03.04.2017

Pytanie: Prowadzę działalność gospodarczą jako agent ubezpieczeniowy. Zajmuje się tylko pośrednictwem ubezpieczeniowym na rzecz Towarzystwa ... Korzystam ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT i nie jest zarejestrowanym podatnikiem VAT. Faktury tworzone są w systemie internetowym Towarzystwa. Ostatnio ww. system tworzy dokument o nazwie faktura VAT metoda kasowa. Czy mogę wystawiać dokumenty o nazwie faktura VAT metoda kasowa bez negatywnych konsekwencji podatkowych?

Odpowiedź:

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak stanowi natomiast art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

W świetle art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. e ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty z tytułu świadczenia usług zwolnionych od podatku zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37-41.

Jak stanowi art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

Według art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 (art. 106b ust. 2 ustawy).

W świetle 106b ust. 3 pkt 2 ustawy, na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2, z zastrzeżeniem art. 117 pkt 1 i art. 118 - jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Według art. 106e ust. 1 pkt 16 lit. a ustawy, faktura powinna zawierać w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług, w odniesieniu do których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 1 lub art. 21 ust. 1 - wyrazy „metoda kasowa”.

Faktura nie zawiera w przypadku, o którym mowa w art. 106b ust. 3 pkt 2 - danych określonych w ust. 1 pkt 12-14 (art. 106e ust. 4 pkt 3 ustawy).

Jak stanowi art. 106o pkt 1 ustawy, minister właściwy do spraw finansów publicznych może określić, w drodze rozporządzenia, przypadki, w których faktury mogą zawierać zakres danych węższy niż określony w art. 106e, oraz zakres tych danych.

Na podstawie tego upoważnienia minister finansów wydał rozporządzenie z dnia 3 grudnia 2013 r. w sprawie wystawiania faktur (Dz. U. poz. 1485).

Według § 3 pkt 2 rozporządzenia, faktura dokumentująca:

1. dostawę towarów lub świadczenie usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2-6, 8-36 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy powinna zawierać:
   1. datę wystawienia,
   2. numer kolejny,
   3. imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy,
   4. nazwę (rodzaj) towaru lub usługi,
   5. miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług,
   6. cenę jednostkową towaru lub usługi,
   7. kwotę należności ogółem,
   8. wskazanie przepisu ustawy, aktu wydanego na podstawie ustawy, przepisu dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006, str. 1, z późn. zm.) lub innej podstawy prawnej, zgodnie z którą podatnik stosuje zwolnienie od podatku;
2. świadczenie usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 7, 37-41 ustawy powinna zawierać:
   1. dane, o których mowa w pkt 1 lit. a i b,
   2. imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług,
   3. nazwę usługi,
   4. kwotę, której dotyczy dokument.

Biorąc pod uwagę powyższe, stwierdzić należy że jest Pan zobowiązany do wystawiania faktur, które powinny zawierać m.in. wyrazy „metoda kasowa”, jeżeli żądanie wystawienia danej faktury zostało zgłoszone przez nabywcę usługi (tu: Towarzystwo) w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym Pan ją wykonał. Obowiązek taki obciąża takie podmioty jak Pan (podatnik przedmiotowo zwolniony od podatku), wykonujące takie usługi jak Pan (w odniesieniu do których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 1 ustawy) co najmniej od dnia 1 stycznia 2014 r. [wejście w życie art. 106e ust. 1 pkt 16 lit. a) ustawy]. Zatem, Pan, nie tyle „może” co powinien wystawiać faktury zawierające wyrazy „metoda kasowa”, jeżeli Towarzystwo zgłosiło (zgłosi) takie żądanie. Tylko niewywiązanie się z tego obowiązku może - żeby posłużyć się Pan określeniem - wywołać „negatywne konsekwencje podatkowe”.

(Interpretacja indywidualna z 10 marca 2017 r., sygn. 0461-ITPP3.4512.4.2017.1.MD - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej)

Red.