Zawieszenie działalności gospodarczej nie oznacza rozstania się z VAT

Podatnik VAT, zgodnie z art. 99 ust. 7a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, w przypadku zawieszenia wykonywania działalności na podstawie przepisów dotyczących zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej nie ma obowiązku składania deklaracji rozliczeniowych VAT-7 lub VAT-7K za okresy rozliczeniowe, których to zawieszenie dotyczy.

Zwolnienie z obowiązku składania deklaracji podatkowych, stosownie do art. 99 ust. 7b ww. ustawy, nie dotyczy:

  1. podatników dokonujących wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów,
  2. podatników dokonujących importu usług lub nabywających towary – w zakresie których są podatnikiem,
  3. okresów rozliczeniowych, w których zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej nie dotyczyło pełnego okresu rozliczeniowego,
  4. okresów rozliczeniowych, za które podatnik jest obowiązany do rozliczenia podatku z tytułu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu oraz za które jest obowiązany dokonać korekty podatku naliczonego.

Prawo do odliczania VAT

Zawieszenie działalności nie oznacza, że na ten czas absolutnie ona zamiera. Podatnik ma prawo m.in. wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, ma prawo zbywać środki trwałe i wyposażenie. Przejawem zachowania i zabezpieczenia źródła przychodów jest uiszczanie opłat czynszowych, leasingowych, za energię elektryczną i podobnych. Gdy vatowiec, który dokonał zawieszenia działalności, jest czynnym podatnikiem VAT, nie istnieją przeszkody, które uniemożliwiałyby odliczanie VAT od takich zakupów. Istotne jest, by spełniał warunki określone w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.

W razie realizacji prawa do odliczenia z zasady stosowane będą reguły ogólne, tj. możliwość dokonania odliczenia w okresie powstania obowiązku podatkowego u sprzedawcy, nie wcześniej niż w okresie rozliczeniowym otrzymania faktury lub dwóch kolejnych. Chcąc odliczyć VAT od takich zakupów, podatnik będący w okresie zawieszenia działalności ma obowiązek składania deklaracji w ustawowych terminach. Ponieważ w okresie zawieszenia podatnik nie dokonuje sprzedaży towarów handlowych ani świadczenia usług, nie ma on możliwości potrącenia podatku należnego (bo go nie będzie) o podatek naliczony w zakupach. Sposobem odzyskania podatku naliczonego będzie ubieganie się o jego zwrot, który jest możliwy w terminie 180 dni. Wraz z deklaracją podatnik jest obowiązany do złożenia umotywowanego wniosku.

Na podstawie art. 87 ust. 5a w zw. z art. 87 ust. 2 ustawy o VAT zwrot w terminie 60 dni będzie możliwy pod warunkiem złożenia zabezpieczenia majątkowego w wysokości żądanego zwrotu. Podatnik, który zawiesił działalność, nie ma prawnych możliwości odkładania podatku naliczonego w okresie zawieszenia i wykazania go łącznie dopiero w pierwszej deklaracji składanej po zakończeniu zawieszenia. Jeżeli jednak przedsiębiorca, który zawiesił działalność, nie będzie chciał w tym czasie składać deklaracji rozliczeniowych, traci możliwość odliczenia podatku naliczonego z otrzymanych podczas zawieszenia faktur. Nie jest to utrata bezpowrotna. Aby rozliczyć takie faktury, ma on możliwość jednorazowego złożenia wszystkich deklaracji za okres, w którym VAT naliczony nie został rozliczony. Musi liczyć się jednak z tym, że deklaracje takie będą złożone po terminie, a w takim wypadku dobrze pamiętać o instytucji „czynnego żalu”.

Sprzedaż środka trwałego i korekta VAT

W okresie zawieszenia działalności podatnik ma możliwość sprzedaży zarówno środków trwałych, jak i wartości niematerialnych i prawnych. Transakcja taka co do zasady podlega opodatkowaniu VAT, a dodatkowo w myśl art. 91 ust. 2 ustawy o VAT wiązać się może z obowiązkiem korekty tego podatku. W związku z tym vatowiec będzie miał obowiązek wykazania VAT z tego tytułu w rejestrze sprzedaży i w konsekwencji w deklaracji VAT za okres, w którym miała miejsce sprzedaż środka trwałego pomimo zawieszenia działalności.

