ZUS: Kierowca na umowie zleceniu oskładkowany jak pracownik

Zasady stosowane wobec pracowników należy przyjąć do kierowców w transporcie międzynarodowym zatrudnionych jako zleceniobiorcy (wykonujących pracę na podstawie umowy zlecenia/umowy o świadczenie usług). Do zleceniobiorców stosuje się odpowiednio przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. i do nich ma zastosowanie również § 2 ust. 1 pkt 16 tego rozporządzenia. Z podstawy wymiaru składek kierowców zleceniobiorców, których przychód jest wyższy niż przeciętne wynagrodzenie, wyłączona powinna być część wynagrodzenia w wysokości diet przysługujących z tytułu wykonywania pracy za granicą, do wysokości nie wyższej niż stawki diet określonych w rozporządzeniu ws. należności z tytułu podróży służbowej, a tak ustalony przychód powinien być porównany do kwoty przeciętnego wynagrodzenia za pracę w gospodarce narodowej.

Z wnioskiem o interpretację zwrócił się przedsiębiorca, który zatrudnia pracowników (umowa o pracę) na stanowisku "kierowców w przewozach międzynarodowych” wykonujących przewozy na terenie całej Unii Europejskiej. W przedsiębiorstwie przewozy międzynarodowe wykonywane są również przez osoby fizyczne na podstawie zawartych umów zlecenia. Po zmianach wprowadzonych do ustawy o czasie pracy kierowców, kierowcy ci z dniem 2 lutego 2022 r. nie mają prawa do diet i ryczałtów tytułem podróży służbowych (nie są w podróży służbowej).

Od 2 lutego 2022 r. weszły w życie przepisy ustawy z 26 stycznia 2022 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym, ustawy o czasie pracy kierowców oraz niektórych innych ustaw, likwidujące podróż służbową oraz określające nowe zasady rozliczania wynagrodzeń w zakresie podatku dochodowego oraz składek na ubezpieczenia społeczne. Zgodnie z art. 21b ustawy o czasie pracy kierowców - do kierowcy w ramach międzynarodowych przewozów drogowych stosuje się w zakresie ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe przepisy wydane na podstawie art. 21 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych dotyczące pracowników zatrudnionych za granicą u polskich pracodawców (zwane dalej rozporządzeniem składkowym). W zakresie składek na ubezpieczenia społeczne zastosowanie znajdzie wyłączenie wynikające z § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia składkowego. W przypadku pracowników zatrudnionych w Polsce, lecz oddelegowanych przez pracodawcę do pracy za granicą, których przychód jest wyższy niż prognozowane przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy(niezależnie od tego, za jaki okres przysługuje) tj.: w 2022 r. wyższy niż: 5922 zł, podstawy wymiaru składek ZUS nie stanowi część wynagrodzenia w wysokości równowartości diety przysługującej z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu (§ 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia składkowego). Przy czym ustalona w taki sposób podstawa wymiaru składek społecznych pracowników delegowanych do pracy za granicę nie może być jednak niższa od kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy. Jeżeli przychód pracownika za dany miesiąc nie przekracza tego poziomu, wówczas pracodawca nie może zastosować zwolnienia wynikającego z tego przepisu.

Wątpliwość przedsiębiorcy dotyczy możliwości zastosowania powyższego zwolnienia do wypłacanych należności osobom fizycznym wykonującym przewozy na podstawie zawartych umów zlecenia. Zdaniem przedsiębiorcy, skoro przepisy ustawy o czasie pracy kierowców są przepisami rangi wyższej od rozporządzenia (hierarchia źródeł prawa) i z ustawy o czasie pracy kierowców wynika wprost, że zwolnienie części wynagrodzenia z oskładkowania dotyczy tylko i wyłącznie "pracowników-kierowców" - odnosząc zasady rozliczania wynagrodzeń do przepisów rozporządzenia składkowego - to zwolnienie części wynagrodzenia z oskładkowania nie będzie dotyczyć "zleceniobiorców-kierowców".

Potwierdzenie powyższego stanowiska przedsiębiorcy można odnieść mi.in. do indywidualnej interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 10 marca 2022 r. nr 0115-KDIT3.4011.178.2022.1.AD. w której KIS wskazał:

cyt.: "(...) wyrażając własne stanowisko w tej sprawie, stwierdził, że definicje wprowadzone w odrębnych ustawach nie mają tu znaczenia. Odnoszą się tylko do sytuacji "pracowników zatrudnionych na stanowisku kierowcy". W rezultacie, tak jak dotychczas diety przedsiębiorcy są kosztami uzyskania przychodów.(...) powołany art. 21b ustawy o czasie pracy kierowców nie dotyczy przedsiębiorców prowadzących osobiście działalność gospodarczą w zakresie usług transportowych, lecz PRACOWNIKÓW zatrudnionych na stanowisku kierowcy.”.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał powyższe stanowisko za nieprawidłowe. W wydanej interpretacji ZUS wskazał:

Zagadnienia dotyczące ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne regulowane są za pośrednictwem przepisów ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sp...