Zmiana proporcji ulgi prorodzinnej

W sytuacji, gdy odliczenia od podatku dochodowego kwoty ulgi na małoletnie dziecko, obliczonej zgodnie z ust. 2 art. 27 f ustawy, rodzice dokonali w ramach zgodnego ustalenia jej proporcji, na podstawie ust. 4 art. 27f, to zmiana tej proporcji również wymaga ich zgodnego współdziałania. Z kolei, dokonanie jednostronnej zmiany przez któregokolwiek z rodziców małoletniego dziecka, ustalonej w złożonych zeznaniach podatkowych, zgodnej proporcji podziału kwoty ulgi na dziecko, nie upoważnia organów podatkowych do dokonania jej podziału w częściach równych na podstawie art. 27f ust. 4 ustawy - orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu.

SENTENCJA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Marzena Łozowska Sędziowie Sędzia WSA Grzegorz Gocki (spr.) Sędzia WSA Marta Wojciechowska Protokolant Referent stażysta Magdalena Benedyk po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 27 czerwca 2012 r. sprawy ze skargi I. S. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Opolu z dnia 6 lutego 2012 r., nr [...] w przedmiocie określenia zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2009 r.:

I. uchyla zaskarżoną decyzję,
II. określa, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana,
III. zasądza na rzecz Skarżącej od Dyrektora Izby Skarbowej w Opolu kwotę 100 zł (słownie sto złotych 00/100) tytułem zwrotów kosztów postępowania.

UZASADNIENIE

Decyzją Dyrektora Izby Skarbowej w Opolu z dnia 6 lutego 2012 r. Nr [...], wydaną w wyniku rozpoznania odwołania I. S. (dalej zwanej skarżącą, podatniczką) utrzymano w mocy decyzję Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu z dnia 17 listopada 2011 r. Nr [...] określającą należne zobowiązanie w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2009 r. w wysokości 2.917,00 zł.

Jak wynikało z akt sprawy, w ramach wszczętego postanowieniem Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu z dnia 5 października 2011 r. postępowania w sprawie określenia wysokości należnego zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2009 r. ustalono, że podatniczka w dniu 26 kwietnia 2010 r. w złożonym w Pierwszym Urzędzie Skarbowym w Opolu zeznaniu o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) (PIT-37) oraz informacji o odliczeniach od dochodu (przychodu) i od podatku (PIT/O), rozliczając się w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci, odliczyła od podatku całą tzw. "ulgę prorodzinną" w kwocie 1.112,04 zł na małoletniego syna K. S., wykazując końcowo podatek należny w kwocie 2.361,00 zł.

Jednocześnie ustalono, że w spornym roku podatkowym również były mąż podatniczki- G. S., w ramach korekty pierwotnego rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych uwzględnił w niej połowę ulgi rodzinnej, w wysokości 556,02 zł, przysługującej na syna.

W wydanej decyzji z dnia 17 listopada 2011r, organ I instancji określając należne zobowiązanie w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2009 r. w wysokości 2.917,00 zł. uznał, że skarżąca dokonując odliczenia od swojego podatku ulgi prorodzinnej w pełnej wysokości 1.112,04 zł, przekroczyła limit ulgi przypadający łącznie na obojga rodziców, na jedno dziecko.

Odwołując się do zapisu art. 27f ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t,j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.- dalej zwanej updof), w brzmieniu obowiązującym w 2009 r. wskazano, że od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik miał prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym wykonywał władzę rodzicielską, przy czym w myśl ust. 4 tego przepisu, jeżeli odliczenie takie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim, mogą oni dokonać go w częściach równych lub w dowolnej ustalonej przez siebie proporcji.

Bezspornym w sprawie była okoliczność, że w dniu 3 listopada 2006 r. Sąd Okręgowy w Opolu rozwiązał przez rozwód małżeństwo skarżącej, powierzając jej władzę rodzicielską nad ich małoletnim synem K., z równoczesnym zastrzeżeniem dla ojca dziecka prawa do współdecydowania w ważnych sprawach życiowych oraz obciążając oboje rodziców kosztami utrzymania i wychowania syna.

