WSA. PCC: Przechowywanie pieniędzy czy depozyt nieprawidłowy?

Z uzasadnienia: Niezbędną cechą depozytu nieprawidłowego, której zaistnienie należy wykazać, jest uprawnienie przechowawcy do rozporządzania oddanymi mu na przechowanie środkami (...) uprawnienia tego nie wolno domniemywać, zwłaszcza, że pozostajemy na gruncie prawa daninowego, a przyjęcie, iż zawarta została umowa depozytu nieprawidłowego sprawia, że zdarzenie to (czynność prawna) podlega opodatkowaniu (...) Sam więc fakt umieszczenia pieniędzy na rachunku bankowym, nie jest równoznaczny z istnieniem upoważnienia udzielonego przechowawcy przez składającego do rozporządzania przechowywanymi pieniędzmi.

SENTENCJA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi - Wydział I w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Wiktor Jarzębowski (spr.) Sędziowie: Sędzia NSA Anna Świderska Sędzia WSA Joanna Tarno Protokolant: Sekretarz sądowy Anna Jaworska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 sierpnia 2019 r. sprawy ze skargi R. B. na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Ł. z dnia [...] 2018 r. nr [...] [...] w przedmiocie określenia wysokości zobowiązania w podatku od czynności cywilnoprawnych 1. uchyla zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł.-P. z dnia [...] 2018 r. nr [...] [..] (...) i umarza postępowanie administracyjne; 2. zasądza od Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Ł. na rzecz strony skarżącej kwotę 11.800 (jedenaście tysięcy osiemset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

UZASADNIENIE

Pismem z [...] r. R. B. wniósł skargę na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Ł. z [...] r., utrzymującą w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł.-P. z [...] r., określającą R. B. wysokość zobowiązania podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych w łącznej wysokości 366.900 zł, z tytułu zawarcia z A Sp. z o.o. umów depozytu nieprawidłowego.

W toku postępowania kontrolnego prowadzonego wobec M. i R. małżonków B. w zakresie rzetelności deklarowanych podstaw opodatkowania oraz prawidłowość obliczania i wpłacania podatku dochodowego od osób fizycznych za 2013 r., Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej w Ł. ustalił, iż na prywatny rachunek bankowy prowadzony przez BANK A na rzecz R. B. w 2013 r. wielokrotnie wpływały środki finansowe w łącznej wys. 19.421.100 zł. Łącznie w 2013 r. odnotowano 165 transakcji, z czego 158 przelewów na kwotę 18.345.000 zł dokonała Spółka A (dalej także: "Spółka"), 3 przelewy na kwotę 650.000 zł - firma PH "B" M. M., 2 przelewy na kwotę 380.000 zł - C Sp z o.o., 2 przelewy na kwotę 46.100 zł - D Sp z o.o.

Do protokołu przesłuchania strony z [...] r. R. B. zeznał, iż w latach 2012-2013 nie prowadził własnej działalności gospodarczej, był zatrudniony w firmie A na stanowisku zastępcy dyrektora ds. handlowych i logistyki. Podatnik wskazał, iż w ramach wykonywanych dla spółki A obowiązków służbowych D. M., jako jego bezpośredni przełożony, dokonywał przelewów środków pieniężnych z konta bankowego firmy na prywatne konto bankowe podatnika. Środki te, w ramach realizacji polecenia służbowego, były następnie przez niego wypłacane w formie gotówki i wpłacane do kasy spółki A kasjerce - A. N. Wpłaty dokumentowano przez kasjerkę i księgowość Spółki w formie raportów kasowych, podatnik nie otrzymywał dowodów wpłaty (KP). Ze złożonych zeznań wynika także, iż analogiczna sytuacja dotyczyła przelewów środków pieniężnych z pozostałych firm. Podatnik twierdził przy tym, iż nie wiedział, że przelewy pochodziły z różnych firm więc wszystkie wypłacone
ze swojego rachunku bankowego środki pieniężne, wpłacał do kasy firmy A Sp. z o. o. Z wyjaśnień strony wynika, że powodem takiego postępowania miał być fakt, iż za sprzedaż złomu ww. firmy otrzymywały zapłatę w formie przelewu, zaś zakup złomu płatny był głównie gotówką - należało zatem dokonać jej transferu do kasy przedsiębiorstwa.

