Zbieg praw do ubezpieczeń w systemie FUS i KRUS

W przypadku osób ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r. wprowadzono zasadę całkowitej odrębności systemów ubezpieczeń. System ubezpieczenia społecznego rolników nie został zreformowany i prawo do emerytury rolniczej nadal uzależnione jest nie tylko od osiągnięcia wieku emerytalnego, ale także od posiadania wymaganego 25-letniego stażu ubezpieczeniowego, przy czym prawo do emerytury rolniczej ustalane jest wyłącznie na podstawie okresów opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników. Zniesienie możliwości uzupełniania stażu rolniczego okresem ubezpieczenia w powszechnym systemie emerytalnym jest konsekwencją zmiany zasad przyznawania emerytur z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych dla osób urodzonych po 1948 r. oraz wprowadzenia możliwości pobierania przez te osoby emerytury rolniczej w zbiegu z emeryturą z systemu powszechnego.

Interpelacja nr 19696 do prezesa Rady Ministrów w sprawie zbiegu praw do emerytury w systemie FUS i KRUS

Szanowny Panie Premierze,

zwracam się do Pana Premiera z interpelacją w sprawie osób, które prowadziły gospodarstwo rolne i dodatkowo były pracownikami w rozumieniu Kodeksu pracy, a w związku z tym podlegały ubezpieczeniu społecznemu w FUS. Osoby te otrzymywały dochód zarówno jako pracownik, jak i jako rolnik, w obydwu systemach emerytalnych opłacały składki na swoją emeryturę jednocześnie. Jedna z takich osób urodzona w 1944 roku, prowadziła gospodarstwo rolne, odprowadzała składki na ubezpieczenie społeczne rolników oraz pracowała poza rolnictwem i z tytułu tej pracy również odprowadzała składki do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W 2005 roku osoba ta przeszła na rentę strukturalną i otrzymywała ją do 2015 roku. KRUS decyzją z dnia 27.04.2015 roku wyliczył emeryturę w kwocie 1430,46 zł., ZUS w 2018 roku decyzją z dnia 12.01.2018 roku wyliczył emeryturę na kwotę 1208,41 zł., w przypadku tej osoby świadczeń emerytalnych z KRUS i ZUS nie można łączyć, co było podstawą zawieszenia wypłaty przez ZUS z uwagi na uprawnienia do świadczenia rolnego z KRUS.

W tym wypadku część składek nie jest uwzględniona przy wypłacie świadczenia, są to składki opłacane do ZUS, gdyż emerytura jest wypłacana z KRUS.

Niewątpliwie jest to krzywdzące dla osób, które uzyskiwały dochód ze źródeł rolniczych i pozarolniczych, należy tu mieć na względzie, że w czasie, gdy ta osoba opłacała składki emerytalne do obu funduszy, przepisy jednoznacznie wskazywały, że w takim przypadku osoba otrzyma co najmniej półtora świadczenia. Nie było zatem podstaw sądzić, że osoba ta otrzyma świadczenie tylko z jednego źródła.

Szanowny Panie Premierze,

według mnie, część opłacanych składek nie ma przełożenia na wysokość otrzymywanego świadczenia, mimo że były pochodną dochodu.

Proszę Pana Premiera o odpowiedzi na następujące pytania:

Jaki jest rozmiar tego problemu?

W jaki sposób i kiedy zamierza Pan Premier rozwiązać ten niezwykle istotny problem?

Jednocześnie zwracam się do Pana, Panie Premierze, o podjęcie szybkich, merytorycznych prac, mających na celu usunięcie tej oczywistej niesprawiedliwości społecznej.

W podobnych sprawach, jeszcze jako senator RP, zwracałem się do rządu o rozwiązanie tego problemu, jednak w ówczesnym czasie nie było woli rozwiązania tego problemu.

Jeszcze raz apeluję do Pana Premiera o podjęcie stosownych działań, dotyczących tych osób.

Z wyrazami szacunku Grzegorz Wojciechowski, 12-02-2018

Odpowiedź na interpelację nr 19696 w sprawie zbiegu praw do emerytury w systemie FUS i KRUS

W związku z wystąpieniem Pana Marszałka z dnia 26 lutego 2018 r., znak: K8INT19696, przekazującym interpelację posła Grzegorza Wojciechowskiego w sprawie „zbiegu prawa do emerytury w systemie FUS i KRUS”, uprzejmie przedstawiam następujące wyjaśnienia.

Od początku istnienia systemu ubezpieczenia społecznego rolników, a więc od 1977 r. aż do 1989 r., istniał obowiązek podwójnego ubezpieczenia rolników „dwuzawodowców” tj. osób, które pracę na roli łączyły z zatrudnieniem poza rolnictwem. W związku z podwójnym ubezpieczeniem istniała możliwość pobierania świadczeń emerytalno-rentowych zarówno z powszechnego, jak i rolniczego systemu ubezpieczenia społecznego. W razie nabycia prawa do świadczeń z obu systemów, uprawnionemu wypłacano półtora świadczenia – świadczenie korzystniejsze w całości, a drugie w połowie należnej wysokości.

Na podstawie ustawy z dnia 24 lutego 1989 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin (Dz. U. z 1989 r., Nr 10, poz. 53), zniesiono zarówno obowiązek podwójnego ubezpieczenia rolników „dwuzawodowców”, jak i możliwość pobierania dwóch świadczeń emerytalno-rentowych, oraz wprowadzono rozwiązanie polegające na wzajemnym zaliczaniu okresów ubezpieczenia do uprawnień emerytalno-rentowych. Dodatkowo ubezpieczonym umożliwiono pobieranie tylko jednego świadczenia emerytalnego: z powszechnego systemu ubezpieczenia społecznego albo z systemu ubezpieczenia społecznego rolników.

Rozwiązanie polegające na wzajemnym zaliczaniu okresów ubezpieczenia do uprawnień emerytalno-rentowych jest uregulowane zarówno w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1383, z późn. zm.), która reguluje zagadnienia związane z powszechnym systemem emerytalnym, jak i w ustawie z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2017 r. poz. 2336), regulującej zagadnienie emerytur rolniczych. Z przepisu art. 33 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników jednoznaczne wynika, że od dnia 1 stycznia 1991 r., tj. od dnia wejścia ustawy w życie, w razie zbiegu prawa do obu emerytur uprawnionemu wypłaca się tylko jedno wybrane przez niego świadczenie.

Obowiązujący stan prawny reguluje zatem sytuację osób, które zmieniały rodzaj działalności zarobkowej, a w związku z tym były objęte różnymi systemami ubezpieczenia. W tym względzie inne reguły obowiązują jednak osoby urodzone przed dniem 1 stycznia 1949 r., a inne osoby urodzone po dniu 31 grudnia 1948 r., co wynika z reformy systemowej ubezpieczenia emerytalnego przeprowadzonej w 1999 r.

W przypadku osób urodzonych przed 1949 r. rekompensatą za okres podwójnego ubezpieczenia jest możliwość sumowania tych okresów, tj. uwzględniania w stażu rolniczym okresu ubezpiecz...