Wykopywanie kryptowalut i podatki

Istnieją dwa sposoby pozyskania kryptowaluty. Po pierwsze wirtualną walutę można kupić od innego uczestnika obrotu. Po drugie kryptowalutę można samemu wygenerować, poprzez jej tzw. wykopywanie. Proces ten polega w uproszczeniu na poświęceniu mocy obliczeniowej własnego komputera, która przeznaczana jest na powstawanie kolejnych wirtualnych walut.

 


Wcześniej


 

W rezultacie wirtualne waluty generowane są poprzez wyszukiwanie, za pomocą odpowiedniego algorytmu, niezajętego przez nikogo ciągu znaków, za pomocą którego kryptowaluty są określone. Potocznie proces ten nazywany jest właśnie „wykopywaniem wirtualnej waluty”.

Wykopywanie kryptowaluty nie doczekało się uregulowania na gruncie polskich przepisów prawa. Powoduje to, że w stanie prawnym obowiązującym do końca 2018 r. nie znajdziemy jednoznacznych regulacji mówiących o sposobie opodatkowania wydobycia wirtualnej waluty. W konsekwencji analizując tą kwestię należy opierać się na wykładni przepisów oraz dostępnym orzecznictwie. Również przepisy mające zastosowanie od 1 stycznia 2019 r. nie odnoszą się bezpośrednio do zagadnienia wykopywania kryptowalut.

Z pewnością jednak zagadnienie wykopywania kryptowalut należy przeanalizować na gruncie kilku podatków.

Podatek dochodowy PIT/CIT

Na wstępie odnieść się należy do przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wśród podatników może pojawić się wątpliwość czy czynność wykopywania wirtualnych walut powoduje wygenerowanie przychodu podatkowego.

W celu odpowiedzi na tak postawione pytanie w pierwszej kolejności wskazać należy, że zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy PIT przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Nabycie pierwotne kryptowaluty poprzez jej wykopanie nie powoduje powstania przychodu podatkowego. Nie ma tu bowiem podmiotu od którego podatnik otrzymuje przysporzenie. Na gruncie podatku dochodowego wydobycie kryptowaluty można porównać do znalezienia rzeczy. Skoro zatem nie ma przychodu podatkowego to nie wystąpi również podatek do zapłaty.

Analogiczne rozwiązania obowiązują na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Jak bowiem wynika z treści art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy CIT przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

 


Kryptowaluty – podatki i rachunkowość

Czytasz fragment pierwszej lekcji e-kursu: Kryptowaluty – podatki i rachunkowość.

Szczegółowe informacje i formularz zamówienia


 

Brak obowiązku rozpoznania przychodu podatkowego w sytuacji wydobycia kryptowalut potwierdzają również organy podatkowe. Przykładowo w interpretacji indywidualnej z dnia 20.12.2017r., nr 0111-KDIB1-1.4010.150.2017.1.BK możemy przeczytać:

„Zdaniem Wnioskodawcy, Bitcoiny można nabyć na dwa sposoby - pierwszy z nich polega na zakupie Bitcoinów od innej osoby, drugi sposób, to tzw. sposób pierwotny, który polega na tym, że dana osoba otrzymuje Bitcoiny za udostępnienie swojej mocy obliczeniowej dla całego systemu Bitcoin i za potwierdzenie transakcji występujących w sieci Bitcoin. W takim wypadku, Bitcoiny przyznawane są automatycznie przez algorytm, z tym jednak zastrzeżeniem, że Bitcoiny nie muszą w danym przypadku zostać przyznane konkretnej osobie.

W art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych ((...) dalej: "ustawa o p.d.o.p.") ustawodawca zdefiniował co jest przychodem dla celów podatkowych, są to w szczególności:

  • otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe,

  • wartość otrzymanych rzeczy lub praw, a także wartość innych świadczeń w naturze, w tym wartość rzeczy i praw otrzymanych nieodpłatnie tub częściowo odpłatnie, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń.

