ZUS: Przedsiębiorca będący wspólnikiem spółki cywilnej płaci podwójnie

Prowadzenie działalności nakierowane jest na osiągnięcie przez przedsiębiorcę zysku (dochodu) w postaci nadwyżki przychodów nad kosztami (stratami), bowiem brak osiągania przychodów nie oznacza, że działalność nie jest prowadzona. Jeżeli ubezpieczony prowadzący pozarolniczą działalność uzyskuje przychody z więcej niż jednego z rodzajów działalności ustawy, składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana odrębnie od każdego rodzaju działalności. Tak stwierdził Zakład Ubezpieczeń Społecznych w interpretacji indywidualnej.

Przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą oraz jest jednocześnie wspólnikiem spółki cywilnej. Przedsiębiorca uzyskuje przychody z ww. działalności. Przedsiębiorca opłaca składkę na ubezpieczenie zdrowotne od każdego z nich. W przyszłości przedsiębiorca będzie uzyskiwał przychody jedynie z ww. spółki cywilnej.

W związku z powyższym przedsiębiorca we we wniosku o interpretację zadał pytanie, czy w takim przypadku, w związku z art. 82 ust. 1 i 5 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, będzie zobowiązany do opłacania składki z tytułu działalności z ww. spółki cywilnej. Ponadto, czy w przypadku kiedy przedsiębiorca będzie w danym miesiącu uzyskiwał przychody z obu ww. działalności, a następnie w kolejnych miesiącach będzie uzyskiwał przychód jedynie ze spółki cywilnej, to czy będzie zobowiązany odprowadzać w miesiącach, w których występuje przychód z dwóch tytułów, składkę na ubezpieczenie zdrowotne od każdego z nich, a w miesiącach w których przychód występowałby tylko w spółce cywilnej, przedsiębiorca byłby zobowiązany do odprowadzania składki na ubezpieczenie zdrowotne jedynie z tytułu spółki cywilnej.

W ocenie przedsiębiorcy, zgodnie z treścią wyroku z 31 lipca 2020 r., sygn. akt III AUa 397/20 przesądzenie podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu nie oznacza jeszcze automatycznego obowiązku uiszczania składek na to ubezpieczenie, a decyzja Dyrektora NFZ wiążąca w zakresie istnienia obowiązku ubezpieczania zdrowotnego nie ma takiego charakteru w zakresie istnienia obowiązku uiszczanie konkretnych składek na to ubezpieczenie, bo po pierwsze leży to w kompetencji Zakład Ubezpieczeń Społecznych, a po drugie mogą istnieć okoliczności, w których obowiązek uiszczenia składek na ubezpieczenie zdrowotne oderwany jest od potencjalnego faktu podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu. Chodzi tu przede wszystkim o sytuację zbiegu tytułów do ubezpieczenia zdrowotnego. Zdaniem przedsiębiorcy, zasadą w tym zakresie jest wprawdzie zgodnie z art. 82 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, że składka na ubezpieczenie zdrowotne opłacana jest z każdego z tych tytułów odrębnie, to z treści tego przepisu wynika jednocześnie, iż warunkiem jest uzyskiwanie przychodów z tych różnych tytułów. A contrario zatem brak jakichkolwiek przychodów (nie chodzi zatem o brak dochodów) przekłada się na brak obowiązku uiszczania z tego tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne z danego tytułu. Podobne zasady dotyczą też zbiegu tytułów do ubezpieczenia zdrowotnego w przypadku prowadzenia więcej niż jednego rodzaju pozarolniczej działalności (art. 82 ust. 3 ustawy) lub z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności w ramach więcej niż jednej spółki (art. 82 ust. 4 ustawy), gdzie również składkę opłaca się od każdego z tych rodzajów działalności odrębnie, to warunkiem tego jest również uzyskiwanie przychodów z tych działalności.

Mając na uwadze powyższe, przedsiębiorca wskazał, że warunkiem uiszczania składek na ubezpieczenie zdrowotne z każdego tytułu jest uzyskiwanie przychodów z tych tytułów, to brak takowych przychodów nie powoduje obowiązku opłacania składek od nierodzącego przychodu tytułu.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie zgodził się z przedsiębiorcą i w wydanej interpretacji stwierdził:

Z treści złożonego wniosku, wynika iż przedsiębiorca jest osobą prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą w formie jednoosobowej oraz w formie spółki cywilnej.

Zgodnie z art. 4 ustawy z 6 marca 2018 r. przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonująca działalność gospodarczą. Ponadto, przedsiębiorcami są także wspólnicy spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej. W konsekwencji, osoby fizyczne prowadzące działalność także w formie spółki cywilnej podlegają wpisowi do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i podejmują jej prowadzenie na zasadach określonych w przepisach ww. ustawy. W myśl art. 4 działalnością gospodarczą jest zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły. Powyższe oznacza, że o fakcie prowadzenia działalności gospodarczej decydują wszystkie ww. przesłanki. Natomiast, odnosząc się do argumentów przedstawionych w złożonym wniosku, wskazać należy, że zgodnie z art. 3 ustawy Prawo przedsiębiorców, prowadzenie działalności nakierowane jest na osiągnięcie przez przedsiębiorcę zysku (dochodu) w postaci nadwyżki przychodów nad kosztami (stratami), bowiem brak osiągania przychodów nie oznacza, że działalność nie jest prowadzona. Na tle obecnego stanu prawnego zachowuje swoją aktualność uchwała z 6 grudnia 1991 r. III CZP 117/91, w której Sąd Najwyższy wskazał specyficzne cechy działalności gospodarczej tj. zawodowy (stały charakter), związana z nią powtarzalność podejmowanych działań, podporządkowanie zasadzie racjonalnego gospodarowania, uczestnictwo w obrocie gospodarczym. Zatem, wyłącznie zawieszenie lub wykreślenie działalności gospodarczej poprzez dokonanie przez przedsiębiorcę odpowiedniego wpisu w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej oznacza brak jej faktycznego prowadzenia.

Obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne reguluje ustawa z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1285 ze zm.). Z przepisów ww. ustawy wynika, że obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu podlegają osoby prowadzące działalność pozarolniczą, z wyłączeniem osób, które zawiesiły wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie przepisów ustawy z 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców.

Stosownie do art. 82 ust. 1 i ust. 2 powyższej ustawy, składki na ubezpieczenie zdrowotne należy opłacić od wszystkich przychodów uzyskiwanych z więcej niż jednego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego. Jednocześnie jednak, zgodnie z art. 82 ust. 3 tej ustawy, jeżeli ubezpieczony prowadzący pozarolniczą działalność uzyskuje przychody z więcej niż jednego z rodzajów działalności określonych w ust. 5 ustawy, składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana odrębnie od każdego rodzaju działalności. Wśród rodzajów działalności została wymieniona działalność gospodarcza prowadzona w formie spółki cywilnej oraz pozarolnicza działalność gospodarcza prowadzona na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych. W konsekwencji, dla potwierdzenia obowiązku opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne ma znaczenie oprócz tytułu, również forma prowadzonej działalności. Powyższe oznacza, że dla przedsiębiorcy istnieje obowiązek opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne w podwójnej wysokości.

Ponadto, Zakład wskazuje, iż w myśl ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne dla osób prowadzących pozarolniczą działalność stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku. Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku.

Jednocześnie Zakład podkreśla, iż przytoczony przez przedsiębiorcę wyrok Sądu Apelacyjnego traktuje o innej sytuacji faktycznej, bowiem dotyczy spółki, która nie prowadziła działalności, a jej brak wykreślenia związany był w faktem prowadzenia procesu sądowego, zatem nie jest zasadne przekładanie ww. rozstrzygnięcia na opisane we wniosku zdarzenie przyszłe.

Uwzględniając powyższe ZUS uznał za nieprawidłowe stanowisko przedsiębiorcy w przedmiocie obowiązku opłacenia składki na ubezpieczenie zdrowotne wyłącznie z tytułu przychodów uzyskiwanych ze spółki cywilnej.

(Interpretacja indywidualna z 30 września 2021 r., sygn. WPI/200000/43/631/2021 (decyzja nr 631/2021) - Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie)

Redakcja podatki.biz