Wydatki na przegrany proces w kosztach podatkowych

Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą częstokroć narażeni są na nierzetelne bądź nieterminowe wykonanie umów przez swoich kontrahentów. W pewnych sytuacjach jedyną możliwością dochodzenia swoich praw pozostaje postępowanie sądowe. Stosownie do art. 98 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego (dalej jako KPC), strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).

W myśl art. 98 § 2 w zw. z art. 98 § 3 KPC, do niezbędnych kosztów procesu prowadzonego przez stronę osobiście lub przez pełnomocnika, który nie jest adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym, zalicza się poniesione przez nią koszty sądowe, koszty przejazdów do sądu strony lub jej pełnomocnika oraz równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie, zaś do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony

Czy w związku z powyższym koszty procesowe związane z przegranym procesem sądowym mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów?

W pierwszej kolejności należy wskazać na definicję kosztów podatkowych z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej jako ustawa o CIT), zgodnie z którym, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu uzyskania przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Istota przywołanego przepisu sprowadza się do uprawnienia podatnika do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów tych wydatków, które wykazują się celowością, tj. zmierzają do uzyskania przychodów lub zabezpieczenia bądź zachowania źródła przychodów, o ile wydatek ten nie jest wyłączony z kategorii kosztów podatkowych na podstawie art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.

W świetle powyższej definicji, w ocenie autora, należy uznać, iż koszty procesu – zarówno koszty sądowe oraz koszt zastępstwa procesowego – mogą stanowić koszt uzyskania przychodów. Wynika to bowiem z faktu, iż spory sądowe są immanentnie związane z prowadzeniem działalności gospodarczej i co do zasady mają na celu osiągnięcie wymiernych korzyści majątkowych, bądź innych wpływających na sytuację prawną podatnika. Jednocześnie, ewentualne niekorzystne rozstrzygnięcie sprawy, nie powinno jednoznacznie wyłączać możliwości potrącenia wydatków w koszty. Należy bowiem zauważyć, iż art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, nie warunkuje przyznania prawa do rozpoznania kosztów podatkowych od faktycznego osiągnięcia korzyści majątkowej. Ogólne przesłanki potrącalności kosztów uzyskania przychodów spełnione są już w momencie, w którym istnieje nawet potencjalna możliwość osiągnięcia przychodów.

Zwrócić przy tym należy uwagę na stanowisko przeciwne, zaprezentowane w wyroku NSA (wyrok z 13 stycznia 2016 r., sygn. akt II FSK 2500/13), zgodnie z którym wydatki związane ze zwrotem kosztów zastępstwa procesowego na rzecz strony wygranej, nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, jako rodzaj sankcji wynikającej z niekorzystnego rozstrzygnięcia sporu sądowego, nie dającej podstaw do obciążania tymi wydatkami Skarbu Państwa. W tym samym orzeczeniu NSA stwierdził jednak, iż koszty postępowania sądowego mogą zostać zaliczone do kosztów podatkowych, bowiem związane są z ochroną interesów podatnika. W ocenie autora, przedstawiona negatywna dla podatników teza nie zasługuje na aprobatę.

Kamil Stefaniak, konsultant podatkowy w ECDDP Sp. z o. o.

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...