Zakup i sprzedaż kryptowalut w PKPiR

Pytanie: Czy poprawne jest stosowanie metody FIFO dla księgowania transakcji obrotu kryptowalutami? Czy zapis do PKPiR może dotyczyć kosztu zakupu kryptowalut odpowiadającej liczby jednostek sprzedanej kryptowaluty i być dokonany z datą sprzedaży i w okresie rozliczeniowym, w którym nastąpiła ta sprzedaż? Czy zapis takiego kosztu w PKPiR powinien być dokonywany w kolumnie 10?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 7 sierpnia 2017 r. (data wpływu 16 sierpnia 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ewidencjonowania transakcji nabywania i zbywania wirtualnej waluty, określenia momentu zaliczenia wydatków do kosztów uzyskania przychodów, uznania wirtualnej waluty za instrument finansowy oraz rozliczenia kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 38 i 38a – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 sierpnia 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ewidencjonowania transakcji nabywania i zbywania wirtualnej waluty oraz określenia momentu zaliczenia wydatków do kosztów uzyskania przychodów.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą w zakresie kupna i sprzedaży walut wirtualnych bitcoin, litecoin, ether, iota. Działalność w zakresie emisji waluty elektronicznej i handel nią (kupno, sprzedaż) za pośrednictwem internetu, klasyfikowana jest przez służby statystyki publicznej w kategorii: Usługi finansowe z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych, pod numerem PKD 64.19.Z Pozostałe pośrednictwo pieniężne.

Wnioskodawca wyżej wymienioną działalność prowadzi za pośrednictwem internetowych giełd walut wirtualnych. Aby móc dokonać transakcji kupna i sprzedaży kryptowalut, Wnioskodawca musi dokonać przelewu elektronicznego własnych środków pieniężnych w walucie tradycyjnej na rachunek bankowy będący własnością firmy zarządzającej serwisem internetowym. Wpłacone środki pieniężne zostają przypisane do konta Wnioskodawcy oraz pozostają w jego wyłącznej dyspozycji. Firma zarządzająca serwisem internetowym nie ma możliwości rozporządzania wartościami zgromadzonymi przez Wnioskodawcę.

Zgodnie z regulaminem giełdy walut wirtualnych transakcje pomiędzy użytkownikami zawierane są w następujący sposób: użytkownicy składają zlecenia, określając cenę zakupu lub sprzedaży kryptowaluty w przeliczeniu na walutę tradycyjną (tj. walutę uregulowaną prawnie np. PLN, USD, EUR). W przypadku, gdy obie strony złożą identyczne zlecenia co do ceny sprzedaży/kupna kryptowaluty, wówczas dochodzi do zawarcia transakcji wymiany. System informatyczny rejestruje transakcje wymiany oraz dokonuje przeksięgowania indywidualnego stanu posiadania obu użytkowników biorących udział w transakcji.

Potwierdzeniem dokonanej transakcji jest wygenerowane zestawienie transakcji, które umożliwia giełda.

Dla potrzeb rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych biuro rachunkowe Wnioskodawcy prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów. Biorąc pod uwagę fakt, iż wyżej wymieniona działalność sklasyfikowana jest w kategorii usług finansowych, a także wzorując się na pewnym podobieństwie rodzaju prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej do działalności kantorowej biuro rachunkowe Wnioskodawcy prowadzi w wersji elektronicznej ewidencję wszystkich operacji powodujących zmianę liczby jednostek kryptowalut. Z ewidencji tej wynika stan ilościowy i wartościowy zakupionych kryptowalut oraz wartość sprzedaży kryptowalut.

Do dokonywania zapisów w księdze, biuro rachunkowe Wnioskodawcy korzysta z prowadzonej ewidencji. Tym samym w kolumnie 7 jest wpisywana wartość przychodów ze sprzedaży kryptowalut w danym miesiącu a w kolumnie 10 wpisywana jest kwota zakupu odpowiadająca ilości zbytej kryptowaluty po cenie zakupu (zgodnie z zasadą FIFO). Oznacza to, że rozchód walut wirtualnych wycenia się kolejno po ich cenach zakupu, które zostały nabyte najwcześniej. Ten sposób wyceny opiera się na koszcie historycznym i uwzględnia ceny nabycia od najwcześniej nabytych kryptowalut. Jeżeli ceny nabywanych dóbr zmieniają się, zastosowany sposób wyceny ich rozchodu może mieć wpływ na dochód do opodatkowania. Jeśli ceny mają tendencję wzrostową, stosowanie FIFO nie zmniejsza dochodu, gdyż najdroższe są ostatnie dostawy. Koszty ujmowane są przez biuro rachunkowe Wnioskodawcy z momentem sprzedaży, tzn. koszt zakupu sprzedawanych jednostek ujmowany jest w KPIR w okresie rozliczeniowym, w którym nastąpiła sprzedaż tych jednostek.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy poprawne jest stosowanie metody FIFO dla księgowania transakcji obrotu kryptowalutami?
2. Czy zapis do KPIR może dotyczyć kosztu zakupu kryptowalut odpowiadającej liczby jednostek sprzedanej kryptowaluty i być dokonany z datą sprzedaży i w okresie rozliczeniowym, w którym nastąpiła ta sprzedaż?
3. Czy zapis takiego kosztu w KPIR powinien być dokonywany w kolumnie 10?

Zdaniem Wnioskodawcy, podatkowa księga przychodów i rozchodów - KPiR - służy ewidencji operacji gospodarczych, dotyczących przychodów lub kosztów. Księga została przewidziana wyłącznie do celów podatkowych - to na jej podstawie dokonuje się ustalenia głównej podstawy opodatkowania.

Na podstawie Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych do prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów w sposób zapewniający ustalenie dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy są zobowiązane osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, wykonujące działalność gospodarczą.

Sposób prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów oraz szczegółowe warunki, jakim powinna odpowiadać ta księga, aby stanowiła dowód pozwalający na określenie zobowiązań podatkowych określony został w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 roku w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz.U. z 2003r Nr 152, poz. 1475 z późn.zm.).

Pkt 7 objaśnień do podatkowej księgi przychodów i rozchodów mówi, iż kolumna 7 jest przeznaczona do wpisywania przychodów ze sprzedaży wyrobów (towarów handlowych) i sprzedaży usług.

Podatnicy prowadzący działalność kantorową w kolumnie tej wpisują kwotę przychodu (sprzedaży wartości dewizowych) wynikającą z ewidencji kupna i sprzedaży wartości dewizowych.

Natomiast z pkt 10 tych objaśnień wynika, że kolumna 10 jest przeznaczona do wpisywania zakupu materiałów oraz towarów handlowych według cen zakupu. Podatnicy prowadzący działalność kantorową w kolumnie tej wpisują miesięczną kwotę zakupionych wartości dewizowych, wynikającą z ewidencji kupna i sprzedaży wartości dewizowych.

Do dokonywania zapisów w księdze, biuro rachunkowe Wnioskodawcy korzysta z prowadzonej przez siebie ewidencji kupna i sprzedaży jednostek kryptowalut wzorowanej na ewidencji kantorowej, z której wynika stan ilościowy i wartościowy zakupionych kryptowalut, wartość sprzedaży kryptowalut oraz osiągnięta na tych operacjach marża ustalana na zasadzie pierwsze przyszło, pierwsze wyszło. Tym samym w kolumnie 7 jest wpisywana wartość przychodów ze sprzedaży kryptowalut a w kolumnie 10 wpisywana jest kwota zakupionych wartości kryptowalut , wynikająca z ewidencji kupna i sprzedaży kryptowalut.

Kosztem jest wartość rozchodu waluty liczona wg. jednej z trzech możliwych do zastosowania metody tj. FIFO, LIFO lub metoda średniej ważonej.

Wycena rozchodu kryptowalut może być dokonywana za pomocą:

• metody cen przeciętnych — kurs wyceny jest ustalany jako średnia ważona kursów historycznych,
• metody FIFO — pierwsze weszło pierwsze wyszło, zgodnie z którą rozchód kryptowalut nastąpi w kolejności od najwcześniej otrzymanych do najpóźniej otrzymanych po kursach historycznych,
• metody LIFO — ostatnie weszło pierwsze wyszło, zgodnie z którą rozchód kryptowalut nastąpi od najpóźniej otrzymanych do najwcześniej otrzymanych po kursach historycznych.

Według obecnego stanowiska ministra finansów obrót bitcoin jest legalny, jednak obrót nimi nie jest regulowany. W art. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi został wyliczony katalog instrumentów rozumianych przez ustawę jako instrumenty finansowe. Ustawa stanowi, iż za instrument finansowy uważane są m.in.: opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward dotyczące stóp procentowych oraz inne instrumenty pochodne odnoszące się do zmian klimatycznych, stawek frachtowych, uprawnień do emisji oraz stawek inflacji lub innych oficjalnych danych statystycznych, które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne albo mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne, według wyboru jednej ze stron, a także wszelkiego rodzaju inne instrumenty pochodne odnoszące się do aktywów, praw, zobowiązań, indeksów oraz innych wskaźników, które wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych.

Intencją ustawodawcy było ujęcie instrumentów finansowych w jak najszerszy sposób. Z tego powodu zastosował on w konstrukcji art. 2 wyliczenie o charakterze przykładowym. Widać to zwłaszcza po literze "i" zawierającej otwarty katalog instrumentów finansowych, to jest: "a także wszelkiego rodzaju inne instrumenty pochodne odnoszące się do aktywów, praw, zobowiązań, indeksów oraz innych wskaźników, które wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych.

Zdaniem Wnioskodawcy działalność w zakresie kupna i sprz...