Postanowieniem z [...] r Naczelnik Urzędu Skarbowego Ł.-P. wszczął w stosunku do podatnika postępowanie w przedmiocie podatku od czynności cywilnoprawnych. W złożonych w jego toku wyjaśnieniach podatnik wskazał, że w latach 2012-2013 zatrudniony był w spółce A na stałą umowę o pracę, zaś do PH "B" i D Sp. z o.o. był oddelegowywany do wykonywania zadań w związku z umowami zawartymi między tymi firmami, bądź też sporadycznie w ramach wykonywania umowy zlecenia. Spółka A zajmowała się obrotem surowcami wtórnymi i w związku z koniecznością zapewnienia w kasie firmy środków gotówkowych przeznaczonych na bieżącą działalność, otrzymał od pracodawcy ustne polecenie, aby wypłacać określone kwoty pieniężne z banku i następnie wpłacać je do kasy przedsiębiorstwa. Pieniądze miały być przelewane z konta Spółki na jego prywatne konto, które specjalnie w tym celu otworzył w 2012 r. w BANK A. Podatnik podał, iż nie miał świadomości, że przelewy w rzeczywistości pochodziły z różnych przedsiębiorstw. Polecenie wypłaty pochodziło zawsze od jednej osoby D. M. Wszystko odbywało się w ramach obowiązków służbowych, na podstawie ustnego polecenia pracodawcy.

Nie zawierano na tę okoliczność żadnych umów formalnych, nie otrzymywał też w związku z udziałem w omawianym przepływie pieniądza żadnych innych niż wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę, korzyści finansowych.

Przedmiotowe środki pieniężne dostawał wyłącznie z przedsiębiorstwa, gdzie był zatrudniony i wpłacał je również do kasy tej firmy. Wszystko dokumentowane było poprzez przelewy na rachunek bankowy oraz bankowe dowody wypłaty. Swoją rolę w omawianych transakcjach podatnik określił jako rolę kuriera. Podatnik nie miał żadnej możliwości by powierzonymi środkami dowolnie dysponować i nigdy nie wykorzystał przedmiotowych środków do własnych celów. Podatnik podał przy tym, iż nie miał świadomości, iż przelewy w rzeczywistości pochodziły z różnych przedsiębiorstw. Wiedzę w tej kwestii pozyskał podczas postępowania prowadzonego przez Urząd Kontroli Skarbowej. Polecenie wypłaty pochodziło zawsze od jednej osoby - D. M. Podatnik wskazał, iż udział w przedmiotowych transakcjach był dla niego kolejną czynnością służbową.

Stąd działania w tym zakresie wykonywał mechanicznie, nie analizując historii tego rachunku bankowego. Swoją rolę w omawianych transakcjach podatnik określił jako rolę kuriera. Podatnik nie miał żadnej możliwości by powierzonymi środkami dowolnie dysponować i nigdy nie wykorzystał przedmiotowych środków do własnych celów.

W protokole przesłuchania świadka z 15 stycznia 2016 r. D. M. oświadczył, że jest właścicielem PH "B" i ma udziały w firmie A.

R. B. otrzymywał pieniądze przelewem na konto, wypłacał pieniądze i gotówkę następnie wpłacał na KP do kasy firmy żeby można było kupić złom. R. B. miał jedynie odebrać pieniądze z banku i przywieźć je do firmy A do jej siedziby w Z. A. N. w dniu 11 kwietnia 2016 roku zeznała, że R. B. miał zlecenie od pana M. żeby pobrać gotówkę z banku i wpłacić ją do kasy. Pan M. przelewał na jego specjalnie utworzone konto pieniądze z konta firmowego, a R. B. wpłacając pieniądze przynosił wszystkie potwierdzenia wypłaty tych środków z banku. Pan M. informował ją smsem lub telefonicznie jaką kwotę przyniesie R. B.

