Zaświadczenia A1 dla kierowców - ZUS musi weryfikować dane

Przepisy rozporządzeń 883/2004 oraz 987/2009, jak i Praktycznego poradnika. Ustawodawstwo mające zastosowanie w Unii Europejskiej (UE), Europejskim Obszarze Gospodarczym (EOG) i Szwajcarii obligują instytucje właściwe państw członkowskich do dokładnego zbadania wszystkich okoliczności i faktów składających się na konkretny stan faktyczny, podkreślając przy tym, że każdy z analizowanych przypadków należy rozpatrywać w sposób indywidualny - wyjaśniło MRPiPS w odpowiedzi na interpelację poselską.

Interpelacja nr 17846 do ministra infrastruktury i budownictwa, ministra rodziny, pracy i polityki społecznej w sprawie wydawania zaświadczeń A1 przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych

Szanowna Pani Minister, Szanowny Panie Ministrze,

do mojego biura poselskiego zgłosiła się osoba reprezentująca przedsiębiorców, w sprawie problemu, jaki mogą napotykać polscy przedsiębiorcy transportowi, w procesie otrzymania dla swoich pracowników, głównie obywateli Ukrainy czy Białorusi, w polskich przedsiębiorstwach zaświadczeń A1. Zaświadczenia te wydawane są przez ZUS. Zaświadczenie A1 potwierdza fakt obowiązywania polskiego ustawodawstwa w odniesieniu do osoby, która jest delegowana do pracy za granicę, przenosi za granicę pracę wykonywaną w ramach prowadzonej w Polsce działalności gospodarczej lub wykonuje pracę w więcej niż jednym państwie. Jest to dokument wydawany w oparciu o prawo Unii Europejskiej i dotyczy poruszających się w granicach UE. Zaświadczenie wydawane jest przez ZUS na wniosek pracodawcy, pracownika lub osoby prowadzącej działalność gospodarczą na własny rachunek. W ostatnich latach liczba wydawanych zaświadczeń dynamicznie rośnie. Od 2012 r. do 2015 r. wzrosła o ponad 120 tys.

Podstawą do wydawania zaświadczeń A1 są przepisy unijne, które zawierają katalog kryteriów służących określeniu miejsca zamieszkania (ośrodka interesów życiowych) obcokrajowca w Polsce. Kryterium to, według nich, wobec kierowców w ruchu międzynarodowym jest nieadekwatne i trudne do spełnienia czy udowodnienia, szczególnie w sytuacji, gdy kierowca zatrudniony jest przez pierwszych 6 miesięcy na przyrzeczeniu o zamiarze zatrudnienia.

Do oceny przez ZUS, czy obywatel państwa trzeciego (Ukrainiec, Białorusin) legalnie zamieszkuje w Polsce, konieczne jest zbadanie stanu faktycznego. Sama deklaracja (oświadczenie) danej osoby, że legalnie zamieszkuje on w Polsce, nie jest uznawana za wystarczającą. Oddziały ZUS w każdej sprawie indywidualnie ustalają stan faktyczny i podejmują decyzję o wydaniu bądź odmowie wydania zaświadczenia A1.

Uprzejmie proszę o odpowiedź na poniższe pytania:

1. Czy ta sytuacja jest znana Pani Minister i czy w Pani ocenie istnieje taki problem?

2. Czy ten problem może mieć znaczenie dla kondycji firm transportowych?

3. Czy przewiduje się ewentualne zmiany legislacyjne w tym zakresie?

4. Czy prawo UE ogranicza możliwości działania w tej kwestii?

Z poważaniem,

Agata Borowiec, 29-11-2017

Odpowiedź na interpelację nr 17846 w sprawie wydawania zaświadczeń A1 przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych

W odpowiedzi na interpelację poselską Pani Poseł Agaty Borowiec, w sprawie wydawania dokumentów A1 przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, pozwalam sobie przedstawić następujące wyjaśnienia.

Kwestia wydawania dokumentów A1 dla kierowców – obywateli Ukrainy oraz Białorusi, jest przedmiotem zainteresowania Ministerstwa od dłuższego czasu. Aktualnie prowadzone są intensywne prace nad przygotowaniem kwestionariusza do celów ustalenia „legalnego zamieszkiwania” dla obywateli państw trzecich. W prace te zaangażowane są oprócz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i Resortu Rodziny, również Resort Spraw Wewnętrznych (pośrednio Urząd ds. Cudzoziemców), a także Resort Rozwoju.

Należy podkreślić, że przedmiotowe zagadnienie ma bardzo szeroki zakres, ponieważ dotyczy wszystkich obywateli państw trzecich – państw nieunijnych oraz wszystkich branż, które tak delegują pracowników, jak i wykonują pracę w dwóch lub więcej krajach UE, w tym kierowców w transporcie międzynarodowym.

Jak słusznie Pani Poseł zauważyła w swojej interpelacji, podstawą do wydawania dokumentów A1 są przepisy UE, a dokładnie przepis art. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1231/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. rozszerzającego rozporządzenie (WE) nr 883/2004 i rozporządzenie (WE) nr 987/2009 na obywateli państw trzecich, którzy nie są jeszcze objęci tymi rozporządzeniami, jedynie ze względu na swoje obywatelstwo[1]. Przewiduje on bowiem, że rozporządzenie (WE) nr 883/2004[2] i rozporządzenie (WE) nr 987/2009[3] mają zastosowanie do obywateli państw trzecich, jak również do członków ich rodzin i osób pozostałych przy życiu po ich śmierci, pod warunkiem, że zamieszkują oni legalnie na terytorium państwa członkowskiego i znajdują się w sytuacji, która pod każdym względem dotyczy więcej niż jednego państwa członkowskiego. Rozporządzenie 1231/2010 dopuszcza, zatem możliwość „rozszerzenia” na obywateli państw trzecich (nieunijnych) przepisów rozporządzeń o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego przy spełnieniu przez nich warunku „legalnego zamieszkiwania” na terytorium państwa członkowskiego UE.

W artykule 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego definiuje się pojęcia „zamieszkanie” i „pobyt”. Pierwsze z nich oznacza miejsce, w którym osoba zwykle przebywa, natomiast drugie oznacza pobyt czasowy. Jednocześnie, przepis art. 11 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczącego wykonywania rozporządzenia nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego wskazuje na elementy służące ustaleniu miejsca zamieszkania (ośrodka interesów życiowych). Należą do nich, zgodnie z następującym katalogiem:

a) czas trwania i ciągłość pobytu na terytorium zainteresowanych państw członkowskich;

b) sytuacja danej osoby, w tym:

(1) charakter i specyfika wykonywanej pracy, w szczególności miejsce, w którym praca ta jest zazwyczaj wykonywana, jej stały charakter oraz czas trwania każdej umowy o pracę;

(2) jej ...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »