29.05.2017

Pytanie: Prowadzę działalność w zakresie usług informatycznych, a ponadto wykonuję prezentacje oraz różnego rodzaju analizy biznesowe. W celu zapewnienia sobie szybkiego dostępu do klienta zamierzam kupić motocykl. Zakup pojazdu wprowadzę do ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych. Czy będę mógł amortyzować motocykl? I czy będę mógł uznać za koszty uzyskania przychodów koszty związane z nabyciem kasku oraz odzieży ochronnej: rękawiczek, butów, kurtki, spodni?

Odpowiedź:

Stosownie do art. 22 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztami uzyskania przychodów z poszczególnego źródła są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Zgodnie z generalną zasadą zawartą w cytowanym przepisie, aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodu, to pomiędzy tym wydatkiem a osiągnięciem przychodu musi zachodzić związek tego typu, że poniesienie wydatku ma lub może mieć wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodu, lub zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów.

Przy ustalaniu kosztów uzyskania przychodów, każdy wydatek - poza wyraźnie wskazanym w ustawie - wymaga indywidualnej oceny pod kątem związku z przychodami i racjonalności działania dla osiągnięcia przychodu.

Zatem, podatnik ma możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wszelkich wydatków pod warunkiem:

• faktycznego poniesienia wydatku,
• istnienia związku przyczynowego pomiędzy wydatkiem a przychodami,
• braku dokonanego wydatku na liście negatywnej, zawartej w art. 23 ustawy,
• odpowiedniego udokumentowania poniesionego wydatku.

Przy czym, obowiązek wskazania związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy poniesionym wydatkiem a przychodem uzyskanym z działalności gospodarczej, zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów, spoczywa na podatniku.

Wydatki na zakup motocykla jako koszt podatkowy

Jeśli motocykl będzie wykorzystywany w ramach prowadzonej działalności gospodarczej i służył np. dojazdom do klienta, czy tez innym celom związanymi z prowadzoną przez Pana działalnością gospodarczą, będzie Pan miał możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatku związanego z jego zakupem, na zasadach przewidzianych dla środków trwałych. Potwierdza to m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 16 lutego 2017 r., sygn. 1462-IPPB1.4511.1127.2016.2.KS1:

(...) odpisy amortyzacyjne dokonane od wartości początkowej zakupionych przez Wnioskodawcę motocykli lub motorowerów zgodnie z art. 22a-22o ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, będą mogły stanowić dla Wnioskodawcy koszt uzyskania przychodu. Jednocześnie do kosztów uzyskania przychodu prowadzonej działalności Wnioskodawca będzie mógł zaliczyć wydatki związane z eksploatacją ww. pojazdów tj. koszty zakupu paliwa, usług serwisowych, części zamiennych, jeżeli będą one spełniać podstawowe przesłanki określone w art. 22 ust. 1 ww. ustawy, a więc będą poniesione w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu oraz wykazany zostanie przez Wnioskodawcę związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy poniesieniem wydatku a osiągnięciem przychodu bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła.

Jednorazowa amortyzacja motocykla

Niestety, zdaniem organów podatkowych, przepis art. 22k ust. 7 ustawy o PIT w zakresie dokonywania jednorazowo odpisów amortyzacyjnych nie ma zastosowania do motocykla wykorzystywanego na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej. Jak czytamy w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 11 sierpnia 2016 r., sygn. ILPB1/4511-1-594/16-2/SŚ:

Należy wskazać, że definiując samochód osobowy na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca posłużył się odesłaniem do pojęcia pojazdu samochodowego z ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r., poz. 1137 z późn. zm.).

Ponadto wskazać należy, że pojazdem samochodowym, stosownie do art. 2 pkt 33 ustawy Prawo o ruchu drogowym, jest pojazd silnikowy, którego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h; określenie to nie obejmuje ciągnika rolniczego.

W myśl natomiast art. 2 pkt 45 tej ustawy motocykl to pojazd samochodowy zaopatrzony w silnik spalinowy o pojemności skokowej przekraczającej 50 cm³, dwukołowy lub z bocznym wózkiem – wielośladowy; określenie to obejmuje również pojazd trójkołowy o symetrycznym rozmieszczeniu kół.

