • zawartej z płatnikiem B, w której określono 22 marca 2016 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy. Umowa została rozwiązana z dniem 31 maja 2016 r.
  • zawartej z płatnikiem C, w której określono 28 marca 2016 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy. Umowa została rozwiązana z dniem 31 maja 2016 r.

Przychód uzyskany w marcu 2016 r. wyniósł:

  • z tytułu umowy z płatnikiem A – 0 zł,
  • z tytułu umowy z płatnikiem B – 2 500 zł,
  • z tytułu umowy z płatnikiem C – 0 zł.

Przychód uzyskany w kwietniu 2016 r. wyniósł:

  • z tytułu umowy z płatnikiem A – 5 000 zł (przychód po ustaniu tytułu do ubezpieczeń),
  • z tytułu umowy z płatnikiem B – 1 000 zł,
  • z tytułu umowy z płatnikiem C – 1 900 zł.

Przychód uzyskany w maju 2016 r. wyniósł:

  • z tytułu umowy z płatnikiem B – 2 500 zł,
  • z tytułu umowy z płatnikiem C – 1 900 zł.

Osoba ta podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym:

  • w marcu - z tytułów umów zawartych z płatnikami A i B (łączna podstawa wymiaru składek osiąga kwotę minimalnego wynagrodzenia). Umowa zawarta z płatnikiem C, z tytułu której w tym miesiącu osoba ta nie uzyskała przychodu, nie rodzi już obowiązku ubezpieczeń społecznych,
  • w kwietniu - z tytułów umów zawartych z płatnikami B i C. Umowa zawarta z płatnikiem A została rozwiązana 26 marca 2016 r., a tym samym przychód osiągnięty z tytułu jej wykonywania nie podlega sumowaniu. W tym miesiącu zbieg tytułów ubezpieczenia dotyczy wyłącznie umów zawartych z płatnikami B i C. Natomiast od przychodu osiągniętego w tym miesiącu z tytułu wykonywania umowy zawartej z płatnikiem A, powinien on rozliczyć i opłacić należne składki na zasadach ogólnych, 
  • w maju - z tytułu umowy zawartej z płatnikiem B, ponieważ z tytułu tej umowy podstawa wymiaru składek osiąga minimalne wynagrodzenie. Umowa z płatnikiem C nie rodzi już obowiązku ubezpieczeń społecznych.

Przykład 9
Osoba wykonuje pracę na podstawie dwóch umów zlecenia:

  • zawartej z płatnikiem A, w której określono 1 marca 2016 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy i 31 grudnia 2016 r. jako dzień jej rozwiązania. Wynagrodzenie (11 800 zł) zostanie wypłacone 10 stycznia 2017 r.,
  • zawartej z płatnikiem B, w której określono 10 marca 2016 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy i 31 grudnia 2016 r. jako dzień jej rozwiązania. Wynagrodzenie (4 200 zł) zostanie wypłacone 15 stycznia 2017 r.

Osoba ta nie uzyskała z tych tytułów żadnych innych przychodów stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Osoba ta podlega obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowym z tytułów obu umów, tj.

  • z tytułu umowy zawartej z płatnikiem A w okresie od 1 marca do 31 grudnia 2016 r.,
  • z tytułu umowy zawartej z płatnikiem B w okresie od 10 marca do 31 grudnia 2016 r.

W żadnym z miesięcy tego okresu z tytułu umowy zawartej z płatnikiem A podstawa wymiaru składek nie osiąga bowiem minimalnego wynagrodzenia. Ponadto obaj płatnicy w dokumentach rozliczeniowych za styczeń 2017 r. są zobowiązani rozliczyć składki na ubezpieczenia społeczne od przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składek osiągniętego przez ubezpieczonego w tym miesiącu (po ustaniu tytułu do tych ubezpieczeń) z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się cyframi 30 00.

