Zarząd sukcesyjny: Dziedziczenie a uprawnienie do powołania zarządcy sukcesyjnego

Ustawa o zarządzie sukcesyjnym nie wprowadza nowych reguł w zakresie zasad ani procedury dziedziczenia przedsiębiorstwa. Pełną aktualność zachowują właściwe w tym zakresie przepisy Kodeksu cywilnego. Zarządca sukcesyjny nie dziedziczy przedsiębiorstwa na podstawie powołania go do pełnienia tej funkcji. Jeżeli przedsiębiorca nie sporządził ważnego testamentu, dziedziczą po nim spadkobiercy ustawowi.

Są to w pierwszej kolejności: dzieci spadkodawcy i jego małżonek. Osoby te dziedziczą w częściach równych (na przykład: małżonek i dwoje dzieci dziedziczą w równych udziałach wynoszących 1/3). Jeśli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku (czyli zmarło przed spadkodawcą), przypadający na to dziecko udział w spadku przypada jego dzieciom w częściach równych. W sytuacji, gdy spadkodawca nie pozostawił dzieci, dziedziczą jego małżonek oraz rodzice, przy czym każdemu z rodziców przysługuje udział w spadku równy 1/4. Szczegółowe zasady ustalania kręgu spadkobierców ustawowych określają przepisy Kodeksu cywilnego

Należy pamiętać, że jeżeli w chwili śmierci przedsiębiorcy przedsiębiorstwo było przedmiotem współwłasności z jakiegokolwiek tytułu, tylko udział przysługujący zmarłemu przedsiębiorcy wchodzi do spadku. Co do zasady, tylko w takim zakresie przedsiębiorstwo będzie objęte zarządem sukcesyjnym. Ustawa przewiduje jednak istotny wyjątek od tej zasady. Jeżeli przedsiębiorstwo w chwili śmierci przedsiębiorcy było w całości własnością przedsiębiorcy i jego małżonka – nawet jeżeli między małżonkami nie było wspólności majątkowej małżeńskiej – całe przedsiębiorstwo będzie objęte zarządem sukcesyjnym.

Przedsiębiorca może zdecydować się na sporządzenie testamentu. Może w nim powołać do spadku określoną osobę lub osoby – są to spadkobiercy testamentowi. Każdy z takich spadkobierców nabywa wskazany w testamencie udział w składnikach spadku.

Przepisy Kodeksu cywilnego pozwalają też na zawarcie w testamencie zapisu windykacyjnego.

Jest to postanowienie testamentu (tzw. rozrządzenie testamentowe), na podstawie którego z chwilą śmierci spadkodawcy określona osoba nabywa dany składnik majątku. Jego przedmiotem może być przedsiębiorstwo.

Zapis windykacyjny

W testamencie sporządzonym w formie aktu notarialnego spadkodawca może postanowić, że oznaczona osoba nabywa przedmiot zapisu z chwilą otwarcia spadku (zapis windykacyjny).

Zapis windykacyjny zalicza się na należny spadkobiercy zachowek, gdyby był on do niego uprawniony.

Ważne!

Zapis windykacyjny będzie skuteczny wyłącznie wtedy, kiedy zostanie zawarty w testamencie sporządzonym w formie aktu notarialnego. Testament notarialny nie będzie natomiast konieczny w przypadku zapisu zwyk...