Zmiany w podatku VAT na 2022 rok

W podatku VAT w 2022 roku czeka nas dużo zmian wprowadzonych poprzez Polski Ład. Poniżej opiszemy najistotniejsze ze zmian, które pojawiły lub pojawią się w roku 2022. Nowe regulacje mają znaczny wpływ na rozliczenia podatników VAT. Większość wprowadzonych zmian zaczyna obowiązywać od 1 stycznia 2022 roku, natomiast część z nich wejdzie w życie dopiero z dniem 1 lipca 2022 roku, a niektóre z planowanych zmian zostanie odroczona do 1 stycznia 2023 roku – przykładowo zmiana dotycząca płatności bezgotówkowych.

1. Faktury ustrukturyzowane

Zgodnie z ustawą z dnia 29 października 2021 o zmianie ustawy o VAT oraz niektórych innych ustaw – począwszy od 1 stycznia 2022 roku obowiązują przepisy, które umożliwiają podatnikom możliwość wystawienia faktur ustrukturyzowanych w ramach Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Należy nadmienić, iż rok 2022 jest okresem przejściowym, w którym podatnik z KSeF skorzysta dobrowolnie, natomiast od 2023 roku planowany jest obligatoryjny KSeF dla wszystkich jednostek.

Krajowy System e-Faktur (KSeF) umożliwia wystawianie oraz udostępnianie faktur ustrukturyzowanych. W początkowym okresie faktury ustrukturyzowane będą funkcjonowały w obrocie gospodarczym jako jedna z dopuszczanych form dokumentowania transakcji, obok faktur papierowych i obecnie występujących w obrocie gospodarczym faktur elektronicznych.

Z KSeF skorzystają przedsiębiorcy zarejestrowani jako czynni podatnicy podatku VAT, przedsiębiorcy zwolnieni z podatku VAT oraz podatnicy zidentyfikowani w Polsce do szczególnej procedury unijnej OSS, posiadający NIP.

Nadrzędnym celem wprowadzenia narzędzia ma być ułatwienie fiskusowi kontroli faktur wystawianych przez podatników oraz wzrost dochodów do budżetu Państwa. Warto jednak zaznaczyć, że oprócz uszczelnienia kontroli podatku VAT – nowy system wprowadza również wiele zalet dla przedsiębiorców, bowiem podatnicy uzyskają możliwość bezpieczniejszego rozliczania obrotu z kontrahentami, w skutek czego poprawie ulegnie płynność finansowa. Korzystanie z systemu pozwoli na przyśpieszony zwrot podatku VAT (skrócenie o 20 dni), tj. skrócenie okresu z 60 dni do 40 dni. Co ważne – faktury będą miały ujednolicony wzór, co pomoże w rozwoju takich narzędzi jak OCR i pozwoli zautomatyzować część procesów księgowych w przedsiębiorstwach, a to przełoży się na wzrost efektywności danego przedsiębiorstwa.

2. Opodatkowanie usług finansowych

Od 1 stycznia 2022 roku wprowadzono możliwość rezygnacji ze zwolnienia z VAT i opodatkowania wykonywanych przez podatnika usług finansowych. Opcja wyboru dotyczy jednak wyłącznie usług finansowych, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41 ustawy o VAT., i wybranie opodatkowywania podatkiem VAT według stawki 23% - są to głównie transakcje dotyczące pośrednictwa finansowego, usług zarządzania związanego z funduszami inwestycyjnymi, portfelami inwestycyjnymi, ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi, otwartymi funduszami emerytalnymi, usług udzielania kredytów lub pożyczek czy instrumentów finansowych, które do tej pory były zwolnione z podatku od towarów i usług.

3. Zwrot VAT w ciągu 15 dni

Od 1 stycznia 2022 roku w ustawie o VAT wprowadzony został nowy 15-dniowy termin zwrotu VAT. W związku z nowelizacją urząd skarbowy jest zobowiązany dokonać zwrotu różnicy podatku w terminie 15 dni licząc od dnia w którym upłynął termin do złożenia deklaracji. Aby podatnik mógł skorzystać z przyśpieszonego zwrotu VAT – musi zostać spełniony szereg warunków, które zostały szczegółowo opisane w art. 87 ust. 6e ustawy o VAT.

