WSA. Zakup kilku działek pod budowę domu daje prawo do ulgi

Z uzasadnienia: Zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o PIT jest zwolnieniem z mocy prawa i przysługuje podatnikowi bez decyzyjnej ingerencji organów podatkowych, jeżeli spełni on określone przepisami warunki. Warunkami tymi są: wydatkowanie przychodu na cele mieszkaniowe i dokonanie tej czynności przed upływem terminu dwuletniego. Spełnienie tych warunków łącznie powoduje nabycie i zrealizowanie zwolnienia podatkowego. Ustawodawca nie zastrzegł, aby warunkiem skorzystania ze zwolnienia było wydatkowanie przychodu uzyskanego ze sprzedaży wyłącznie na jeden cel mieszkaniowy. Stąd nabycie kilku gruntów pod budowę budynku mieszkalnego skutkuje również zastosowaniem zwolnienia od podatku.

SENTENCJA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Irena Wesołowska (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Krzysztof Przasnyski, Sędzia NSA Joanna Zdzienicka-Wiśniewska, Protokolant Starszy Sekretarz Sądowy Monika Fabińska, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 29 czerwca 2016 r. sprawy ze skargi Z. K. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w z dnia 30 grudnia 2015 r. nr [...], [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości w 2009 roku:

1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w z dnia 15 czerwca 2015 r. nr [...]
2. zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej w na rzecz skarżącego kwotę 5.617 (pięć tysięcy sześćset siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

UZASADNIENIE

Z.K. w dniu 21 grudnia 2009 r. sprzedał nieruchomość stanowiącą niezabudowaną działkę położoną w G., O. Podatnik nabył przedmiotową nieruchomość w 2009 roku częściowo w drodze spadku po zmarłym ojcu J.K. (aktem notarialnym z dnia 12 marca 2009 r.), a częściowo w drodze działu spadku (aktem notarialnym z dnia 2 kwietnia 2009 r.).

W dniu 23 kwietnia 2010 r. Z.K. złożył do Urzędu Skarbowego zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym 2009, na formularzu PIT-39 wykazując przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości w kwocie [...] zł, koszty uzyskania przychodu 0 zł, dochód [...] zł, kwotę dochodu zwolnionego [...] zł, podatek należny 0 zł, kwotę do zapłaty 0 zł.

Pismami z dnia 6 i 24 listopada 2014 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego, wezwał podatnika do złożenia korekty zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) PIT-39 za rok 2009 w związku z błędem od poz. 26 (kwota dochodu zwolnionego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 u.p.d.o.f.). W piśmie z dnia 10 grudnia 2014 r. podatnik wyjaśnił, że w złożonym zeznaniu podatkowym PIT-39, poz. 26 została wykazana w sposób prawidłowy.

Decyzją z dnia 15 czerwca 2015 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego określił Z.K. zobowiązanie w podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na podstawie aktu notarialnego z dnia 21 grudnia 2009 r., w wysokości [...] zł.

Naczelnik Urzędu Skarbowego - po przeprowadzeniu postępowania podatkowego - stwierdził, że przychód w wysokości [...] zł uzyskany przez Z.K. ze sprzedaży nieruchomości, nie został przez niego wydatkowany w całości na własne cele mieszkaniowe - zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) i lit. e) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Organ pierwszej uznał, że nie mogą być uznane za wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) i e) u.p.d.o.f. wydatki poniesione na nabycie w dniu 14 stycznia 2010 r. nieruchomości położonej w miejscowości L., nabycie w dniu 8 kwietnia 2010 r. udziału w nieruchomości położonej w B., nabycie w dniu 16 kwietnia 2010 r. udziału 1/6 w nieruchomości położonej w B., nabycie w dniu 24 maja 2010 r. nieruchomości położonych w L.

Po rozpatrzeniu odwołania wniesionego przez podatnika, Dyrektor Izby Skarbowej decyzją z dnia 30 grudnia 2015 r. utrzymał w mocy zaskarżone rozstrzygnięcie organu pierwszej instancji.