Przykład 10
Osoba wykonuje pracę na podstawie dwóch umów zlecenia:

  • zawartej z płatnikiem A, w której określono 10 marca 2016 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy i 31 grudnia 2016 r. jako dzień jej rozwiązania. Wynagrodzenie w wysokości 2 950 zł jest wypłacane za każdy miesiąc 28 dnia tego miesiąca,
  • zawartej z płatnikiem B, w której określono 15 marca 2016 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy i 31 grudnia 2016 r. jako dzień jej rozwiązania. Wynagrodzenie (10 000 zł) zostanie wypłacone 15 stycznia 2017 r. Osoba ta nie uzyskała z tego tytułu żadnych innych przychodów.

Osoba podlega obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowym z tytułu umowy zawartej z płatnikiem A. Podstawa wymiaru składek z tego tytułu osiąga bowiem kwotę minimalnego wynagrodzenia.

Przykład 11
Osoba wykonuje pracę na podstawie trzech umów zlecenia:

  • zawartej z płatnikiem A, w której określono 1 stycznia 2016 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy i 30 kwietnia 2016 r. jako dzień jej rozwiązania, 
  • zawartej z płatnikiem B, w której określono 10 lutego 2016 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy i 20 marca 2016 r. jako dzień jej rozwiązania,
  • zawartej z płatnikiem C, w której określono 20 lutego 2016 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy i 30 kwietnia 2016 r. jako dzień jej rozwiązania.

Przychód uzyskany w styczniu 2016 r. wynosi:

  • z tytułu umowy zawartej z płatnikiem A – 0 zł.

Przychód uzyskany w lutym 2016 r. wynosi:

  • z tytułu umowy zawartej z płatnikiem A – 1 850 zł,
  • z tytułu umowy zawartej z płatnikiem B – 2 000 zł,
  • z tytułu umowy zawartej z płatnikiem C – 1 000 zł.

Przychód uzyskany w marcu 2016 r. wynosi:

  • z tytułu umowy zawartej z płatnikiem A – 1 100 zł,
  • z tytułu umowy zawartej z płatnikiem B – 3 500 zł,
  • z tytułu umowy zawartej z płatnikiem C – 5 000 zł.

Przychód uzyskany w kwietniu 2016 r. wynosi:

  • z tytułu umowy zawartej z płatnikiem A – 1 150 zł,
  • z tytułu umowy zawartej z płatnikiem C – 6 000 zł.

Osoba ta podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym:

  • z tytułu umowy zawartej z płatnikiem A od 1 stycznia 2016 r. do 30 kwietnia 2016 r.,
  • z tytułu umowy zawartej z płatnikiem B od 1 marca do 20 marca 2016 r. W lutym podstawa wymiaru składek osiągnęła minimalne wynagrodzenie u płatnika A, więc umowa z płatnikiem B nie rodziła obowiązku ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. W marcu z tytułu umowy zawartej z płatnikiem A podstawa wymiaru nie osiąga minimalnego wynagrodzenia, dlatego umowa z płatnikiem B staje się tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń,
  • z tytułu umowy zawartej z płatnikiem C od 1 kwietnia do 30 kwietnia 2016 r. (w tym miesiącu z tytułu umowy zawartej z płatnikiem A podstawa wymiaru składek nie osiąga minimalnego wynagrodzenia). W lutym nie był to tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych ponieważ podstawa wymiaru składek na te ubezpieczenia z tytułu umowy zawartej z płatnikiem A osiągnęła minimalne wynagrodzenie, a w marcu łączna podstawa wymiaru składek u płatników A i B osiągnęła minimalne wynagrodzenie.

Przykład 12
Osoba wykonuje pracę na podstawie trzech umów zlecenia:

  • zawartej z płatnikiem A, w której określono 1 lutego 2015 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy i 31 grudnia 2015 r. jako dzień jej rozwiązania. Wynagrodzenie (6 000 zł) zostanie wypłacone 15 stycznia 2016 r. Umowa ta rodziła obowiązek ubezpieczeń społecznych,
  • zawartej z płatnikiem B, w której określono 1 stycznia 2016 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy i 31 stycznia 2016 r. jako dzień jej rozwiązania. Wynagrodzenie (1 000 zł) zostanie wypłacone 31 stycznia 2016 r., 
  • zawartej z płatnikiem C, w której określono 10 stycznia 2016 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy i 25 stycznia 2016 r. jako dzień jej rozwiązania. Wynagrodzenie (500 zł) zostanie wypłacone 31 stycznia 2016 r.

Osoba ta nie uzyskała z tych tytułów żadnych innych przychodów stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Osoba ta w styczniu 2016 r. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu umowy zawartej z płatnikiem B i umowy zawartej z płatnikiem C (podstawa wymiaru składek z tytułu umowy zawartej z płatnikiem B nie osiąga minimalnego wynagrodzenia).

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu umowy zawartej z płatnikiem A nie jest uwzględniana w sumowaniu, ponieważ w styczniu ubezpieczony nie podlega już ubezpieczeniom z tego tytułu (jest to przychód po ustaniu tytułu, rozliczany z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się cyframi 30 00).

Przykład 13
Osoba od 11 stycznia 2016 r. współpracuje przy prowadzeniu pozarolniczej działalności. Od 25 stycznia 2016 r. jest zatrudniona na podstawie umowy zlecenia zawartej z płatnikiem A, a od 26 stycznia 2016 r. jest zatrudniona na podstawie umowy zlecenia zawartej z płatnikiem B. Przychód z tytułu umów zlecenia wyniósł w styczniu:

  • z umowy zlecenia zawartej z płatnikiem A – 300 zł,
  • z umowy zlecenia zawartej z płatnikiem B – 150 zł.

Z tytułu współpracy składki zostały rozliczone od podstawy wymiaru 863,32 zł (przy założeniu, że w 2016 r. 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego stanowi kwota 2 433 zł).

W styczniu 2016 r. osoba ta podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym zarówno z tytułu wykonywania współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności jak i z umów zlecenia.

Przykład 14
Osoba uzyskała status duchownego 10 stycznia 2016 r. Zawarła umowę zlecenia od 15 stycznia 2016 r. W styczniu 2016 r. przychód z tytułu wykonywania umowy zlecenia wyniósł 300 zł, a za każdy kolejny 600 zł. Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za duchownego za styczeń wynosi 1 313 zł. Łączna podstawa wymiaru wynosi 1 613 zł. Tym samym w styczniu 2016 r. osoba ta będzie podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym zarówno jako duchowny, jak i z tytułu wykonywania umowy zlecenia. Od 1 lutego 2016 r. obowiązkowo będzie podlegać wyłącznie jako duchowny (podstawa osiąga minimalne wynagrodzenie).

Przykład 15
Osoba zatrudniona jest na podstawie umowy zlecenia od 1 stycznia 2016 r. Przychód w tym miesiącu wyniósł 1 849 zł. Dodatkowo od 15 stycznia 2016 r. jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę nakładczą. Przychód z tego tytułu w styczniu wyniósł 2 300 zł. Osoba ta w styczniu 2016 r. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z obu tytułów - jako zleceniobiorca i jako wykonawca.

Przykład 16
Osoba od 1 stycznia 2016 r. jest zatrudniona na podstawie dwóch umów zlecenia oraz jako wykonawca. Przychód w styczniu wyniósł:

  • z tytułu umowy zlecenia zawartej z płatnikiem A - 1 000 zł,
  • z tytułu umowy zlecenia zawartej z płatnikiem B - 1 000 zł,
  • z tytułu pracy nakładczej - 3 000 zł.

Ponieważ wszystkie tytuły powstały w tym samym dniu ubezpieczony wskazuje tytuł/tytuły, które będą rodzić obowiązek ubezpieczeń. Jeśli wskaże pracę nakładczą, to nie będzie podlegał obowiązkowo z tytułu umów zlecenia. Jeśli wskaże umowy zlecenia zawarte z płatnikami A i B, to umowa o pracę nakładczą nie będzie rodziła obowiązku ubezpieczeń emerytalnego i rentowych.

