Zaliczki na PIT - sposób poboru i termin wpłaty zależny od źródła przychodów

Podatek dochodowy od osób fizycznych jest rocznym zobowiązaniem podatkowym z terminem płatności ustalonym po zakończeniu pełnego roku podatkowego, który pokrywa się z rokiem kalendarzowym. Łączną wysokość tego podatku od dochodu ze wszystkich źródeł przychodów również ustala się po zakończeniu roku.

Musimy jednak pamiętać, że fiskus potrzebuje stałych wpływów do budżetu państwa, w związku z czym w prawie podatkowym mamy do czynienia z instytucją zaliczek na podatek. Takie zaliczki są wpłacane w trakcie roku podatkowego, a ich sposób ustalenia i regulowania jest różny w zależności od źródła przychodu, z jakim mamy do czynienia. Są też przychody, od których zaliczek nie pobiera się w trakcie roku.

W przypadku przychodów ze stosunku pracy zaliczki są obliczane, pobierane i wpłacane do urzędu skarbowego przez pracodawcę, który w takim przypadku pełni rolę płatnika (art. 31 ustawy PIT). Podobnie też jest w przypadku wypłacanych emerytur, gdzie funkcję płatnika pełni ZUS (art. 34 ustawy PIT).

Zaliczki na podatek są także pobierane przez płatników w przypadku umów cywilnoprawnych czyli umowy zlecenia oraz umowy o dzieło. Tutaj jednak instytucja płatnika występuje wyłącznie wtedy, gdy zleceniodawcą jest podmiot prowadzący działalność gospodarczą (art. 41 ust. 1 ustawy PIT).

Ponadto mamy również katalog podatników, którzy zobligowani są do samodzielnego obliczania i wpłacania zaliczek na podatek. W tej kategorii możemy przede wszystkim wymienić przedsiębiorców prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą (art. 44 ust. 1 pkt 1 ustawy PIT).

Co ciekawe, do samodzielnego obliczania i wpłacania zaliczek zobowiązani są również polscy rezydenci podatkowi osiągający zagraniczne dochody z tytułu stosunku pracy, zagranicznej renty i emerytury czy z zagranicznych umów cywilnoprawnych (art. 44 ust. 1a ustawy PIT). Polskie przepisy nie mogą bowiem nakładać roli płatnika na zagraniczne podmioty, zatem odbiorcy zagranicznych świadczeń mają obowiązek samodzielnego odprowadzania zaliczek na podatek.

Również w przypadku przychodów z tytułu najmu prywatnego mamy do czynienia z obowiązkiem odprowadzania należnych kwot w trakcie roku podatkowego. Trzeba jednak podkreślić, że pod reżimem Polskiego Ładu przychody ze źródła określonego w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy PIT dla osób rozpoczynających ich uzyskiwanie w roku 2022 obligatoryjnie podlegają opodatkowaniu ryczałtem ewidencjonowanym (art. 9a ust. 6 ustawy PIT). W przypadku tej formy opodatkowania mamy do czynienia z miesięcznym lub kwartalnym ryczałtem bowiem ustawa o zryczałtowanym podatku nie posługuje się pojęciem „zaliczki” (art. 21 ustawy o zryczałtowanym podatku). Natomiast osoby uzyskujące przychody z najmu opodatkowane na zasadach ogólnych w roku ubiegłym, mogą nadal korzystać z tej formy opodatkowania - ale tylko do końca 2022 r.

Kończąc wskażmy, że są również takie kategorie przychodów, które w ogóle nie powodują konieczności odprowadzania zaliczek na podatek w trakcie roku. Tytułem przykładu wskażmy na przychody z kapitałów pieniężnych (art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy PIT). W tym zakresie całość podatku jest rozliczana dopiero w zeznaniu rocznym.

Podobnie prezentuje się ta kwestia jeżeli chodzi o przychody z działalności nierejestrowanej zaliczane do przychodów z innych źródeł o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy PIT. W tym wypadku również rozliczenia podatku dokonuje się w deklaracji rocznej, a w trakcie roku podatnik nie opłaca zaliczek na poczet podatku PIT.

