Wydatki osobiste przedsiębiorcy. Czasem koszt, a czasem nie

Wydatek na zakup aparatu słuchowego ma na celu ochronę zdrowia i poprawę jakości życia. Wydatki uwarunkowane stanem zdrowia osoby prowadzącej działalność gospodarczą należą do wydatków o charakterze osobistym, które nie można zaliczyć do kosztów działalności gospodarczej. W sytuacji istnienia wady słuchu, czy też jej pogłębiania się, osoba fizyczna jest zmuszona do poczynienia zakupu aparatu słuchowego niezależnie od tego, czy prowadzi działalność gospodarczą, czy też działalności takiej nie prowadzi - czytamy w interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS.

Z wnioskiem o interpretację zwrócił się podatnik, który prowadzi własną działalność gospodarczą jako osoba fizyczna. Wykonuje zawód inżyniera budowlanego, pełniąc funkcję inspektora nadzoru inwestorskiego na kilku budowach. Praca podatnika polega na bezpośrednim uczestniczeniu w naradach koordynacyjnych. Podczas pracy na budowie, w trakcie wznoszenia obiektów, wymagana jest szczególna ostrożność. Przepisy BHP nakazują stosowanie różnych sygnałów ostrzegawczych, zarówno wizualnych jak i dźwiękowych. Ze względu na pogłębiającą się wadę słuchu, w związku z wykonywaną pracą, dla podatnika niezbędne jest zastosowanie aparatu słuchowego. Jak wyjaśnił przedsiębiorca we wniosku, korzystanie z aparatu będzie umożliwiać mu prawidłowe komunikowanie się z otoczeniem, a brak takiego aparatu uniemożliwi mu wykonywanie zawodu oraz bardzo ograniczy jego działalność przy sprawowaniu funkcji inspektora nadzoru inwestorskiego.

Przedsiębiorca chciał upewnić się, czy wydatki poniesione na zakup aparatu słuchowego mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów w prowadzonej działalności gospodarczej. W jego opinii - tak.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał jednak, że wydatek na zakup aparatu słuchowego jest wydatkiem osobistym i nie może on zostać zaliczony do kosztów podatkowych działalności. Swoje stanowisko organ uzasadnił następująco:

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy.

W świetle powyższego uznać więc należy, że aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

• został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
• jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
• poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
• został właściwie udokumentowany,
• nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 23 ust. 1 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Jednocześnie należy podkreślić, że nie każdy wydatek, choćby jego poniesienie - z punktu widzenia podatnika - posiadało racjonalne i ekonomiczne uzasadnienie, może stanowić koszt uzyskania przychodów w działalności gospodarczej. Prowadząc działalność gospodarczą podatnik ponosi szereg wydatków, zarówno takich, których poniesienie w sposób bezpośredni związane jest z działaniami firmy (np. zakup towarów i usług mających na celu zabezpieczenie podstawowej działalności), jak również i takich, których cechy - po przedstawieniu odpowiedniej argumentacji - uzasadniałyby ich związek z potencjalnym uzyskaniem przychodów, utrzymaniem źródła przychodów, bądź jego zabezpieczeniem.

Biorąc pod uwagę powyższe stwierdzić należy, że wydatek na zakup aparatu słuchowego ma na celu ochronę zdrowia i poprawę jakości życia podatnika. Wydatki uwarunkowane stanem zdrowia osoby prowadzącej działalność gospodarczą należą do wydatków o charakterze osobistym. W sytuacji istnienia wady słuchu, czy też jej pogłębiania się, osoba fizyczna jest zmuszona do poczynienia zakupu aparatu słuchowego niezależnie od tego, czy prowadzi działalność gospodarczą, czy też działalności takiej nie prowadzi.

Zakup aparatu słuchowego stanowi spełnienie potrzeb osoby z upośledzeniem słuchu, niezależnie od tego, czy prowadzi działalność gospodarczą.

Nie sposób również twierdzić, że aparat słuchowy jest niezbędny wyłącznie dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej podatnika, bowiem doświadczenie życiowe wskazuje, iż urządzenia te nie są wykorzystywane wyłącznie w pracy zawodowej, a i w życiu osobistym. Pomimo zatem wskazania, iż zakup aparatu słuchowego jest niezbędny przy prowadzeniu działalności gospodarczej, powyższy zakup jest uwarunkowany stanem zdrowia, a więc jest wydatkiem o charakterze osobistym, niezależnym od prowadzenia działalności gospodarczej i jako taki nie może stanowić kosztu uzyskania przychodu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.

Reasumując, do kosztów uzyskania przychodów pozarolniczej działalności gospodarczej nie można zaliczyć wydatków osobistych podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, tj. m.in. takich, których poniesienie spowodowane jest wyłącznie stanem jego zdrowia. Podstawowym celem poniesienia takich wydatków jest bowiem poprawa stanu zdrowia, bądź jakości życia podatnika, a nie osiągnięcie przychodu.

Fiskus kolejny raz zmienia zdanie

Przytoczona wyżej interpretacja jest (nie)małym zaskoczeniem, ponieważ całkiem niedawno, bo w interpretacji indywidualnej z 29 czerwca 2020 r., sygn. 0112-KDIL2-2.4011.323.2020.2.AA, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej miał całkiem inne zdanie:

"Zatem, mając na uwadze treść art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy wskazać, że poniesienie wskazanych we wniosku wydatków na aparat słuchowy, który jest konieczny w trakcie wykonywania zawodu i stanowi niezbędny element kompleksowego wykonania usługi będącej przedmiotem prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności i wydatek ten obiektywnie może w efekcie końcowym przełożyć się na uzyskanie dochodu, będzie stanowić koszt podatkowy."

W przeciągu tych paru miesięcy nic, poza zdaniem fiskusa, nie zmieniło się w przepisach podatkowych. Powyższe potwierdza tylko niestety, że podatki to wciąż pole minowe, na które, chcąc nie chcąc, muszą wchodzić podatnicy. Pomocna może być interpretacja indywidualna, która ochroni wnioskodawcę. Jednak by była ona dla nas korzystna, sądząc przykładowo po powyższym, musimy trafić na dobry dzień urzędnika?

Ewa Iwan

Interpretacja indywidualna z 13 listopada 2020 r., sygn. 0115-KDIT3.4011.592.2020.2.KR - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej - pełna treść interpretacji

Przeczytaj także:

Wydatki na aparat słuchowy mogą być kosztem firmy - fiskus zmienia zdanie?