Dodatkowo, zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy o p.d.o.p., za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działam specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

W myśl natomiast art. 12 ust. 3a ustawy o p.d.o.p., za datę powstania przychodu, uznaje się dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:

  • wystawienia faktury albo

  • uregulowania należności

W ocenie Wnioskodawcy, sam fakt "wydobycia" Kryptowaluty nie może zostać zakwalifikowany do żadnej z kategorii przychodów wymienionych w art. 12 ustawy o p.d.o.p. W związku z tym pierwotne nabycie Kryptowaluty nie generuje przychodu do opodatkowania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.”


WAŻNE

Wydobywanie kryptowalut nie generuje przychodu podatkowego. W rezultacie czynność kopania wirtualnych walut nie powoduje konieczności zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych czy też od osób prawnych.


Podatek od spadków i darowizn

Wydobywanie kryptowalut nie może również zostać uznane za czynność darowizny, która podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Przede wszystkim zauważyć należy, że zgodnie z art. 888 Kodeksu cywilnego darowizna to umowa poprzez którą, darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Natomiast w przypadku wydobywania kryptowalut nie dochodzi do zawarcia żadnej umowy. Ponadto brak określonego darczyńcy, który mógłby wystąpić jako strona umowy. W rezultacie pierwotne nabycie wirtualnej waluty, w drodze wykopywania, nie podlega pod ustawę o podatku od spadków i darowizn.

Brak obowiązku zapłaty podatku od spadków i darowizn przy dokonywania czynności wydobywania kryptowalut potwierdza interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 25.04.2018r., nr 0111-KDIB2-3.4010.67.2018.1.AZE:

„Dodatkowo należy nadmienić, że otrzymanie Kryptowaluty w ramach procesu jego "wydobycia" nie może także zostać uznane za darowiznę. Otrzymanie Kryptowaluty nie spełnia bowiem przesłanek otrzymania darowizny. Wydobycie Kryptowaluty przypomina raczej działalność wytwórczą przedsiębiorstwa, gdzie w procesie wydobywczym (produkcyjnym) uzyskiwane jest prawo majątkowe (towar), które następnie jest sprzedawane W konsekwencji przychód w takim przypadku powinien zostać rozpoznany dopiero, na zasadach ogólnych, w momencie sprzedaży wydobytej Kryptowaluty

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia jest prawidłowe.”


WAŻNE

Wydobywanie kryptowalut nie stanowi przysporzenia w postaci darowizny. Nie ma w tym przypadku osoby którą można by uznać za darczyńcę. W konsekwencji kopanie wirtualnej waluty nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.


Podatek od towarów i usług

Czy wydobywanie kryptowalut podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Aby rozwiać wątpliwości trzeba przede wszystkim zastanowić się jakie czynności pozostają w sferze zainteresowania podatku VAT. Otóż jak wynika z treści art. 5 ust. 1 ustawy VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

  • odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

  • eksport towarów;

  • import towarów na terytorium kraju;

  • wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

  • wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Działanie polegające na wydobywaniu wirtualnej waluty nie spełnia żadnego z powyższych kryteriów. Wykopywanie kryptowalut z pewnością nie stanowi dostawy towarów. Jak bowiem wynika z treści art. 7 ust. 1 ustawy VAT przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W zakresie interesującego nas zagadnienia nie ma żadnych stron transakcji. Przy wydobywaniu kryptowaluty nikt nie przenosi na podatnika prawa do rozporządzania towarem za wynagrodzeniem.

Dodatkowo zaznaczyć trzeba, że na gruncie ustawy VAT krytpowaluta nie jest towarem. W świetle art. 2 pkt 6 ustawy VAT przez towar rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Jak już zostało wyjaśnione kryptowaluta jest kwalifikowana jako prawo majątkowe, w związku z czym nie jest ani rzeczą ani też postacią energii. Skoro zatem wirtualna waluta nie stanowi towaru to automatycznie nie może być przedmiotem opodatkowanej czynności dostawy towarów.

Podobnie przedstawia się sytuacja w zakresie próby kwalifikacji wydobycia kryptowalut jako odpłatnego świadczenia usługi. Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy VAT przez odpłatne świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów. Także w tym przypadku brak jest podmiotu który taką usługę wykonuje w zamian za otrzymane wynagrodzenie. Wydobycie wirtualnej waluty ma charakter pierwotny i nie występuje tu żadne świadczenie ze strony innego podmiotu. W rezultacie skoro nie mamy do czynienia z określonym świadczeniem jednej strony, w zamian za wynagrodzenie otrzymane od drugiej strony transakcji to czynność polegająca na wykopywaniu kryptowalut nie spełnia warunków do uznania jej za odpłatne świadczenie usług.


WAŻNE

Wydobywanie kryptowalut nie stanowi ani dostawy towarów ani też świadczenia usług. Powoduje to, że czynność ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.


Podatek od czynności cywilnoprawnych

Odnieśmy się jeszcze do wykopywania kryptowalut w kontekście podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

  • umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

  • umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,

  • umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

  • umowy dożywocia,

  • umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,

  • ustanowienie hipoteki,

  • ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

  • umowy depozytu nieprawidłowego,

  • umowy spółki.


Kryptowaluty – podatki i rachunkowość

Czytasz fragment pierwszej lekcji e-kursu: Kryptowaluty – podatki i rachunkowość.

Szczegółowe informacje i formularz zamówienia


Zauważmy, że czynność polegająca na kopaniu wirtualnej waluty nie została wymieniona w przedstawionym katalogu.

Wypada również zaznaczyć, że podatek PCC dotyczy wyłącznie czynności prawnych. Przez dokonanie czynności prawnej podmioty prawa cywilnego ustanawiają stosunki prawne, z których następnie wynikają określone prawa i obowiązki stron danej czynności prawnej. W celu dokonania czynności prawnej konieczne jest wyrażenie zgodnych oświadczeń woli przez dwa podmioty, które zamierzają kształtować dany stosunek prawny. W niektórych przypadkach dokonanie czynności prawnej wymaga dodatkowo także wystąpienia innych zdarzeń, takich jak np. wyrażenie zgody przez osobę trzecią lub przez sąd, wydanie rzeczy czy też wpis do księgi wieczystej itp.

Jak wskazaliśmy na początku tego rozdziału, kreacja wirtualnej waluty, poprzez jej wykopywanie, ma charakter podobny do znalezienia rzeczy. W konsekwencji mamy to do czynienia z czynnością faktyczną, a nie prawną. W przypadku wydobywania kryptowalut nie dochodzi do składania zgodnych oświadczeń woli. Oznacza to, że kopanie kryptowalut nie jest czynnością prawną, a więc nie podlega opodatkowaniu podatkiem PCC.


WAŻNE

Wykopywanie kryptowalut jest czynnością faktyczną, a nie prawną. Powoduje to, że do wydobycia wirtualnej waluty nie znajdą zastosowania przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.


Wykopywanie a handel kryptowalutą

Ustaliliśmy zatem, że pierwotne wydobywanie wirtualnej waluty nie podlega opodatkowaniu żadnym podatkiem. Nie jest to bowiem czynność, która rodzi jakiekolwiek skutki podatkowe. Inaczej natomiast wygląda sytuacja w przypadku gdy dochodzi do obrotu posiadaną kryptowalutą.

Podsumowanie

Choć pierwotne wydobycie nie podlega opodatkowaniu, to już handel polegający na kupnie oraz sprzedaży wirtualnych walut, dokonywanie wymiany oraz wszelkie inne transakcje generujące zysk stanowią czynności będące w sferze zainteresowań prawa podatkowego.

 

Marcin Sądej, Redakcja podatki.biz

 


Wcześniej


 

Hasła tematyczne: kryptowaluty, kryptowaluty i podatki

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...