Różne rodzaje przychodów, różne zasady poboru zaliczek

Osoby, uzyskujące przychody z działalności nierejestrowanej często uzyskują przychody z różnych źródeł, czasami nawet od tego samego od jednego podmiotu. Warto wiedzieć, że od części tych przychodów  należy pobrać zaliczkę na podatek, a od części nie. Oto fragment interesujących w tym kontekście wyjaśnień z interpretacji indywidualnej (0112-KDIL2-1.4011.707.2021.1.KF, wytłuszczenia red.):
(...)
Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2018 r. poz. 2177 oraz z 2019 r. poz. 1564), i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej.

Stosowanie tego przepisu to prawo, a nie obowiązek potencjalnego przedsiębiorcy – osoba wykonująca działalność może w każdej chwili złożyć wniosek o wpis do CEiDG, wchodząc w reżim obowiązujący zarejestrowanych przedsiębiorców (art. 5 ust. 2 ww. ustawy).

Działalność określona w art. 5 ust. 1 Prawa przedsiębiorców stanowi tzw. działalność nierejestrową.

Należy także zauważyć, że przepis art. 20 ust. 1ba ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odsyła wprost do zapisu art. 5 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców. Z kolei, art. 5 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców wymienia warunki uznania działalności za działalność nierejestrową, nie wskazując innych ograniczeń, czy wyłączeń (również ze względu na rodzaj podmiotów, od których otrzymuje się przychody). Tak więc w rozumieniu ustawy Prawo przedsiębiorców działalność będzie uznana za działalność nierejestrową, jeśli będzie wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekroczy w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w ustawie o minimalnym wynagrodzeniu za pracę i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej.
(,..)
Mając na uwadze przedstawione wyżej uregulowania prawne należy zauważyć, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł. Działalność nierejestrowa oraz działalność wykonywana osobiście stanowią odrębne źródła przychodów, a dochody uzyskiwane przez podatników z tych źródeł podlegają odmiennym zasadom opodatkowania.  Podatnik w danym roku podatkowym może uzyskiwać przychody z kilku źródeł.

W związku z powyższym, skoro wskazane we wniosku czynności Wnioskodawczyni wykonuje w ramach tzw. działalności nierejestrowej (spełniając ustawowe warunki jej prowadzenia), to przychody te na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy zaliczyć do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 tej ustawy, niezależnie od tego od jakich podmiotów będą osiągane. Tym samym ww. przychody nie mogą zostać zaliczone do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 13 pkt 6 i 8 ww. ustawy.

Jednocześnie nie ma przeszkód, aby Wnioskodawczyni w tym samym roku uzyskiwała zarówno dochody z działalności wykonywanej osobiście, jak i przychody z działalności nierejestrowej. W sytuacji, gdy osoba fizyczna uzyskuje w danym roku przychody z kilku źródeł, do ustalenia, czy przychód należny nie przekroczył w poszczególnych miesiącach 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia, należy wziąć pod uwagę wyłącznie łączne przychody należne uzyskane z działalności nierejestrowej w danym miesiącu.

W odniesieniu do przychodów z innych źródeł (do których zalicza się działalność nierejestrowa) ustawodawca nie wprowadził obowiązku poboru zaliczek na podatek przez płatnika. Od przychodów osiągniętych z ww. tytułu Wnioskodawczyni nie ma również obowiązku samodzielnie odprowadzać zaliczek na podatek w trakcie roku podatkowego. Osiągnięte w danym roku przychody oraz poniesione koszty uzyskania przychodów z tytułu prowadzenia działalności nierejestrowej Wnioskodawczyni powinna wykazać w zeznaniu rocznym PIT-36 o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty), w specjalnie przeznaczonym to tego celu wierszu: „Działalność nierejestrowana, określona w art. 20 ust. 1ba ustawy” oraz opodatkować je według skali podatkowej (17%, 32%). Są to jedyne obowiązki jakie ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nakłada na osoby uzyskujące przychody z działalności nierejestrowej.
(...)"

 

Marcin Sądej, Redakcja podatki.biz

 

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...