Przykład 17
Osoba wykonuje pracę na podstawie umowy zlecenia:

  • zawartej z płatnikiem A, w której określono 1 marca 2016 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy i 31 grudnia 2016 r. jako dzień jej rozwiązania. Odpłatność za każdy miesiąc jej wykonywania została ustalona w kwocie 2 000 zł,
  • zawartej z płatnikiem B, w której określono 1 marca 2016 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy i 31 maja 2016 r. jako dzień jej rozwiązania. Wynagrodzenie (4 200 zł) zostanie wypłacone 15 lipca 2016 r.

W kwietniu 2016 r. osoba ta uzyskała zasiłek z ubezpieczenia chorobowego w związku z niezdolnością do pracy od 1 do 14 kwietnia. W związku z tym podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu umowy zawartej z płatnikiem A wyniosła 1 000 zł. Ponieważ jednak osoba ta miała w umowie zlecenia określoną stałą odpłatność kwotową (osiągającą minimalne wynagrodzenie) tylko ta umowa będzie rodzić obowiązek ubezpieczeń emerytalnego i rentowych także w kwietniu (w pozostałych miesiącach podstawa wymiaru składek osiąga minimalne wynagrodzenie z tytułu umowy zawartej z płatnikiem A).

UWAGA !!
Okres przejściowy: umowa zlecenia zawarta przed 1 stycznia 2016 r. trwająca nadal po tej dacie.

W przypadku, gdy zleceniobiorca uzyska przychód z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia, jednakże w całości za okres sprzed 1 stycznia 2016 r., w którym podlegał wyłącznie obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu, a umowa ta trwa po tej dacie, przychodu tego nie należy uwzględniać przy ustalaniu łącznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.
W takim przypadku za ubezpieczonego powinny zostać złożone za miesiąc, w którym przychód taki został uzyskany, dwa imienne raporty miesięczne:

  • ZUS RZA z kodem rozpoczynającym się cyframi 30 00, w którym zostaną rozliczone należne składki na ubezpieczenie zdrowotne od przychodu za okres sprzed 1 stycznia 2016 r., stanowiącego podstawę wymiaru składki na to ubezpieczenie,
  • ZUS RCA z kodem rozpoczynającym się cyframi 04 11- "zerowy", albo z rozliczeniem składek, jeśli ubezpieczony w tym miesiącu uzyskał także przychód za okres od 1 stycznia 2016 r.

Przy ustalaniu łącznej podstawy wymiaru składek należy natomiast uwzględniać przychód wypłacony lub postawiony do dyspozycji ubezpieczonego od 1 stycznia 2016 r., należny za okres sprzed tej daty, jeżeli zleceniobiorca do 31 grudnia 2015 r. podlegał ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tego tytułu a umowa ta trwa po tej dacie.

Przykład 18
Osoba wykonuje pracę na podstawie trzech umów zlecenia:

  • zawartej z płatnikiem A, w której określono 6 listopada 2015 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy (umowa na czas nieokreślony),
  • zawartej z płatnikiem B, w której określono 1 stycznia 2016 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy (umowa na czas nieokreślony),
  • zawartej z płatnikiem C, w której określono 20 stycznia 2016 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy i 26 lutego 2016 r. jako dzień jej rozwiązania.

Z tytułu umowy zawartej z płatnikiem A:

  • wynagrodzenie za grudzień 2015 r. wypłacono w styczniu 2016 r. (przychód - 3 500 zł). Wynagrodzenie za styczeń 2016 r. zostanie wypłacone w lutym 2016 r. (przychód - 3 500 zł), za luty w marcu 2016 r. (przychód - 3 500 zł). Za kolejne miesiące wypłata wynagrodzenia za dany miesiąc także będzie dokonywana w następnym miesiącu, a przychód będzie wyższy niż minimalne wynagrodzenie,
  • do 31 grudnia 2015 r. osoba ta podlegała wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu (pozostawała jednocześnie w stosunku pracy w pełnym wymiarze czasu pracy w tym okresie).

Z tytułu umowy zawartej z płatnikiem B osoba ta:

  • w styczniu 2016 r. osiągnęła przychód w wysokości 500 zł, a w kolejnych miesiącach po 2 000 zł.

