Wydatki inwestycyjne a bezpośredni zwrot VAT

Artykuł 87 ust. 5a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług należy interpretować w ten sposób, że podatnikowi przysługuje, na jego umotywowany wniosek złożony wraz z deklaracją podatkową, zwrot kwoty podatku naliczonego, podlegającego odliczeniu od podatku należnego, również wówczas, gdy nie wykonał on w okresie rozliczeniowym czynności opodatkowanych na terytorium kraju oraz czynności wymienionych w art. 86 ust. 8 pkt 1 tej ustawy ale poniesione wydatki związane były z prowadzoną działalnością gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 1 i 2 tej ustawy. Przy czym związek z prowadzoną działalnością gospodarczą zachodzi także wtedy, kiedy podatnik poniósł wstępne wydatki inwestycyjne w celu uruchomienia tej działalności.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Marek Kołaczek, Sędzia NSA Janusz Zubrzycki, Sędzia WSA (del.) Roman Wiatrowski (sprawozdawca), Protokolant Marta Sokołowska-Juras, po rozpoznaniu w dniu 29 sierpnia 2012 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Przedsiębiorstwa Wdrożeniowo - Produkcyjnego P. Sp. z o. o. z siedzibą w G. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 8 czerwca 2011 r. sygn. akt I SA/Gd 306/11 w sprawie ze skargi Przedsiębiorstwa Wdrożeniowo - Produkcyjnego P. Sp. z o. o. z siedzibą w G. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w G. z dnia 4 lutego 2011 r. nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług za okresy rozliczeniowe od grudnia 2005 r. do grudnia 2009 r.:

1) uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Gdańsku,
2) zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej w G. na rzecz Przedsiębiorstwa Wdrożeniowo - Produkcyjnego P. Sp. z o. o. z siedzibą w G. kwotę 3700 zł (słownie: trzy tysiące siedemset złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

1. Zaskarżonym wyrokiem z 8 czerwca 2011 r., sygn. akt I SA/Gd 306/11 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku oddalił skargę Przedsiębiorstwa Wdrożeniowo - Produkcyjnego "P." sp. z o. o. z siedzibą w G. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w G. z 4 lutego 2011 r., nr [...] do [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług za okresy rozliczeniowe od grudnia 2005 r. do grudnia 2009 r.

2. W uzasadnieniu tego wyroku Sąd I instancji przedstawiając stan faktyczny sprawy podał, że Przedsiębiorstwo Wdrożeniowo - Produkcyjne "P." sp. z o. o. z siedzibą w G. wraz z deklaracją podatkową VAT-7 za grudzień 2009 r. złożyło wniosek o zwrot na rachunek bankowy podatku naliczonego nad należnym w kwocie 138.085,00 zł.

Decyzją z 9 listopada 2010 r. Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w G. dokonał rozliczenia podatku od towarów i usług za miesiące od sierpnia 2005 r. do grudnia 2009 r. w sposób odmienny od rozliczenia wykazanego przez spółkę w deklaracjach podatkowych. Organ podatkowy I instancji zakwestionował prawo spółki do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług dokonanych w okresie od sierpnia 2005 r. do grudnia 2009 r. z uwagi na brak związku zakupów ze sprzedażą opodatkowaną.

Dyrektor Izby Skarbowej rozpoznając złożone odwołanie wydał odrębną decyzję za okres rozliczeniowy od sierpnia 2005 r. do listopada 2005 r.

Natomiast decyzją z 4 lutego 2011 r. Dyrektor Izby Skarbowej w G., utrzymał w mocy zaskarżone decyzje organu I instancji za okres od grudnia 2005 r. do grudnia 2009 r.

Organ odwoławczy wskazał, że spółka, w okresie od sierpnia 2005 r. do grudnia 2009 r. nie dokonała żadnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, tj. nie świadczyła usług oraz nie dokonywała dostawy towarów, a wydatki jakie ponosiła związane były z kosztami ogólnymi (zakup usług telekomunikacyjnych, najem pomieszczenia biurowego, naprawa dwóch samochodów, zakup usług księgowych, prawnych, notarialnych, komputera, akcesoriów komputerowych, artykułów biurowych, prasy). W związku z powyższym stwierdził, że spółka nie była uprawniona do odliczenia podatku naliczonego od zakupów, jakie ponosiła w związku z planowaną, ale w efekcie nie zrealizowaną sprzedażą opodatkowaną, albowiem nabyte towary i usługi nie zostały wykorzystane w celu wygenerowania sprzedaży opodatkowanej podatkiem VAT. W konsekwencji, skoro spółce nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego zgodnie z generalną zasadą wynikającą z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, to spółce nie przysługiwało również prawo do zwrotu podatku naliczonego na podstawie art. 87 ust. 5a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz.535 z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą o VAT".

