Wyrobiska górnicze a podatek od nieruchomości

Fakt zaklasyfikowania wyrobiska górniczego, jako obiektów i urządzeń do budowli dla górnictwa i kopalnictwa według Klasyfikacji Środków Trwałych, nie jest wystarczający do tego by uznać je, na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych w związku z art. 16g ust. 1 pkt 3 oraz art. 16g ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w całości za przedmiot opodatkowania, a ich wartość zaliczyć do podstawy opodatkowania podatkiem od nieruchomości - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Antoni Hanusz (sprawozdawca), Sędziowie NSA Tomasz Zborzyński, WSA del. Lidia Ciechomska-Florek, Protokolant Barbara Mróz, po rozpoznaniu w dniu 13 września 2012 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 22 listopada 2011 r. sygn. akt I SA/Gl 938/11 w sprawie ze skargi K. S.A. z siedzibą w K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia 7 kwietnia 2010 r. nr [...] w przedmiocie podatku od nieruchomości za 2004 r.:

1) oddala skargę kasacyjną,
2) zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. na rzecz K. S.A. z siedzibą w K. kwotę 5.400 (słownie: pięć tysięcy czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

1. Zaskarżonym wyrokiem z dnia 22 listopada 2011 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w sprawie o sygnaturze akt I SA/GL 938/11, przy udziale Prokuratora Prokuratury Krajowej, działając na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) i c) ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 roku poz. 270) dalej u.p.p.s.a., uchylił zaskarżoną przez K. [...] S.A. w K. decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia 7 kwietnia 2010 roku w przedmiocie podatku od nieruchomości.

Decyzją z dnia 30 października 2009 roku Prezydent Miasta K. określił K. [...] S.A. wysokość zobowiązania w podatku od nieruchomości za 2004 r. w wysokości 10.069.189,60zł. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. decyzją z dnia 7 kwietnia 2010 roku utrzymało w mocy decyzję organu I instancji. Kolegium wskazało, że podstawę prawną wymiaru podatku od nieruchomości stanowią przepisy ustawy z dnia 12 stycznia 1991 roku o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2006 roku Nr 121, poz. 844 ze zm.) oraz uchwały Rady Miasta K. [...] w sprawie ustalenia wysokości stawek podatku od nieruchomości na terenie Miasta K. na rok 2004. Wskazało także, że opodatkowaniu podlegają grunty, budynki oraz ich części, jak również budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

W dalszej kolejności Kolegium, odwołując się do zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego podniosło, że organ podatkowy I instancji dokonał szczegółowej analizy deklaracji podatkowej oraz jej korekt za rok 2004 złożonych przez K., a postanowieniem z dnia 6 lipca 2009 r. dołączył do akt postępowania podatkowego materiał dowodowy zebrany w toku czynności sprawdzających. Wątpliwości organu dotyczyły wyłączenia z opodatkowania podatkiem od nieruchomości wartości budowli zlokalizowanych w podziemnych wyrobiskach górniczych rodzaju 200 KŚT. Kolegium podkreśliło, że opodatkowaniu podlegają budowle w rozumieniu art. 1a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.

Zgodnie z definicją zawartą w tym przepisie budowlą jest obiekt budowlany w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 7 lipca l994 r. Prawo budowlanego (t.j. Dz. U. z 2003 r. Nr 207, poz. 2016 ze zm.), niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, a także urządzenie budowlane w rozumieniu przepisów prawa budowlanego związane z obiektem budowlanym, które zapewnia możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem. Zdaniem Kolegium, zawarta w tym przepisie definicja budowli nie różnicuje ich z uwagi na miejsce położenia tj. na powierzchni, czy też pod jej powierzchnią. Budowlą podlegającą opodatkowaniu w rozumieniu ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, będzie budowla stanowiąca całość techniczno - użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami, a także urządzenie budowlane związane z obiektem budowlanym, które zapewnia możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem. Kolegium argumentowało, że definicja budowli zawarta w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych ma szerszy charakter niż definicja zawarta w ustawie - Prawo budowlane. Obejmuje ona nie tylko obiekty budowlane niebędące budynkami i obiektami małej architektury, ale również urządzenia budowlane takie jak instalacje, przyłącza, przejazdy, ogrodzenia związane z obiektem budowlanym, które zapewniają możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem.

Wyrobisko górnicze, jako pusta przestrzeń wybrana robotami górniczymi, nie jest zatem przedmiotem opodatkowania, a są nimi obiekty budowlane, stanowiące całość techniczno użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami, znajdujące się w tym wyrobisku i służące wydobywaniu kopaliny. Kolegium podniosło, że nie zaistniała podstawa to tego aby kwestionować określoną w księgach rachunkowych podatnika wartość budowli i urządzeń usytuowanych pod ziemią, a tym bardziej rozbijać ją na poszczególne części. Ustalając wartość budowli podlegających opodatkowaniu w 2004 roku organ podatkowy I instancji wziął pod uwagę obowiązujące przepisy ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, aktualne orzecznictwo sądów administracyjnych oraz dokumentację przedstawioną przez podatnika. Podkreślono ponadto, że przeprowadzone przez organ podatkowy postępowanie wyjaśniające potwierdziło, że podatnik nie ujął w podstawie opodatkowania wartości budowli i urządzeń budowlanych zaewidencjonowanych w Ewidencji Środków Trwałych jako rodzaj 200 "Budowle dla górnictwa i kopalnictwa".

2. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach, w wyniku przeprowadzenia sądowej kontroli objętej skargą decyzji uznał, że narusza ona prawo w stopniu uzasadniającym jej uchylenie. Sąd w pierwszej kolejności wskazał, że wyrokiem z dnia 13 września 2011 roku (sygn. akt P 33/09) Trybunał Konstytucyjny orzekł, iż art. 2 ust. 1 pkt 3 w związku z art. 1a ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613, Nr 96, poz. 620, Nr 225, poz. 1461 i Nr 226, poz. 1475 oraz z 2011 r. Nr 102, poz. 584, Nr 112, poz. 654 i Nr 171, poz. 1016), rozumiany w taki sposób, że nie odnosi się do podziemnych wyrobisk górniczych oraz może odnosić się do obiektów i urządzeń zlokalizowanych w tych wyrobiskach, jest zgodny z zasadą ustawowej określoności regulacji podatkowych i zasadą poprawnej legislacji wywodzonymi z art. 217 w związku z art. 84 i art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Za zasadny Sąd uznał zarzut naruszenia przez organy podatkowe art. 4 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. Nr 121, poz. 844 z 2006 r. z późn. zm.) dalej u.p.o.l. Organy podatkowe za podstawę opodatkowania przyjęły wartość początkową środka trwałego rodzaju 200 KŚT, która to wartość obejmuje całość nakładów poniesionych na ten środek tj. zarówno nakładów związanych z wytworzeniem wyrobiska jak i nakładów na znajdujące się w nim obiekty i urządzenia. Powołały się na art. 2 ust. 1 pkt 3 u.p.o.l., w myśl którego opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają m.in. budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Wywiodły też, że na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 3 u.p.o.l., do ustalenia podstawy opodatkowania należy przyjąć zasady ustalania wartości środków trwałych, wynikające z przepisów ustawy z dnia 15 lipca 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych.

W ocenie Sądu pierwszej instancji jednak, o tym, co stanowi przedmiot opodatkowania podatkiem od nieruchomości, a przez to również jest punktem odniesienia przy określaniu podstawy opodatkowania, nie mogą w każdym przypadku rozstrzygać kwestie dotyczące ustalania wartości początkowej, o których stanowią przepisy o podatkach dochodowych. W sytuacji bowiem, gdy wartość początkowa środka trwałego obejmuje również nakłady, a tak było zdaniem Sądu w rozpoznawanej sprawie, na środek, który w świetle ustawy o podatkach i opłatach lokalnych nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem, wartość ta winna być zmniejszona o wartość tych nakładów. Sąd argumentował, że skoro wyrobisko górnicze nie stanowi budowli, to wartość tak rozumianego wyrobiska nie może być zaliczona do podstawy opodatkowania podatkiem od nieruchomości.

Sąd jako błędny ocenił więc pogląd organu odwoławczego, który zmierza do ustalenia podstawy opodatkowania na podstawie faktu zaklasyfikowania przez spółkę spornych obiektów do grupy rodzaju 200 Klasyfikacji Środków Trwałych. Stanowisko organu, co do tego, że przy ustalaniu podstawy opodatkowania winno się uwzględnić zapisy art. 4 ust. 1 pkt 3 u.p.o.l., mającego zastosowanie wyłącznie do budowli, od których dokonuje się odpisów amortyzacyjnych należało więc skorygować. Zdaniem Sądu, zasadnym jest twierdzenie, że w sytuacji kwalifikowania przez organy podatkowe poszczególnych obiektów i urządzeń do przedmiotów opodatkowania należy uwzględnić pogląd, zgodnie z którym, jeżeli przyporzą...