Z tytułu umowy zawartej z płatnikiem C osoba ta:

  • w styczniu 2016 r. osiągnęła przychód w wysokości 600 zł, a w lutym w wysokości 2 500 zł.

Przychód osiągnięty w styczniu 2016 r. z tytułu umowy zlecenia zawartej z płatnikiem A nie jest uwzględniany przy ustalaniu łącznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Tym samym w styczniu 2016 r. do sumowania należy przyjąć kwoty: 0 zł (z tytułu umowy zawartej z płatnikiem A), 500 zł (z tytułu umowy zawartej z płatnikiem B) i 600 zł (z tytułu umowy zawartej z płatnikiem C).

Obowiązek ubezpieczeń emerytalnego i rentowych w styczniu 2016 r. będą rodziły wszystkie trzy umowy (łączna podstawa wymiaru składek nie osiąga minimalnego wynagrodzenia).

W kolejnych miesiącach obowiązek ubezpieczeń emerytalnego i rentowych będzie rodzić wyłącznie umowa zlecenia zawarta z płatnikiem A (podstawa wymiaru składek osiąga minimalne wynagrodzenie). W konsekwencji umowy zawarte z płatnikami B i C w kolejnych miesiącach nie będą już rodziły obowiązku ubezpieczeń emerytalnego i rentowych.

Płatnik A powinien od przychodu osiągniętego przez zleceniobiorcę w styczniu 2016 r. za okres sprzed 1 stycznia 2016 r. (3 500 zł) rozliczyć składkę na ubezpieczenie zdrowotne w imiennym raporcie miesięcznym ZUS RZA z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się cyframi 30 00. Ponadto powinien złożyć raport ZUS RCA z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się cyframi 04 11 "zerowy" (zleceniobiorca nie uzyskał innego przychodu w tym miesiącu).

Przykład 19
Osoba wykonuje pracę na podstawie trzech umów zlecenia:

  • zawartej z płatnikiem A, w której określono 1 lipca 2015 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy (umowa na czas nieokreślony),
  • zawartej z płatnikiem B, w której określono 1 stycznia 2016 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy (umowa na czas nieokreślony),
  • zawartej z płatnikiem C, w której określono 20 stycznia 2016 r. jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy i 29 lutego 2016 r. jako dzień jej rozwiązania.

Z tytułu umowy zawartej z płatnikiem A:

  • wynagrodzenie za grudzień 2015 r. wypłacono w styczniu 2016 r. (przychód - 3 000 zł). Wynagrodzenie za styczeń 2016 r. zostanie wypłacone w lutym 2016 r. (przychód - 2 800 zł) a za luty w marcu 2016 r. (przychód - 3 100 zł). Za kolejne miesiące wypłata wynagrodzenia także będzie następowała w następnym miesiącu, a przychód będzie wyższy niż minimalne wynagrodzenie,
  • do 31 grudnia 2015 r. osoba ta podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym.

Z tytułu umowy zawartej z płatnikiem B osoba ta w styczniu 2016 r. osiągnęła przychód w wysokości 400 zł, a w kolejnych miesiącach po 1 800 zł.

Z tytułu umowy zawartej z płatnikiem C osoba ta w styczniu 2016 r. osiągnęła przychód w wysokości 800 zł, a w lutym w wysokości 2 000 zł.

Przychód osiągnięty w styczniu 2016 r. z tytułu umowy zlecenia zawartej z płatnikiem A (wynagrodzenie należne za grudzień 2015 r.) jest uwzględniany przy ustalaniu łącznej podstawy wymiaru składek, ponieważ ubezpieczony podlegał przed 1 stycznia 2016 r. obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym. Tym samym w styczniu 2016 r. do sumowania zostaną przyjęte kwoty: 3 000 zł (z tytułu umowy zawartej z płatnikiem A), 400 zł (z tytułu umowy zawartej z płatnikiem B) i 800 zł (z tytułu umowy zawartej z płatnikiem C).

Obowiązek ubezpieczeń w styczniu 2016 r. będzie więc rodziła jedynie umowa zawarta z płatnikiem A. Podobnie będzie w kolejnych miesiącach.

www.zus.pl

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...