WSA. Zasiłek rodzinny po rozwodzie. Komu przysługuje?

1. Warunkiem uznania rodzica dziecka (w tym ojca dziecka będącego byłym mężem matki i nietworzącego wspólnego gospodarstwa domowego z dzieckiem) za osobę uprawnioną do zasiłku rodzinnego i członka rodziny jest tworzenie z dzieckiem, o którym mowa w art. 3 pkt 16 ustawy o świadczeniach rodzinnych (u.ś.r.), wspólnoty dochodów, o której mowa w art. 3 pkt 12 u.ś.r.

2. Jeśli w ramach podstawy prawnej decyzji uchylającej decyzję przyznającą świadczenia rodzinne w związku z zastosowaniem przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego powiązano przepis art. 23a ust. 5 z art. 32 ust. 1 u.ś.r., to warunkiem zastosowania kompetencji wynikającej z powyższych przepisów jest uzyskanie od wojewody informacji ustalającej (art. 23a ust. 5 w zw. z art. 23a ust. 2 u.ś.r.) nie tylko, że podmiot, o którym mowa w art. 23a ust. 2 u.ś.r., podlega ustawodawstwu innego państwa członkowskiego, lecz dodatkowo, że potencjalnie uprawniony nabył w innym państwie prawo do świadczeń rodzinnych w związku z zastosowaniem przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.

SENTENCJA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący SWSA Joanna Zdrzałka Sędziowie WSA Paweł Zaborniak WSA Marcin Kamiński /spr./ Protokolant specjalista Anna Mazurek - Ferenc po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 sierpnia 2019 r. sprawy ze skargi M. S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] kwietnia 2019 r. nr [...] w przedmiocie uchylenia decyzji o ustaleniu prawa do świadczeń rodzinnych uchyla zaskarżoną decyzję i decyzję Prezydenta Miasta z dnia [...] marca 2019 r. nr [...].

UZASADNIENIE

Przedmiotem skargi M. S. (skarżąca) jest decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] (organ odwoławczy) z dnia [...] kwietnia 2019 r. nr [...], utrzymująca w mocy decyzję Prezydenta Miasta [...] (organ I instancji) z dnia [...] marca 2019 r. nr [...] o uchyleniu decyzji o ustaleniu prawa do świadczeń rodzinnych.

Stan faktyczny i prawny sprawy ze skargi na powyższą decyzję przedstawia się następująco:

Po rozpoznaniu wniosku skarżącej, decyzją z dnia [...] listopada 2017 r. nr [...] organ I instancji przyznał skarżącej zasiłek rodzinny na dziecko K. S. w kwocie 124 zł miesięcznie na okres od 1 listopada 2017 r. do 31 października 2018 r., oraz dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego 2018/2019 w kwocie 100 zł jednorazowo.

Następnie decyzją z dnia [...] marca 2019 r. nr [...] organ I instancji działając na podstawie art. 163 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (k.p.a.), oraz art. 32 ust. 1 w zw. z art. 23a ust. 5, art. 20 ust. 3 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (u.ś.r.), uchylił w całości w okresie od 1 czerwca 2018 r. do 31 października 2018 r. decyzję z dnia [...] listopada 2017 r. nr [...].

W uzasadnieniu decyzji organ I instancji wyjaśnił, że w myśl art. 32 ust. 1 u.ś.r., organ właściwy oraz wojewoda mogą bez zgody strony zmienić lub uchylić ostateczną decyzję administracyjną, na mocy której strona nabyła prawo do świadczeń rodzinnych, jeżeli uległa zmianie sytuacja rodzinna lub dochodowa rodziny mająca wpływ na prawo do świadczeń rodzinnych, członek rodziny nabył prawo do świadczeń rodzinnych, w innym państwie w związku ze stosowaniem przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, osoba nienależnie pobrała świadczenie rodzinne lub wystąpiły inne okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń.

Dalej organ I instancji wskazał, że pismem z dnia 4 lutego 2019 r. znak: [...] [...] Urząd Wojewódzki w [...] poinformował, iż K. S. podlega ustawodawstwu brytyjskiemu w zakresie świadczeń rodzinnych w związku ze stosowaniem przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w okresie od 1 czerwca 2018 r. Dlatego też w dniu 12 lutego 2019 r. organ wszczął postępowanie administracyjne w sprawie uchylenia w całości w okresie od 1 czerwca 2018 r. do 31 października 2018 r. decyzji z dnia [...] listopada 2017 r. nr [...] z tytułu podlegania członka rodziny ustawodawstwu innego państwa w zakresie świadczeń rodzinnych w związku ze stosowaniem przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, a następnie na podstawie art. 32 ust. 1 u.ś.r. wydał decyzję o uchyleniu decyzji własnej o ustalenia prawa do zasiłku rodzinnego oraz dodatku do zasiłku rodzinnego w okresie od 1 czerwca 2018 r. do 31 października 2018 r.