Status czynnego podatnika VAT

Biorąc pod uwagę brzmienie art. 96 ust. 9a pkt 1 ustawy o VAT, dokonując zawieszenia działalności, vatowiec musi zachować czujność, aby nie utracić statusu podatnika VAT czynnego. Zgodnie z ww. przepisem podatnik, który zawiesił wykonywanie działalności gospodarczej na okres co najmniej 6 kolejnych miesięcy, podlega wykreśleniu z rejestru podatników z urzędu. Podatnik taki ze względu na treść art. 88 ust.4 powołanej ustawy traci wówczas prawo do rozliczania VAT. Jeżeli podatnik w okresie zawieszenia działalności będzie wykonywał czynności opodatkowane VAT, ma on – na podstawie art. 96 ust. 9b ustawy o VAT – obowiązek przed dniem:

  • zawieszenia działalności gospodarczej albo
  • rozpoczęcia wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu VAT w okresie zawieszenia działalności

zawiadomić o tym właściwego naczelnika urzędu skarbowego, wskazując okres, w którym będzie realizował te czynności.

W myśl art. 96 ust. 9c ww. ustawy w przypadku takiego zawiadomienia naczelnik nie dokona wykreślenia podatnika z rejestru albo przywraca jego zarejestrowanie jako podatnika VAT na okres wskazany w zawiadomieniu.

Ulga na złe długi i korekta VAT

Podatnik, który zawiesił działalność, nie może też zapomnieć, że w razie nieuregulowania należności wynikającej z faktury dokumentującej dostawę towarów lub świadczenie usług na terytorium kraju w terminie 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze, dłużnik jest obowiązany do korekty odliczonej kwoty podatku wynikającej z tej faktury, w rozliczeniu za okres, w którym upłynął 150. dzień od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze. Obowiązek taki nakłada art. 89b ust. 1 ustawy o VAT.

Obowiązek korekty nie powstanie, gdy dłużnik ureguluje należność najpóźniej w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego, w którym upłynął 150. dzień od dnia upływu terminu płatności tej należności. W razie częściowego uregulowania należności korekta obejmie podatek naliczony przypadający na nieuregulowaną część płatności. Gdy okoliczności takie zajdą podczas zawieszenia przez dłużnika działalności gospodarczej, pociągną za sobą konieczność wystawienia przez niego – pomimo zawieszenia – faktury korygującej. Nabywca zwlekający z zapłatą zobowiązany jest do kontrolowania, kiedy powstanie obowiązek skorygowania odliczonego VAT.

Przykład:

Podatnik od maja br. ma zawieszoną działalność, nie musi więc składać deklaracji VAT. W czerwcu minęło 150 dni od upływu terminu płatności faktury dokumentującej dokonany zakup. Zapłaty nie dokonał. Zatem musi złożyć deklarację VAT-7 za czerwiec, wykazując w niej VAT z niezapłaconej faktury, ze znakiem minus. Ponieważ w okresie zawieszenia działalności podatnik nie wykonał innych czynności skutkujących opodatkowaniem, tę samą kwotę musi wykazać jako VAT do zapłaty do urzędu skarbowego.

JPK_VAT

Zgodnie z komunikatem Ministra Finansów, w przypadku zawieszenia prowadzenia działalności gospodarczej nie trzeba składać deklaracji podatkowych – za okresy rozliczeniowe, których to zawieszenie dotyczy (art. 99 ust. 7a ustawy o VAT). Oznacza to również brak obowiązku prowadzenia ewidencji VAT. Jeżeli podatnik z powodu zawieszenia działalności gospodarczej nie dokonuje więc zapisów w ewidencji VAT, nie ma obowiązku przesyłania JPK_VAT za okresy zawieszenia.

Od wskazanej zasady istnieją wyjątki. Zwolnienie z obowiązku składania deklaracji VAT nie dotyczy (art. 99 ust. 7b ustawy o VAT):

  1. podatników dokonujących wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów,
  2. podatników importujących usługi lub kupujących towary – w zakresie których są podatnikami,
  3. okresów rozliczeniowych, w których zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej nie dotyczyło pełnego okresu rozliczeniowego,
  4. okresów rozliczeniowych, za które podatnik ma obowiązek rozliczenia podatku z tytułu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu oraz za które ma obowiązek skorygować podatek naliczony.

Wówczas, pomimo zawieszenia działalności gospodarczej, należy prawidłowo ująć wykonane czynności lub zaistniałe zdarzenia w ewidencji VAT, złożyć deklarację VAT i jednocześnie przesłać plik JPK_VAT.

Adam Okonkwo

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...