W uzasadnieniu organ odwoławczy stwierdził, że z punktu widzenia rzeczywistej i realnej możliwości zabudowy (budynkiem mieszkaniowym w zabudowie zagrodowej), nieruchomości nabyte przez Z.K. mogły spełniać warunki określone w art. 21 ust. 1 pkt 131 w związku z art. 21 ust. 25 pkt 1 lit.c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej w skrócie zwanej u.p.d.o.f.) tj. nabycia gruntu pod budowę budynku mieszkalnego. Niemniej jednak, zdaniem organu, nie został spełniony drugi z warunków odnoszący się do zamiaru nabywcy co do rzeczywistego przeznaczenia tych gruntów na realizację własnych celów mieszkaniowych. Samo poniesienie wydatku na nabycie nieruchomości (w tym przypadku działek rolnych, dla których wydane zostały decyzje o warunkach zabudowy) nie świadczy jeszcze o tym, że została spełniona przesłanka skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania.

Zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej, wydatkowanie przychodu na własne cele mieszkaniowe oznacza, że celem podatnika jest dążenie, aby w tej nabytej nieruchomości zamieszkać. Wyrażenie "własne cele mieszkaniowe" należy bowiem odnosić do zamiaru zamieszkiwania, a celem podatnika ma być realizacja potrzeby zapewnienia sobie tzw. "dachu nad głową". Jak wskazał dalej organ, realizacja własnych celów mieszkaniowych w sytuacji, kiedy podatnik był właścicielem innej (innych) nieruchomości (lokalu mieszkalnego) winna polegać na tym, że w przypadku zakupu kolejnego lokalu mieszkalnego również w nim podatnik faktycznie winien takie cele realizować. Istotnym jest zatem, aby podatnik był w stanie racjonalnie udowodnić, że faktycznie mieszka lub ma możliwość mieszkania w nabytej nieruchomości/lokalu mieszkalnym. Same subiektywne deklaracje o nabyciu nieruchomości w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych nie są wystarczające do uzyskania zwolnienia podatkowego.

W ocenie organu odwoławczego, w niniejszej sprawie nie sposób uznać, że wskazany w ustawie cel Z.K. realizuje poprzez nabycie trzech nieruchomości. Z zebranego materiału dowodowego wynika jednoznacznie, że nabyte działki rolne położone w miejscowości L., B., L., zostały zakupione przez Z.K. na potrzeby prowadzonego przez niego gospodarstwa rolnego. Mimo tego, że podatnik prowadzi tam gospodarstwo rolne, to jednak od lat zamieszkuje w G. Ponadto, jak wskazał organ, kierując się doświadczeniem życiowym trudno uznać, że Z.K. w przyszłości będzie stałe zamieszkiwał we wszystkich domach wybudowanych na tych gruntach, biorąc pod uwagę, że działki te położone są w niedalekie odległości od siebie (w obrębie jednej gminy).

Dyrektor Izby Skarbowej nie stwierdził jednocześnie, aby organ pierwszej instancji dopuścił się naruszenia wskazywanych przez stronę przepisów Ordynacji podatkowej jak również Europejskiego Kodeksu Dobrej Administracji i przepisów Konstytucji RP.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku Z.K. wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji Dyrektora Izby Skarbowej oraz poprzedzającej ją decyzji organu pierwszej instancji. Zaskarżonemu rozstrzygnięciu zarzucił naruszenie art. 233 § 1 pkt 1 w zw. z art. 21 § 1 pkt 1 i § 3 Ordynacji podatkowej poprzez bezzasadne utrzymanie w mocy decyzji określającej podatnikowi zobowiązanie podatkowe w podatku dochodowym od osób fizycznych. Ponadto naruszenie art. 120, art. 121, art. 124 w zw. z art. 180, art. 181, art. 187 oraz art. 199 Ordynacji podatkowej z uwagi na prowadzenie postępowania z pominięciem obowiązujących przepisów prawa, z nierzetelnym określeniem stanu faktycznego, zaniechaniem przeprowadzenia niezbędnych działań w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego, jak również dokonanie dowolnej interpretacji materiału dowodowego. Zdaniem strony naruszono także przepis art. 10 ust. 1 pkt 8, art. 21 ust. 1 pkt 131 i ust. 25 u.p.d.o.f. poprzez nieuwzględnienie przez organy podatkowe obu instancji zwolnienia podatkowego, co dop...