Dodatkowo w grudniu 2008 r. rodzice dziecka ustalili sposób kontaktów z dzieckiem, zatwierdzony ugodą z dnia 4 września 2009 r. zawartą przed Sądem Rejonowym w Opolu Wydział III Rodzinny i Nieletnich (Sygn. Akt R III Nsm 555/08), w myśl której, ojciec miał prawo w określonych terminach kontaktować się z dzieckiem, co według skarżącej miało miejsce w spornym roku podatkowym przez okres około 51 dni.

Skoro zatem w spornym roku oboje rodzice wykonywali władzę rodzicielską, a nie ustalili samodzielnie proporcji w jakich ulga prorodzinna winna przysługiwać każdemu z nich, w ocenie organu, należało przyjąć, że każdemu z rodziców przysługiwało prawo do odliczenia od podatku ulgi w częściach równych, tj. po 556,02 zł.

W złożonym odwołaniu skarżąca nie zgodziła się z dokonanym przez organ podziałem ulgi prorodzinnej w równych częściach, gdyż ojciec dziecka nie sprawował opieki nad dzieckiem w takim samym stopniu jak ona. Przyznała wprawdzie, że zgodnie z ustaleniami zawartej ugody, ojciec dziecka utrzymywał z nim kontakty w drugi i czwarty weekend miesiąca, w Dzień Ojca i przemiennie w święta, jednakże nie skorzystał z możliwości spędzania z synem okresu wakacji. Dlatego też według niej, ponieważ w spornym roku przebywał on z dzieckiem jedynie przez około 51 dni, to z tytułu podziału ulgi prorodzinnej należy mu się nie więcej, niż odpis za okres dwóch miesięcy w roku kalendarzowym, wyliczony zgodnie z art. 27f ust. 3 updof.

Na potwierdzenie swojego stanowiska powołała się dodatkowo na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie sygn. akt VIII SA/Wa 320/11, zgodnie z którym wykładnia kluczowego dla rozstrzygnięcia sprawy art. 27f ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych prowadzi do wniosku, że w celu nabycia przez podatnika prawa do odliczenia od podatku kwoty, o której mowa w ust. 2, konieczne jest zarówno posiadanie przez niego władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem, jak i jej faktyczne wykonanie w danym roku podatkowym.

Rozpatrując przedmiotowe odwołanie Dyrektor Izby Skarbowej w Opolu decyzją z dnia 6 lutego 2012 r. Nr [...] utrzymał w mocy decyzję Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu z dnia 17 listopada 2011 r., podzielając w całości wyrażone w niej stanowisko, co do przyjętego sposobu rozliczenia łącznej ulgi prorodzinnej w częściach równych.

Wskazano, że zgodnie z art. 93 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 1964 r. Nr 9, poz. 59 ze zm.- dalej k.r.o.) władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, a zatem stosownie do art. 97 § 1 k.r.o., każdy z nich jest zobowiązany i uprawniony do jej wykonywania. Samo ograniczenie wynikające z orzeczenia sądowego powierzającego jednemu z rodziców wykonywanie władzy rodzicielskiej nie wpływa na możliwość korzystania z ulgi, ponieważ drugiemu z rodziców nadal przysługuje władza rodzicielska, nawet jeżeli została ograniczona do decydowania tylko w najważniejszych sprawach dotyczących dziecka. Tak więc ulga prorodzinna przysługuje także drugiemu z rodziców, który jak wynikało z akt sprawy korzystał w spornym roku podatkowym z prawa do kontaktów z dzieckiem.

Według organu odwoławczego, w ustalonym w sprawie stanie faktycznym, odbiegającym od sytuacji objętej przywołanym przez skarżącą wyroku WSA w Warszawie, nie był kwestionowany sam fakt udziału ojca w wychowaniu dziecka w spornym roku podatkowym, a spornym zagadnieniem był jedynie sposób podziału ulgi prorodzinnej między obojgiem rodziców.