Z przytoczonych przepisów wynika, że pojęcie „pojazdu samochodowego” na gruncie ustawy Prawo o ruchu drogowym, do którego odsyła art. 5a pkt 19a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, obejmuje również motocykle. Stwierdza się, że motocykl mieści się w definicji samochodu osobowego, o której mowa w art. 5a pkt 19a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Oznacza to, że przepis art. 22k ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyłącza dokonywanie jednorazowo odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środka trwałego jakim jest motocykl. W konsekwencji należy stwierdzić, że odpisy amortyzacyjne od wartości początkowej motocykli dokonuje się na takich samych zasadach jak w przypadku samochodów osobowych.

Odzież i kask to wydatki o charakterze osobistym

O ile zarówno odpisy amortyzacyjne dokonane od wartości początkowej motocyklu, jak i wydatki związane z eksploatacją (paliwo, usługi serwisowe, części zamienne), będą mogły stanowić koszt uzyskania przychodu, o tyle z zaliczeniem do kosztów wydatków na odzież motycyklową sprawa nie jest już taka prosta. Organy podatkowe stoją na stanowisku, że tego typu wydatki nie mogą zostać ujęte w koszach, gdyż stanowią one wydatki osobiste motocyklisty.

(...) zakup kasku, o którym mowa w ww. przepisie ustawy Prawo o ruchu drogowym oraz odzieży ochronnej służącej do jazdy motocyklem ma na celu ochronę zdrowia użytkownika tego środka transportu. Bezpośrednim zatem celem tego rodzaju zakupów jest więc ochrona zdrowia. Wydatki poniesione na ochronę zdrowia należą do wydatków o charakterze osobistym. Dotyczą one zakupu rzeczy, które każdy dobiera indywidualnie, stosownie do wymiarów, tak jak ubiór do pracy. Są to wydatki związane z funkcjonowaniem danej jednostki w życiu społecznym, a ich poniesienie uwarunkowanie jest innymi względami, aniżeli uzyskiwanie przychodów z działalności gospodarczej. - stwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 8 czerwca 2012 r., sygn. IPTPB1/415-160/12-4/AG.

Z kolei, w przytoczonej wyżej interpretacji z 16 lutego 2017 r., Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie wyjaśnił, że:

Aby wydatki poniesione na zakup kasku i odzieży i/lub ochraniaczy można było uznać za koszty uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej, ubiór motocyklisty musi spełniać określone wymogi. Ubiór taki musi utracić charakter odzieży osobistej, co w przedmiotowej sprawie nie ma zastosowania, ponieważ ubiór ten nie będzie opatrzony trwałymi cechami charakterystycznymi dla firmy (nazwa firmy, logo itp.).

„Światełko w tunelu”

Sądy podchodzą do kwestii zaliczania tego typu wydatków do kosztów nieco inaczej. I tak, np. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie, w prawomocnym wyroku z 20 kwietnia 2011 r., sygn. akt I SA/Sz 60/11, zauważył, że:

Skoro organy podatkowe a priori uznały, że skarżąca wykorzystuje motocykl w działalności gospodarczej, to niezrozumiałe jest dlaczego organy nie uznały za koszty uzyskania przychodów wydatków na odzież specjalistyczną motocyklową, w szczególności na nabycie butów, kurtki skórzanej, kamizelki, spodni i rękawic. Skoro bowiem w obecnych czasach jeżdżenie motocyklem wymaga używania odzieży specjalistycznej ze wzmocnieniami, stanowiącymi ochronę przed niższymi temperaturami oraz przed skutkami ewentualnych wypadków drogowych, a ponadto zasady bezpieczeństwa wymagają, aby motocyklista był ubrany w odzież specjalnie przystosowaną do jazdy motocyklem, to w konsekwencji należy zgodzić się z tym, że wydatki na nabycie specjalistycznej (ochronnej) odzieży motocyklowej pozostają w związku z osiąganymi przychodami, tym bardziej, że odzież motocyklowa różni się istotnie od odzieży standardowej.

Jak wynika z powyższego, pomimo, że stanowisko fiskusa wydaje się nie mieć uzasadnienia, zaliczenie wydatków na zakup kasku i odzieży motocyklowych do kosztów może przysporzyć nam problemów podczas ewentualnej kontroli podatkowej.

Janina Orzechowska