4. Wiążące informacje stawkowe

Od 1 stycznia 2022 roku zmiany dotyczące WIS polegają na modyfikacji art. 42b ustawy o VAT w związku z wprowadzeniem do przepisów Ordynacji podatkowej porozumienia inwestycyjnego (PI) – tj. nowej instytucji mającej postać umowy pomiędzy inwestorem a organem podatkowym, dotyczącej skutków podatkowych planowanych inwestycji w kraju. PI ma być rodzajem kompleksowej interpretacji przepisów prawa, która będzie służyć realizacji zasady pewności prawa podatkowego i zapewnieniu jednolitej oraz spójnej wykładni przepisów prawa podatkowego dla określonego kręgu podmiotów.

PI może obejmować m.in. opis oraz klasyfikację towaru lub usługi oraz właściwą stawkę VAT, czyli elementy, które są przedmiotem WIS. W myśl dodanego ust. 8aa w art. 42b ustawy o VAT, w przypadku gdy zakres przedmiotowy wniosku o wydanie WIS, w dniu złożenia tego wniosku, jest przedmiotem zawartego już PI, WIS nie zostanie wydana. Na postanowienie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o odmowie wydania WIS wnioskodawcy będzie służyć zażalenie.

5. Zmiany w JPK

Od stycznia 2022 roku nie będzie konieczności składania czynnego żalu w przypadku korekty części ewidencyjnej JPK_VAT, jeśli zaległość w VAT zostanie przez podatnika niezwłocznie uiszczona, a przed złożeniem korekty JPK_VAT nie zostanie wszczęte postępowanie przygotowawcze lub nie ujawniono w toku toczącego się postępowania faktu złożenia błędnego JPK_VAT. Ustawodawca wprowadził także zmiany w strukturze JPK_VAT. Ponadto do rozliczeń za styczeń obowiązuje nowa struktura JPK_VAT, w której dodano:

• pole dla daty upływu terminu płatności i daty dokonania zapłaty, w przypadku korekt dokonywanych przez podatnika (wierzyciela) w ramach tzw. ulgi na złe długi;
• oznaczenie, że podatnik ułatwił w okresie rozliczeniowym dokonanie czynności z art. 109b (dotyczących pakietu e-commerce);
• oznaczenie WSTO_EE (zastąpiono oznaczenia SW i EE);
• oznaczenie IED – dla transakcji, dla których miejscem dostawy jest terytorium kraju, dokonywane przez podatników za pomocą interfejsu elektronicznego.

6. Tworzenie grupy VAT

Możliwość tworzenia grup VAT zacznie obowiązywać od 1 lipca 2022 roku. Utworzone grupy VAT dadzą możliwość wspólnego rozliczania się przez podatników w ramach grup VAT. Możliwe będzie wspólne rozliczanie podatku VAT przez dwóch albo więcej podatników w ramach tzw. grup VAT. Będzie to grupa jednostek, które są ze sobą powiązane finansowo, ekonomicznie oraz organizacyjnie, ponadto zarejestrowani są jako podatnicy VAT. Aby możliwe było utworzenie grupy – koniecznym będzie spełnienie trzech warunków łącznie:

• istnienie grupy powiązanych ze sobą finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie podmiotów posiadających siedzibę na terytorium kraju lub prowadzących działalność gospodarczą na terytorium kraju za pośrednictwem oddziału położonego na terytorium kraju,
• zawarcie przez tę grupę podmiotów umowy o utworzenie grupy VAT,
• zarejestrowanie grupy VAT jako podatnika podatku VAT.

Od momentu uzyskania przez grupę VAT statusu podatnika w zakresie praw i obowiązków podatkowych - grupę VAT reprezentować będzie przedstawiciel główny.

7. Sankcje za niezapewnienie współpracy kasy online z terminalem płatniczym

Również od 1 lipca 2022 roku – w myśl przepisów Polskiego Ładu, wystąpi obowiązek zapewnienia współpracy kas online z terminalem płatniczym. Za niedopełnienie tego obowiązku może grozić kara. Zgodnie bowiem z art. 111 ust 6kb ustawy o VAT w przypadku stwierdzenia, że podatnik prowadzący ewidencję sprzedaży przy użyciu kasy rejestrującej, wbrew art. 19a ust. 3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, nie zapewnia współpracy kasy rejestrującej z terminalem płatniczym, przy użyciu którego zapewnia możliwość przyjmowania płatności, zgodnie z wymaganiami technicznymi dla kas rejestrujących, naczelnik urzędu skarbowego, w drodze decyzji, nakłada na tego podatnika karę pieniężną w wysokości 5000 zł.

Łukasz Walkiewicz