3. W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku spółka wniosła o uchylenie decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w części utrzymującej w mocy decyzje organu I instancji. Zaskarżonemu rozstrzygnięciu zarzuciła naruszenie art. 86 ust. 1 i ust. 2, art. 87 ust. 1 ustawy o VAT oraz art. 122 i 191 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r., Nr 8, poz. 60, ze zm. - dalej: "O.p.").

W uzasadnieniu skargi podkreślono, że nabywane przez spółkę towary i usługi służą przygotowaniu do prowadzenia działalności gospodarczej w przyszłości i pozostają z nią w ścisłym związku. Tym samym zdaniem strony, spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur nabycia, a w konsekwencji także prawo do skorzystania z uprawnienia wynikającego z art. 87 ust. 5a ustawy o VAT.

4. W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Skarbowej w G. wniósł o jej oddalenie, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko.

5. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku stwierdził, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd I instancji wskazał, że skoro spółka w kontrolowanym okresie nie wykonywała czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, to nie istniała możliwość odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących nabywane przez nią towary i usługi. W konsekwencji spółce nie przysługiwało również uprawnienie wynikające z art. 87 ust. 5a ustawy o VAT. Przysługujące podatnikowi prawo do rozliczenia podatku naliczonego poprzez żądanie jego zwrotu na rachunek bankowy lub przeniesienie kwoty podatku naliczonego na następny okres rozliczeniowy istnieje bowiem o tyle, o ile wystąpił podatek należny, w związku z wykonywaniem czynności opodatkowanych.

Sąd nie znalazł przy tym podstaw do stwierdzenia naruszenia wskazywanych przez stronę przepisów O.p. Organy podatkowe przeprowadziły bowiem postępowanie w sposób wyczerpujący, a uzyskane dowody poddane zostały wnikliwej i poprawnej ocenie.

6. W skardze kasacyjnej strona skarżąca, reprezentowana przez pełnomocnika, zarzuciła naruszenie:

a) przepisów postępowania, mające istotny wpływ na wynik postępowania, tj. art. 141 § 4 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 - dalej: "P.p.s.a."), polegające na nie wyjaśnieniu w całości rozstrzygnięcia;

Autor skargi kasacyjnej podniósł, że Sąd I instancji w jednym zdaniu streścił zarzuty zawarte w skardze strony skarżącej, podczas gdy strona skarżąca szczegółowo, obszernie opisywała na czym polegał związek pomiędzy wydatkami generującymi podatek naliczony, a jej działalnością. Wyjaśniono, że przygotowując się do rozpoczęcia przyszłej działalności opodatkowanej spółka dokonywała czynności dwojakiego rodzaju. Po pierwsze, poprzez podjęcie pewnych czynności o charakterze prawnym i finansowym starała się - w celu zachowania źródła przychodów pomnożyć posiadane środki. Po drugie, rozpoczęła dokonywanie zakupu szeregu towarów w postaci wyposażenia biurowego, samochodów, ponosiła również wydatki na szkolenie - bez których to środków nie sposób było odpowiednio się przygotować do prowadzenia działalności opodatkowanej i działalność tę rozpocząć. W opinii strony Sąd wyszedł z założenia, że skoro nie ma podatku należnego w danym okresie, to i nie może być związku wydatków z tym podatkiem, który należałoby ocenić. Autor skargi kasacyjnej zarzucił, że WSA w Gdańsku nie wyjaśnił zaprezentowanego w wyroku stanowiska, że trudno powiązać zakupy towarów i usług dokonywane w latach 2005 - 2009 ze sprzedażą opodatkowaną w 2011 r. oraz nie podjął polemiki z wywodami strony skarżącej w zakresie wykładni art. 87 ust. 5a ustawy o VAT, ograniczając się do przedstawienia własnego stanowiska,

b) przepisów postępowania, mające istotny wpływ na wynik postępowania, tj. art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) P.p.s.a. w związku z art. 191 O.p. - polegające na sprzeczności istotnych ustaleń z zebranym w sprawie materiałem dowodowym;

Zdaniem strony sprzeczne z zebranym w sprawie materiałem dowodowym są ustalenia Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w G. oraz Dyrektora Izby Skarbowej w G., jakoby wydatki generujące wykazany podatek naliczony nie były związane z prowadzoną działalnością gospodarczą....