Skarżąca wniosła odwołanie od powyższej decyzji organu I instancji, zarzucając jej rażące naruszenie przepisów prawa, t. j. art. 3 pkt 16 i art. 4 ust. 2 w zw. z art. 23a ust. 1 w zw. z art. 32 ust. 1 u.ś.r. poprzez błędne przyjęcie, że K. S. jest osobą uprawnioną do świadczeń rodzinnych lub członkiem rodziny skarżącej w sytuacji, gdy świadczenia rodzinne przysługują wyłącznie temu z rodziców, pod którego opieką dziecko się znajduje i u którego faktycznie zamieszkuje, zaś rozwód małżeństwa nastąpił w sierpniu 2011 r. i od tego czasu skarżąca i K. S. nie prowadzą wspólnego gospodarstwa domowego, skarżąca samotnie wychowuję córkę, a z byłym mężem nie utrzymuje żadnych kontaktów od rozwodu.

W uzasadnieniu odwołania skarżąca wskazała na art. 3 pkt 16 u.ś.r. zawierający definicję legalną rodziny, która zgodnie z tym przepisem oznacza odpowiednio następujących członków rodziny: małżonków, rodziców dzieci, opiekuna faktycznego dziecka oraz pozostające na utrzymaniu dzieci w wieku do ukończenia 25. roku życia, a także dziecko, które ukończyło 25. rok życia legitymujące się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, jeżeli w związku z tą niepełnosprawnością przysługuje świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy albo zasiłek dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów (Dz. U. z 2017 r., poz. 2092); do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, a także pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko.

Następnie skarżąca podniosła, że w orzecznictwie przyjmuje się, iż w definicji pojęcia rodziny ustawodawca posłużył się zwrotem "odpowiednio'', wskazując na różnych członków rodziny. Dlatego stosowanie tego pojęcia również winno zwrot ten uwzględniać. Chodzi o rodzinę, która tworzą aktualni, a nie byli małżonkowie, a także rodzice dziecka pozostający w nieformalnym związku, pod warunkiem wspólnego prowadzenia gospodarstwa domowego, w ramach którego wychowują wspólne dzieci (wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 lutego 2012 r., sygn. akt I OSK 1709/11, z dnia 21 lutego 2008 r., sygn. akt I OSK 627/07, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 9 lipca 2013 r., sygn. akt II SA/Bd 550/13, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 28 stycznia 2014 r., sygn. akt III SA/Kr 715/13, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 19 kwietnia 2018 r., sygn. akt II SA/Po 15/18).

Z kolei zgodnie z art. 4 ust. 2 u.ś.r. prawo do zasiłku rodzinnego i dodatków do tego zasiłku przysługuje:

  1. rodzicom, jednemu z rodziców albo opiekunowi prawnemu dziecka;
  2. opiekunowi faktycznemu dziecka;
  3. osobie uczącej się.

Skarżąca wskazała również, że w orzecznictwie prezentowany jest jednolity pogląd, że świadczenie rodzinne przysługuje temu z rodziców, pod którego opieką dziecko się znajduje i u którego faktycznie zamieszkuje ( wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 8 listopada 2007 r., sygn. akt II SA/Łd 709/07).

W cytowanym powyżej wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu wskazano ponadto, iż: "Oczywistym jest również to, że w przypadku rozwodu prawo do świadczeń przysługuje temu rodzicowi, któremu zostało powierzone wykonywanie władzy rodzicielskiej. Jeżeli władza rodzicielska została pozostawiona obojgu rodzicom, to wówczas uprawniony do świadczeń rodzinnych jest ten rodzic, u którego dzieci mieszkają".

Następnie skarżąca stwierdziła, że od blisko 8 lat nie stanowi już rodziny z K. S. Wyrokiem Sądu Okręgowego w [...] z dnia [...] sierpnia 2011 r., sygn. akt [...] został orzeczony rozwód małżeństwa. W wyroku ustalono także miejsce pobytu małoletniej córki przy skarżącej oraz zobowiązano K. S. do uiszczania alimentów na rzecz dziecka w kwocie po 400 zł płatnych z góry do dnia 25- go każdego miesiąca do rąk matki z ustawowymi odsetkami na wypadek opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat. Od czasu rozwodu skarżąca nie utrzymuje żadnych kontaktów z byłym mężem, nie mieszkają razem, nie konsultują się z nim w sprawach opieki nad córką, nie ma informacji o jego losach. To na skarżącej spoczywa w całości obowiązek pieczy nad małoletnią. K. S. nigdy nie zajmował się córką, nieregularnie płacił alimenty, które były egzekwowane przez komornika. W chwili obecnej płaci on alimenty w ustalonej wysokości.

W ocenie skarżącej w sprawie nie zachodzą przesłanki do zastosowania przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego i nie ma podstaw do uchylenia decyzji dotyczącej ustalenia prawa do zasiłku rodzinnego i dodatku do niego, gdyż K. S. nie jest członkiem rodziny w myśl przepisów u.ś.r. oraz nie jest osobą uprawnioną do świadczeń rodzinnych, skoro nie sprawuje opieki na dzieckiem i nie mieszk...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »