Wydatki na studia w kosztach działalności. Tak, ale nie każdy kierunek

Podatniczka prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, której przeważającym przedmiotem jest działalność w zakresie telekomunikacji przewodowej. Przedsiębiorczyni planuje rozszerzyć działalność o usługi w zakresie zdrowia psychicznego świadczone przez psychologów i psychoterapeutów. W związku z tym konieczne jest ukończenie min. 3 lat odpowiedniego szkolenia przed rozpoczęciem prowadzenia działalności w tym zakresie. Czy podatniczka może obniżyć przychód z działalności o koszty związane ze szkołą i studiami (wpisowe i czesne, koszty dojazdu, noclegów i podręczników)?

W celu osiągnięcia odpowiednich kwalifikacji podatniczka zawarła umowę o kształcenie w Szkole Psychoterapii oferującej kompleksowe przygotowanie do wykonywania zawodu psychoterapeuty. Równocześnie z nauką w ww. Szkole zamierza podjąć studia licencjackie na kierunku psychologia w trybie niestacjonarnym.

Dokonując oceny charakteru ponoszonych przez przedsiębiorczynię wydatków należy rozstrzygnąć, czy spełniają one kryteria określone w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz czy nie podlegają wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 23 ust. 1 tej ustawy. Ocena prawna danego wydatku wymaga bowiem uwzględnienia unormowań art. 23 ust. 1 ww. ustawy, w którym ustawodawca dokonał enumeratywnego wyliczenia wydatków niestanowiących kosztów podatkowych, nawet jeśli ponoszone są w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Przy kwalifikowaniu poniesionych wydatków trzeba brać pod uwagę ich celowość oraz potencjalną możliwość przyczynienia się danego wydatku do osiągnięcia przychodu, a także racjonalność wydatków, to znaczy ich adekwatność do rzeczywistych potrzeb i zakresu prowadzonej działalności oraz konieczność ich poniesienia dla osiągnięcia przychodu. Wobec powyższego, możliwe jest zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów wydatku, który - racjonalnie oceniając - mógłby przyczynić się do powstania przychodu, czy jego zwiększenia, nawet jeżeli przychód faktycznie nie wystąpi.

Z przepisu art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że jakkolwiek podmioty gospodarcze mogą dowolnie i swobodnie podejmować decyzje finansowe w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, to jednak kwalifikacja wydatków do kosztów podatkowych winna opierać się na przepisach prawa podatkowego. Nie każdy wydatek z racji tylko samego jego poniesienia jest kosztem podatkowym. Aby tak było, wydatek musi spełniać wskazane kryteria ustawowe. Nie ma w tym względzie dowolności i uznaniowości podyktowanej pozaustawowymi kryteriami.

Wskazać również należy, że sam fakt nieobjęcia ustawowym wykazem wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, zawartym w art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie jest wystarczający do podatkowej kwalifikacji kosztu. Brak takiego wydatku w katalogu kosztów negatywnych nie skutkuje automatycznym przyjęciem, że stanowi on koszt podatk...