Zdaniem organu rozliczenie ulgi prorodzinnej winno nastąpić w sposób przewidziany w art. 27f ust 4 updof, a ponieważ pomiędzy rodzicami dziecka nie doszło do zgodnego ustalenia proporcji udziału każdego z nich w prawie do ulgi, należało w sprawie uwzględnić przewidziany przez ustawodawcę podział w równych częściach. W sprawie nie mógł natomiast mieć zastosowania wskazywany przez skarżącą sposób podziału ulgi prorodzinnej, przewidziany w art. 27f ust. 3 updof (dzielenie ulgi na dni), gdyż przepis ten nie dotyczy przekazania dziecka w roku podatkowym pomiędzy rodzicami, ale sytuacji gdy w roku podatkowym następuje przekazanie dziecka do rodziny zastępczej albo do opiekuna prawnego. W takiej sytuacji, gdy przekazanie to następuje w trakcie miesiąca, każdemu z podatników opiekujących się dzieckiem przysługuje w tym miesiącu odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 miesięcznej kwoty odliczenia za każdy dzień sprawowania nad nim pieczy.

W skardze wniesionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, skarżąca wnosząc o uchylenie decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w Opolu oraz poprzedzającej ją decyzji Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu z dnia 17 listopada 2011 r. zarzuciła organom podatkowym naruszenie postanowień art. 27f ust. 3 updof, poprzez przyjęcie, iż niezależnie od ilości dni wykonywanej władzy rodzicielskiej przez ojca dziecka przysługuje mu ulga, o której mowa w art. 27f ust. 1 pkt 1 ustawy, w części równej.

Uzasadniając ten zarzut skarżąca podtrzymała w całości już uprzednio prezentowane stanowisko, że z tytułu ulgi rodzinnej ojcu dziecka należy się jedynie odpis nie większy niż za okres dwóch miesięcy w roku kalendarzowym, wyliczony zgodnie z art. 27f ust. 3 updof, a więc proporcjonalnie do faktycznego okresu wykonywania przez niego władzy rodzicielskiej w roku podatkowym. Okres ten wynika według niej z ustaleń dokonanych w grudniu 2008 r., a potwierdzonych następnie ugodą sądową i winien wynosić około 51 dni w ciągu roku.

Ponownie też odwołując się do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie podniosła, że wykładnia kluczowego dla rozstrzygnięcia sprawy art. 27f ust. 1 pkt 1 updof, prowadzi do wniosku, że w celu nabycia przez podatnika prawa do odliczenia od podatku kwoty, o której mowa w ust. 2, konieczne jest zarówno posiadanie przez niego władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem, jak i jej faktyczne wykonanie w danym roku podatkowym. Samo posiadanie władzy rodzicielskiej nie oznacza też jej wykonywania, na co zwrócono uwagę w kolejnym wyroku WSA w Warszawie z dnia 10 listopada 2005 r., sygn. akt II SA/Wa 1475/05.

Dlatego też, w celu nabycia prawa do odliczenia od podatku kwoty, o której mowa w art. 27f ust. 2 updof, nie wystarczy samo wykazanie, że podatnik jest rodzicem posiadającym władzę rodzicielską nad małoletnim dzieckiem i wypełnia swoje obowiązki alimentacyjne względem tego dziecka, ale koniecznym jest także wykazanie przez niego rzeczywistego wychowania swego dziecka (wykonywanie pieczy nad osobą dziecka, zarząd jego majątkiem oraz reprezentowanie dziecka). Aby zatem podatnik mógł skorzystać z ulgi podatkowej obowiązany jest wykazać, że w danym roku podatkowym nie tylko posiadał, ale także wykonywał władzę rodzicielską nad małoletnim dzieckiem. Nadto zarówno wykładnia przepisów art. 27f updof jak i ocena zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego winna być każdorazowo dokonywana przez pryzmat konstytucyjnej zasady działania dla dobra rodziny (w sposób prorodzinny), mając na uwadze art. 18, art. 47, art. 48 oraz art. 71 ust. 1 zd. 1 Konstytucji RP.

W...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »