ZUS przedsiębiorców w 2022 r.: Niektórzy zapłacą wyższą składkę zdrowotną

Od 1 stycznia 2022 r. wzrosła wysokość składek na ubezpieczenie społeczne dla przedsiębiorców. Wynika to ze wzrostu minimalnego wynagrodzenia za pracę - w przypadku nowych firm oraz wyższego prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, które stanowi podstawę wyliczenia składek dla przedsiębiorców działających na rynku od dłuższego czasu. Minimalne wynagrodzenie za pracę, zgodnie z rozporządzeniem RM z 14 września 2021 r., wynosi w tym roku 3010 zł (w 2021 r. było to 2800 zł), natomiast, jak wynika z obwieszczenia MRiPS z 4 listopada 2021 r., przeciętne prognozowane wynagrodzenie w 2022 r. wynosi 5922 zł (w 2021 r. - 5259 zł). Podwyżka nie ominęła także składki zdrowotnej, która w tym roku dla niektórych przedsiębiorców wynosi 419,92 zł.

Przypomnijmy zatem ile wynoszą w tym roku składki dla osób prowadzących działalność gospodarczą:

Składki ZUS przedsiębiorców w 2022 r.

Zakres ubezpieczeń

Dla przedsiębiorcy z racji prowadzonej działalności obowiązkowe są ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe i wypadkowe), a także ubezpieczenie zdrowotne. Tylko ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne, a przystąpienie do niego możliwe jest wyłącznie na złożony przez niego wniosek.

W sytuacji, gdy prowadzenie pozarolniczej działalności lub współpraca przy jej prowadzeniu nie jest jednym tytułem do podlegania ubezpieczeniom społecznym, osoba prowadząca tę działalność lub osoba z nią współpracująca podlega ubezpieczeniom bądź obowiązkowo, bądź dobrowolnie (szczegóły w poradniku ZUS).

Natomiast osoba, która z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności lub współpracy podlega dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, w przypadku przystąpienia do tych ubezpieczeń, obejmowana jest również ubezpieczeniem wypadkowym. Osoba ta w ogóle nie podlega ubezpieczeniu chorobowemu.

Z kolei składkę na Fundusz Pracy odprowadzają te osoby prowadzące pozarolniczą działalność i osoby współpracujące, które podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. W konsekwencji za osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym na swój wniosek nie należy odprowadzać składki na Fundusz Pracy.

Składkę na FP opłaca się od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, nie niższych, w przeliczeniu na okres miesiąca, niż minimalne wynagrodzenie, co oznacza, że np. osoba, o której mowa w art. 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, opłacająca składki na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne od kwoty stanowiącej 30% minimalnego wynagrodzenia nie opłaca za siebie składek na Fundusz Pracy.

Obowiązek opłacania składek na Fundusz Solidarnościowy (poprzednio: Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych) został wprowadzony od 1 stycznia 2019 r. Do obowiązkowych składek na FS należy stosować zasady dotyczące obowiązkowych składek na Fundusz Pracy. Oznacza to, że:

• składkę tą opłacają ci sami płatnicy, którzy opłacają składkę na Fundusz Pracy,
• składka ta jest opłacana za te same grupy ubezpieczonych, za których występuje obowiązek opłacania składki na Fundusz Pracy,
• składka ta jest obliczana od tej samej podstawy wymiaru co składka na Fundusz Pracy,
• mają do niej zastosowanie te same zwolnienia, które obowiązują w stosunku do składek na Fundusz Pracy.

ZUS dla nowych firm

I. Osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie Prawa przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych, które:

• nie prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej nie prowadziły pozarolniczej działalności,
• nie wykonują działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 18a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w 2022 r. dla tych osób stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa niż 903 zł (30% kwoty minimalnego wynagrodzenia w 2022 r.). Zgodnie bowiem z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 14 września 2021 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej, od dnia 1 stycznia 2022 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 3010 zł.

Zatem, za miesiące styczeń - grudzień 2022 r. składka na ubezpieczenia społeczne wyżej wymienionych nie będzie mogła być niższa:

• na ubezpieczenie emerytalne od kwoty: 176,27 zł (tj. 19,52%),
• na ubezpieczenia rentowe od kwoty: 72,24 zł (tj. 8%),
• na ubezpieczenie chorobowe od kwoty: 22,12 zł (tj. 2,45%).

Porównanie kwot miesięcznych składek z 2021 i 2022 r. - nowe firmy

* składka na ubezpieczenie wypadkowe dla płatników składek zatrudniających do 9 ubezpieczonych.

** Do końca 2021 r. obowiązywały jednolite zasady ustalania podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne dla wszystkich osób prowadzących pozarolniczą działalność. Od 2022 r. zasady te są różne i zależą od formy opodatkowania osoby prowadzącej pozarolniczą działalność. Więcej o nowych zasadach na końcu artykułu w części "Składka na ubezpieczenie zdrowotne".

*** Zgodnie z tzw. Polskim Ładem zapłaconych w 2022 r. składek zdrowotnych nie odliczymy już od podatku.

Duży ZUS

II. Osoby prowadzące pozarolniczą działalność, tj.:

• osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie Prawa przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych, niewymienione w punkcie I,
• twórcy i artyści,
• osoby prowadzące działalność w zakresie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, a także osoby prowadzące działalność w zakresie wolnego zawodu, z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych,
• wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólnicy spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej,
• akcjonariusze prostej spółki akcyjnej,
• osoby, które prowadzą publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów o systemie oświaty

oraz osoby współpracujące z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność albo z osobami korzystającymi z „ulgi na start”.

Zgodnie z art. 18 ust. 8 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w 2022 r. dla tych osób stanowi kwota zadeklarowana, nie niższa niż 3553,20 zł (60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 ustawy na dany rok kalendarzowy). Zgodnie bowiem z obwieszczeniem Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 4 listopada 2021 r. w sprawie kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku 2022 oraz przyjętej do jej ustalenia kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, prognozowane przeciętne wynagrodzenie wynosi 5922 zł.

Zatem, za miesiące styczeń - grudzień 2022 r. składka na ubezpieczenia społeczne wyżej wymienionych nie może być niższa:

• na ubezpieczenie emerytalne od kwoty: 693,58 zł (tj. 19,52%),
• na ubezpieczenia rentowe od kwoty: 284,26 zł (tj. 8%),
• na ubezpieczenie chorobowe od kwoty: 87,05 zł (tj. 2,45%).

Ponadto:

Zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych o wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązującej w danym roku składkowym, Zakład powiadamia do dnia 20 kwietnia danego roku płatników składek, którzy przekazali informację ZUS IWA za trzy kolejne ostatnie lata kalendarzowe.

Pozostali płatnicy składek zobowiązani są do samodzielnego ustalenia stopy procentowej składki na dany rok składkowy, tj.:

• płatnicy składek zgłaszający do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych, którzy nie mieli obowiązku przekazywania informacji ZUS IWA przez trzy kolejne, ostatnie lata kalendarzowe, zgodnie z art. 33 ust. 1 ww. ustawy, ustalają stopę procentową składki na to ubezpieczenie w wysokości stopy procentowej określonej dla grupy działalności, do której należą,
• płatnicy zgłaszający do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 ubezpieczonych, zgodnie z art. 28 ust. 1 ww. ustawy, ustalają stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości 50% najwyższej stopy procentowej ustalonej na dany rok składkowy dla grup działalności.

Stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe jest ustalana na okres roku składkowego i zgodnie z art. 2 pkt 8 ww. ustawy obowiązuje do składek należnych za okres od dnia 1 kwietnia danego roku do dnia 31 marca następnego roku.

W roku składkowym rozpoczynającym się 1 kwietnia 2021 r. zmieniły się wartości stóp procentowych składki na ubezpieczenie wypadkowe ustalone dla grup działalności zgodnie z załącznikiem nr 2 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków. Płatnicy składek, którzy mają obowiązek samodzielnego ustalania wysokości stopy procentowej tej składki i zgłaszają do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych, powinni byli przed przekazaniem dokumentów rozliczeniowych za kwiecień 2021 r. zweryfikować wysokość stopy procentowej składki, ustaloną od 1 kwietnia 2021 r. dla grupy działalności, do której należą z uwagi na swój rodzaj działalności wg PKD.

Natomiast w przypadku płatników składek, którzy:

• zgłaszają do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 ubezpieczonych,
• nie podlegają wpisowi do rejestru REGON,

wysokość stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe w roku składkowym, który trwa od 1 kwietnia 2021 r. do 31 marca 2022 r. nie zmienia się i wynosi 1,67% (50% najwyższej stopy procentowej ustalonej na ww. rok składkowy dla grup działalności).

Szczegółowe zasady ustalania wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe, w tym zasady ustalania liczby ubezpieczonych zawiera poradnik "Ustalanie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe", który jest dostępny na stronie internetowej ZUS oraz w formie papierowej w Oddziałach ZUS. Ponadto Oddziały ZUS udzielają pomocy przy ustalaniu wysokości składki.

