Wykonywanie działalności gospodarczej przez miasto nie określa automatycznie jego statusu w podatku VAT

Mimo, iż czynności realizowane przez Miasto mogą mieć charakter usługowy, to stanowią one działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 u.p.t.u. wówczas, gdy podmiot je realizujący działa na zasadach rynkowych, jako producent, handlowiec lub usługodawca – będący podatnikiem VAT (z wyjątkami przewidzianymi w przepisach UE). Jeżeli natomiast czynności te nie są wykonywane na zasadach rynkowych, lecz w ramach władztwa administracyjnego (tzw. imperium), wówczas nie mają one charakteru działalności gospodarczej i są wyłączone z zakresu przedmiotowego VAT, gdyż Miasto nie działa w takiej sytuacji jako podatnik.

TEZA

Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177 poz. 1054 ze zm.) organ władzy publicznej nie wykonuje działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 tej ustawy w zakresie, w jakim nie jest podatnikiem, tzn. wówczas, gdy w ramach prerogatyw wynikających z prawa publicznego, realizuje swoje zadania przy wykorzystaniu kompetencji władczego kształtowania sytuacji prawnej innych podmiotów z możliwością bezpośredniego przymusu w celu dostosowania się do norm tego prawa.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Janusz Zubrzycki (sprawozdawca), Sędzia NSA Maria Dożynkiewicz, Sędzia NSA Bartosz Wojciechowski, Protokolant Katarzyna Łysiak, po rozpoznaniu w dniu 18 września 2019 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Miasta W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 15 marca 2017 r., sygn. akt III SA/Wa 599/16 w sprawie ze skargi Miasta W. na interpretację indywidualną Ministra Finansów z dnia 16 października 2015 r., nr IPPP1/4512-749/15-2/BS w przedmiocie podatku od towarów i usług 1) oddala skargę kasacyjną, 2) zasądza od Miasta W. na rzecz Szefa Krajowej Administracji Skarbowej kwotę 480 (słownie: czterysta osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

1. Wyrok Sądu pierwszej instancji.

1.1. Wyrokiem z 15 marca 2017 r. w sprawie III SA/Wa 599/16 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę Miasta W. na interpretację indywidualną Ministra Finansów z 16 października 2015 r. w przedmiocie podatku od towarów i usług (opisany wyrok i powołane w uzasadnieniu orzeczenia sądów administracyjnych dostępne są w internetowej bazie CBOSA).

1.2. Sąd pierwszej instancji podzielił stanowisko organu podatkowego co do tego, że - w świetle art. 15 ust. 1 i 2 oraz ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177 poz. 1054 ze zm., dalej: u.p.t.u.) - Strona skarżąca w odniesieniu do czynności wykonywanych na podstawie przepisów ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 594 ze zm., dalej: u.s.g.) w ramach zadań o charakterze publicznym – jeśli nie działa na podstawie umów cywilnoprawnych – nie ma statusu podatnika, zatem działania podejmowane przez nią w tym zakresie nie stanowią działalności gospodarczej w świetle definicji obowiązującej na gruncie podatku od towarów i usług.

2. Skarga kasacyjna.

2.1. Miasto zaskarżyło powyższy wyrok w całości, zarzucając WSA w Warszawie w skardze kasacyjnej naruszenie prawa materialnego, tj. art. 15 ust. 2 w zw. z art. 15 ust. 1 i ust. 6 u.p.t.u., poprzez jego błędną wykładnię, polegającą na zawężeniu zdefiniowanego w tym przepisie pojęcia działalności gospodarczej do działalności wykonywanej przez podatnika podatku od towarów i usług (w rozumieniu art. 15 ust. 1 i ust. 6 tej ustawy), podczas gdy prawidłowa wykładnia tego przepisu przeprowadzona przy zastosowaniu wykładni językowej, systemowej i celowościowej prowadzi do wniosku, że definicja działalności gospodarczej zawarta w art. 15 ust. 2 tej ustawy ma charakter autonomiczny, niezależny od statusu podatnika, a treść art. 15 ust. 1 i ust. 6 u.p.t.u. nie ma wpływu na zakres definicji działalności gospodarczej, w wyniku czego należało dojść do wniosku, że wszystkie czynności dokonywane w ramach realizacji zadań Miasta są działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 tej ustawy, nawet jeżeli nie stanowią one działalności opodatkowanej z uwagi na brak przymiotu podatnika. W konsekwencji powyższego naruszenia Sąd oddalił skargę, naruszając tym samym - zdaniem Strony skarżącej - art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r., poz. 718 ze zm., dalej: P.p.s.a.), podczas gdy prawidłowa wykładnia ww. przepisu powinna prowadzić do uwzględnienia skargi i uchylenia interpretacji na postawie art. 146 § 1 w zw. z art. 145 § 1 pkt 1) lit a) P.p.s.a.

W związku z powyższym w skardze kasacyjnej wniesiono o uchylenie kwestionowanego wyroku w całości i rozpoznanie skargi poprzez uchylenie interpretacji indywidualnej, ewentualnie - uchylenie tego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji. Ponadto wniesiono o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

2.2. Szef Krajowej Administracji Skarbowej w odpowiedzi na skargę kasacyjną wniósł o oddalenie tej skargi oraz o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania, z kosztami zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

3. Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna nie zasługuje na uwzględnienie.

3.1. W niniejszej sprawie Strona we wniosku o interpretację zadała pytanie, czy realizacja przez m. W. wszystkich opisanych we wniosku zadań ustawowych stanowi działalność gospodarczą zdefiniowaną w treści przepisu art. 15 ust. 2 u.p.t.u., o której mowa również w art. 86 ust. 2a-2h tej ustawy.

W ocenie Miasta dla dokonania wykładni pojęcia działalność gospodarcza, o której mowa w art. 15 ust. 2 u.p.t.u., nie ma znaczenia brzmienie art. 15 ust. 6 u.p.t.u., którego treść - jego zdaniem - w żaden sposób nie zawęża ani nie rozszerza definicji działalności gospodarczej. Przepis ten (art. 15 ust. 6) określa bowiem wyjątek w stosunku do reguły zawartej w art. 15 ust. 1 u.p.t.u. Skarżąca podniosła, że brak statusu podatnika w odniesieniu do niektórych czynności m. W. nie przesądza, że czynności te nie stanowią działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 u.p.t.u. Treść art. 15 ust. 2 u.p.t.u. nie odnosi się do podatnika (w rozumieniu ust. 1 tego przepisu), lecz do producent&oa...