Zbieg praw do emerytury z ZUS i KRUS

Osoby ubezpieczone, urodzone po dniu 31 grudnia 1948 r., które w okresie aktywności zawodowej podlegały zarówno ubezpieczeniu społecznemu rolników, jak i powszechnemu systemowi emerytalnemu, mają prawo pobierania jednocześnie świadczeń z obu systemów. Po osiągnięciu wieku emerytalnego osoby te mogą nabyć prawo do emerytury rolniczej, jeżeli podlegały ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu rolników przez okres co najmniej 25 lat, jak również prawo do emerytury powszechnej.

Interpelacja nr 234 do ministra rodziny, pracy i polityki społecznej w sprawie zbiegu praw do świadczeń emerytalnych z KRUS i ZUS

Szanowna Pani Minister!

W związku z licznymi sygnałami płynącymi ze strony rolników pragnę zwrócić uwagę na kwestię związaną z wypłacaniem świadczeń emerytalnych z ZUS i KRUS.

Jak wynika z treści art. 42 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych (Dz. U. z 2018 r. poz. 926), osobie urodzonej po 31 grudnia 1948 r., której przed dniem wejścia w życie tej ustawy ustalono prawo do emerytury rolniczej z zaliczeniem okresów, o których mowa w art. 20 ust. 1 pkt 3 ustawy wymienionej w art. 33, a która po dniu wejścia w życie ustawy osiągnie wiek, o którym mowa w art. 24 ust. 1a i 1b ustawy wymienionej w art. 37, i zgłosi wniosek o emeryturę z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych określoną w art. 24 lub art. 184 ustawy wymienionej w art. 37, przysługuje – w zależności od jej wyboru – emerytura rolnicza ustalona z zaliczeniem wskazanych okresów albo emerytura z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Prawo do emerytury rolniczej oraz do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przysługuje, jeżeli po wyłączeniu okresów wskazanych w tym przepisie osoba spełnia warunki do emerytury rolniczej (ust. 2 art. 42).

Obowiązuje zatem zasada odrębności systemów ubezpieczeń – osoby uprawnione jednocześnie do emerytury rolniczej oraz do emerytury powszechnej mają prawo pobierania obu świadczeń. Muszą niezależnie spełnić wymogi wymagane w każdym z systemów ubezpieczeń. Takie stanowisko potwierdza również Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 9.10.2015 r., III AUa 714/15 (LEX nr 1820455): „(...) dopuszczalna jest kumulacja świadczeń w postaci: emerytury rolniczej oraz emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jeżeli jest ona osobą, o której mowa w art. 42 ust. 1 ustawy z 2008 r. o emeryturach kapitałowych, zaś po wyłączeniu okresów wskazanych w tym przepisie spełnia warunki do emerytury rolniczej”.

Zgoła odmiennie kształtuje się sytuacja osób urodzonych przed dniem 1 stycznia 1949 r., gdyż zgodnie z art. 33 ust. 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1999 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2019 r. poz. 299, z późn. zm.) w razie zbiegu prawa do emerytury z rolniczego i powszechnego systemu ubezpieczenia społecznego uprawnionemu wypłaca się tylko jedno wybrane przez niego świadczenie. Tak też Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 19.12.2018 r., III AUa 235/18, stwierdza: „Zgodnie z obowiązującymi przepisami ubezpieczeń społecznych nie istnieje możliwość jednoczesnego pobierania obu przyznanych wnioskodawcy świadczeń, tj. emerytury pracowniczej oraz emerytury rolniczej. Zbieg prawa do świadczeń rolniczych z prawem do emerytury lub renty z ubezpieczenia powszechnego oznacza konieczność wyboru świadczenia wyższego albo korzystniejszego. Przy czym dotyczy to rolników, którzy nabyli prawo do emerytury powszechnej w systemie zdefiniowanej składki, a więc osób urodzonych przed 1 stycznia 1949 r. Wyboru nie musi dokonywać rolnik urodzony po 31 grudnia 1948 r. mający prawo do emerytury powszechnej na podstawie art. 24 (art. 24a) u.e.r.f.u.s. albo do emerytury w niższym wieku emerytalnym nabyte na podstawie art. 184 u.e.r.f.u.s. W tym miejscu podkreślenia wymaga jednak, że emerytura ta może być łączona z prawem do emerytury rolniczej ustalonej tylko na podstawie okresów ubezpieczenia rolniczego”.

Rozwiązanie takie należy uznać za krzywdzące, zadające kłam teorii sprawiedliwości społecznej i regule zasady równości wywodzącej się z art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

W związku z powyższym zwracam się z pytaniem: Czy w dobie wielkich programów socjalnych wprowadzanych przez rząd Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej widzi potrzebę ujednolicenia zasad pobierania świadczeń emerytalnych z ZUS i KRUS przez osoby urodzone przed 1 stycznia 1949 r. i po 31 grudnia 1948 r.?

Zgłaszający: Jan Łopata

Data wpływu: 29-11-2019

Odpowiedź na interpelację nr 234

w sprawie zbiegu praw do świadczeń emerytalnych z KRUS i ZUS

(...)

Od początku istnienia system...