Pracodawcy, do których stosuje się przepisy ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, powinni dodatkowo opłacać składkę na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w wysokości 0,10% podstawy wymiaru. Podstawą do naliczania składki w tej wysokości jest art. 29 ust. 3 ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych, zgodnie z którym do czasu określenia wysokości składki przez ustawę budżetową stosuje się składkę w wysokości ustalonej na rok poprzedni. Natomiast po ustaleniu wysokości składki przez ustawę budżetową, płatnicy składki dokonują korekty wysokości wpłat od początku roku budżetowego w pierwszym miesiącu następującym po miesiącu, w którym została ogłoszona ustawa budżetowa.

Płatnicy zobowiązani do opłacania składek na Fundusz Pracy na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy opłacają składkę w wysokości 1,0% podstawy wymiaru. Podstawą do naliczania składki w tej wysokości jest art. 145 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, zgodnie z którym w przypadku, gdy ustawa budżetowa lub ustawa o prowizorium budżetowym nie zostanie ogłoszona przed dniem 1 stycznia, to do czasu jej ogłoszenia obowiązują składki na fundusze celowe w wysokości ustalonej dla roku poprzedzającego rok budżetowy.

Stopę procentową składki na Fundusz Solidarnościowy określa ustawa budżetowa, a składka jest finansowana w całości przez płatnika składek. W 2021 r. wynosi 1,45% podstawy jej wymiaru.

Składki na FS oblicza się łącznie ze składkami na Fundusz Pracy w wysokości sumy stóp procentowych tych składek (2,45% = 1,0% + 1,45%) i wykazuje je w łącznej kwocie w polu 01 w bloku VII deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA.

Zgodnie z ustawą budżetową, w 2021 r. składka na:

• Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wynosi 0,10%,
• Fundusz Solidarnościowy wynosi 1,45%,
• Fundusz Pracy - 1,0%

podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Zgodnie z projektem ustawy budżetowej na 2022 rok ww. stawki nie powinny się zmienić w tym roku.

Kwota rocznego ograniczenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku 2022 wynosi 177 660 zł.

Porównanie kwot miesięcznych składek z 2021 i 2022 r. - duży ZUS

* składka na ubezpieczenie wypadkowe dla płatników składek zatrudniających do 9 ubezpieczonych.

** Do końca 2021 r. obowiązywały jednolite zasady ustalania podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne dla wszystkich osób prowadzących pozarolniczą działalność. Od 2022 r. zasady te są różne i zależą od formy opodatkowania osoby prowadzącej pozarolniczą działalność. Więcej o nowych zasadach na końcu artykułu w części "Składka na ubezpieczenie zdrowotne".

*** Zgodnie z tzw. Polskim Ładem zapłaconych w 2022 r. składek zdrowotnych nie odliczymy już od podatku.

Ulga na start

Z ulgi na start, czyli przez 6 miesięcy kalendarzowych nie płacić składek na ubezpieczenia społeczne, możesz skorzystać jeśli:

• podejmiesz działalność gospodarczą po raz pierwszy albo ponownie po co najmniej 60 miesiącach kalendarzowych od ostatniego zawieszenia lub zakończenia działalności gospodarczej,
• nie będziesz wykonywać dla byłego pracodawcy tego, co robiłeś dla niego jako pracownik, w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym.

Ulga ta zwalnia ze składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe i chorobowe). Można zrezygnować z tej ulgi - wówczas opłaca się składki od podstawy nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia, tj. 903 zł (patrz: część "ZUS dla małych firm").

Ważne!
W okresie korzystania z ulgi na start podlegasz obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu. Opłacasz składki tylko na to ubezpieczenie.

Mały ZUS plus

Dwa kluczowe warunki, które trzeba spełnić, żeby otrzymać tę ulgę, to:

• twoje przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej prowadzonej przez cały poprzedni rok kalendarzowy nie przekroczyły 120 000 zł,
• prowadziłeś działalność gospodarczą w poprzednim roku kalendarzowym przez nie mniej niż 60 dni kalendarzowych.

Pamiętaj! Nie możesz opłacać składek Mały ZUS Plus:

• w pierwszym roku prowadzenia działalności
• jeśli spełniasz warunki do płacenia obniżonych składek na ubezpieczenia społeczne, od podstawy wynoszącej 30% minimalnego wynagrodzenia.

Mały ZUS dotyczy tylko składek na ubezpieczenia społeczne. Nie obejmuje składki zdrowotnej, którą trzeba płacić w pełnej wysokości.

Podstawa wymiaru, a więc i wysokość składek na ubezpieczenia społeczne, jest uzależniona od wysokości przeciętnego miesięcznego dochodu z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym.

Podstawa wymiaru tych składek nie może być niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia (903 zł = 3010 zł x 30%) i nie wyższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego (3553,20 zł = 5922 zł x 60%).

Kalkulator ZUS do obliczania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe dla osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą na mniejszą skalę.

Składka na ubezpieczenie zdrowotne

W 2022 roku podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne dla niektórych przedsiębiorców stanowi kwota zadeklarowana, nie niższa niż 4665,78 zł (75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale 2021 r., włącznie z wypłatami z zysku, tj. kwoty 6221,04 zł). Składka na ubezpieczenie zdrowotne w 2022 r., począwszy od składek należnych od dnia 1 stycznia 2022 r., nie może być więc niższa niż 419,71 zł (tj. 9,00% podstawy wymiaru).

Przypomnijmy, że do końca 2021 r. obowiązywały jednolite zasady ustalania podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne dla wszystkich osób prowadzących pozarolniczą działalność. Od 2022 r. zasady te są różne i zależą od formy opodatkowania osoby prowadzącej pozarolniczą działalność.

Od 1 stycznia 2022 r. podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne będziesz ustalał na odrębnych zasadach w zależności od tego, czy:

1. prowadzisz działalność gospodarczą i do przychodów z tej działalności stosujesz opodatkowanie na zasadach ogólnych;
2. prowadzisz działalność gospodarczą i do przychodów z tej działalności stosujesz ryczałt od przychodów ewidencjonowanych;
3. prowadzisz działalność gospodarczą i do przychodów z tej działalności stosujesz kartę podatkową;
4. prowadzisz inną niż wyżej wskazane pozarolniczą działalność albo współpracujesz przy prowadzeniu działalności.

W odniesieniu do dwóch pierwszych grup - czyli osób, które prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą i do przychodów z tej działalności stosują opodatkowanie na zasadach ogólnych albo ryczałt od przychodów ewidencjonowanych - wprowadzona została zasada rocznego rozliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne. Oznacza to, że składki nadal oblicza się co miesiąc od miesięcznej podstawy wymiaru, ale po zakończeniu roku ustala się dodatkowo wysokość składki rocznej od rocznej podstawy jej wymiaru. Może to oznaczać, że w stosunku do sumy opłaconych miesięcznie składek, obliczona składka roczna będzie wyższa lub niższa. Tym samym przedsiębiorca będzie zobowiązany dopłacić powstałą różnicę lub wystąpić o zwrot nadpłaty.

1. Działalność gospodarcza opodatkowana według skali podatkowej i podatkiem liniowym

W 2022 roku składka na ubezpieczenie zdrowotne dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą:

• opodatkowaną według skali podatkowej wyniesie 9% podstawy wymiaru składki (dochodu z działalności gospodarczej)
• opodatkowaną podatkiem liniowym wyniesie 4,9% podstawy wymiaru składki (dochodu z działalności gospodarczej), począwszy od rozliczeń składek za luty 2022 rok
• opłacających podatek z kwalifikowanych praw własności intelektualnej (IP Box) wyniesie 4,9% podstawy wymiaru składki (dochodu z działalności gospodarczej).

Należy pamiętać jednak, że kwota składki dla osób prowadzących działalność gospodarczą nie może być niższa niż:

• 9% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu 1 stycznia roku składkowego (w 2022 roku - kwota 270,90 zł) - jeżeli składka zdrowotna obliczona w ten sposób będzie niższa niż kwota 9% minimalnego wynagrodzenia, będziesz musiał podnieść wysokość składki do tej kwoty,
• 9% iloczynu liczby miesięcy w roku składkowym i minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu tego roku składkowego, w przypadku składki obliczanej od rocznej podstawy jej wymiaru (w 2022 roku dla pełnego roku składkowego – kwota 3250,80 zł).

Ważne! Rok składkowy to okres od 1 lutego danego roku do 31 stycznia roku następnego.

Przykład 
Antoni prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną według zasad ogólnych od 1 lutego 2017 r. Za styczeń 2022 r. odprowadził składkę 9% podstawy wymiaru, którą jest kwota 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w czwartym kwartale 2021 r. Natomiast gdy ustalał składkę za luty, uwzględnił dochód uzyskany w styczniu 2022 r.

2. Działalność gospodarcza opodatkowana ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych

W 2022 roku składka na ubezpieczenie zdrowotne dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą opodatkowaną ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych wynosi 9% podstawy wymiaru składki.

Miesięczna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne stanowi:

• kwotę równą 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, jeżeli przychody z działalności osiągnięte od początku roku kalendarzowego, nie przekroczyły kwoty 60 tys. zł
• kwotę równą przeciętnemu miesięcznemu wynagrodzeniu, jeżeli przychody z działalności osiągnięte od początku roku kalendarzowego przekroczyły kwotę 60 tys. zł, a nie przekroczyły kwoty 300 000 zł
• kwotę równą 180% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, jeżeli przychody z działalności osiągnięte od początku roku kalendarzowego przekroczyły kwotę 300 tys. zł.

Ważne! Jeśli przekroczysz kwotę przychodów w danym miesiącu, za ten miesiąc musisz rozliczyć składkę od podstawy wymiaru obowiązującej dla kolejnego progu przychodów.

Nowa składka obowiązuje ryczałtowców od 1 stycznia do 31 grudnia danego roku.

Przykład 
Celina jest wspólnikiem spółki cywilnej od 2019 r. W 2022 r. rozlicza się z podatku dochodowego, stosując ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. W styczniu 2022 r. przychody z działalności gospodarczej wyniosły 58 000 zł, do końca lutego suma przychodów liczonych od początku 2022 roku wyniosła 90 000 zł, do końca marca - 120 000 zł, do końca kwietnia - 200 000 zł, do końca maja - 250 000 zł, a do końca czerwca - 280 000 zł. Od 1 lipca do 30 września wspólnicy zawiesili działalność, a w październiku nie mieli przychodów, więc suma przychodów nadal wynosiła 280 000 zł. Do końca listopada osiągnięte przychody wyniosły 300 010 zł, a od 1 grudnia 2022 r. wspólnicy ponownie zawiesili działalność.

Celina za styczeń 2022 r. musi rozliczyć składkę na ubezpieczenie zdrowotne od podstawy wymiaru wynoszącej 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w czwartym kwartale. Za miesiące od lutego do czerwca i za październik 2022 r. - od 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w czwartym kwartale. Natomiast za listopad 2022 r. - od 180% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w czwartym kwartale.

3. Działalność gospodarcza opodatkowana w formie karty podatkowej

Przedsiębiorcy opodatkowani w formie karty podatkowej w tym roku opłacają składkę na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 9% podstawy wymiaru składki stanowiącej kwotę minimalnego wynagrodzenia w danym roku. W 2022 roku kwota minimalnego wynagrodzenia wynosi 3010 zł, natomiast kwota składki zdrowotnej podlegającej wpłacie do ZUS - 270,90 zł.

Ważne! Zapłacona składka zdrowotna nie będzie podlegała odliczeniu od podatku ustalonego w decyzji naczelnika urzędu skarbowego.

Składka w tej wysokości obowiązuje od 1 stycznia do 31 grudnia danego roku.

Przykład 
Edward w 2022 r. rozlicza się z podatku dochodowego w formie karty podatkowej. Za każdy miesiąc podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu działalności gospodarczej w 2022 r. rozlicza składkę w wysokości 270,90 zł (9% x 3 010 zł - minimalne wynagrodzenie w 2022 r.).

4. Pozostałe osoby prowadzące działalność pozarolniczą i osoby współpracujące

Podstawą wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne jest kwota odpowiadająca 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w czwartym kwartale roku poprzedniego, jeżeli:

• prowadzisz działalność pozarolniczą i nie zaliczasz się do żadnej z grup osób wcześniej wymienionych,
• współpracujesz z osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą lub z osobami, które korzystają z ulgi na start.

Składka w tej wysokości obowiązuje od 1 stycznia do 31 grudnia danego roku.

Przykład 
Florentyna jest w 2022 r. wspólnikiem spółki komandytowej. Rozlicza podatek dochodowy od zysku ze spółek (nie z działalności gospodarczej). Składkę na ubezpieczenie zdrowotne oblicza od 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w czwartym kwartale roku poprzedniego.

Przykład 
Feliks jest twórcą i z tego tytułu jest zgłoszony do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. W 2022 r. podstawę wymiaru składki na jego ubezpieczenie zdrowotne stanowi 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w czwartym kwartale roku poprzedniego.

Składka zdrowotna przy opodatkowaniu według skali podatkowej, podatkiem liniowym i kartą podatkową

Składka zdrowotna przy opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych*

*przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale 2021 roku wyniosło 6221,04 zł.

Więcej o składce zdrowotnej:

• poradnik ZUS: "Polski Ład - Co zmienia się w przepisach dotyczących rozliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne od 1 stycznia 2022 r."
• Kalkulator ZUS do obliczania miesięcznej podstawy wymiaru i składki na ubezpieczenie zdrowotne

Ewa Iwan