Naczelnik Urzędu Skarbowego Ł.-P. uznał, iż powyższe środki pieniężne stanowią depozyt nieprawidłowy i decyzją z [...] r. określił R. B. wysokość zobowiązania w podatku od czynności cywilnoprawnych na łączną kwotę 366.900 zł z tytułu zawarcia w 2013 r. ze spółką A 158 umów depozytu nieprawidłowego.

Podatnik złożył odwołanie od powyższej decyzji, w którym zarzucił naruszenie art. 120, art. 121 § 1 i § 2, art. 122, art. 187 § 1 i art. 191 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. (test jednolity: Dz. U. z 2015 r., poz. 613 ze zm.) - dalej "O.p.", poprzez błędną i niepełną ocenę materiału dowodowego, iż skarżący posiadał upoważnienia do rozporządzania pieniędzmi z rachunku bankowego, które wypłacał w ramach wykonywania polecenia służbowego, co w konsekwencji doprowadziło do uznania przez organ administracji, iż w niniejszej sprawie doszło do zawarcia umowy depozytu nieprawidłowego, naruszenie art. 845 Kodeksu cywilnego poprzez jego błędną wykładnię oraz niewłaściwe zastosowanie, czego skutkiem jest naliczenie należnego podatku od czynności cywilnoprawnych, podczas gdy w niniejszej sprawie nie zachodzą przesłanki dające podstawy do uznania, iż doszło do zawarcia umowy depozytu nieprawidłowego z uwagi na okoliczność braku upoważnienia do rozporządzania pieniędzmi wpłacanymi na rachunek bankowy w ramach wykonywanego polecenia służbowego.

Po rozpatrzeniu powyższego odwołania Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. zaskarżoną decyzją utrzymał w mocy rozstrzygnięcie organu I instancji.

W uzasadnieniu podkreślił, że zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2010r. Nr 101, poz. 649), dalej w skrócie: "u.p.c.c.", podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają enumeratywnie w nim wymienione czynności cywilnoprawne, w tym umowa depozytu nieprawidłowego. Według organu odwoławczego, okoliczności sprawy wskazują, że dokonane na rachunek bankowy R. B. wpłaty stanowią depozyt nieprawidłowy. Zgodnie z art. 199 a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity: Dz. U. z 2015 r., poz. 613 ze zm.)- dalej "O.p.", organ podatkowy dokonuje ustalenia treści czynności prawnej z uwzględnieniem zgodnego zamiaru stron i celu czynności, a nie tylko dosłowne brzmienie oświadczeń woli złożonych przez strony czynności. Z przepisu art. 845 kc wynika, że jeżeli strony zawierają umowę, na podstawie której składający oddaje przechowawcy na przechowanie pieniądze bądź inne rzeczy oznaczone co do gatunku, ponadto z przepisów szczególnych albo z umowy lub okoliczności wynika, że przechowawca może rozporządzać przedmiotem przechowania, jest to depozyt nieprawidłowy.

Organ podatkowy wskazał, iż w świetle art. 199 § 2 O.p, jeżeli pod pozorem dokonania czynności prawnej dokonano innej czynności prawnej, skutki podatkowe wywodzi się z tej ukrytej czynności prawnej. O istnieniu obowiązku w podatku od czynności cywilnoprawnych oraz o jego rodzaju rozstrzyga bowiem treść umowy i sposób jej realizacji. W ocenie organu odwoławczego organ pierwszej instancji trafnie uznał, że z ustalonego w przedmiotowej sprawie stanu faktycznego wynika, iż podatnik swobodnie dysponował środkami finansowymi, powierzonymi mu przez spółkę A, co udokumentowane jest historią operacji bankowych dla jego rachunku bankowego. Z chwilą uznania prywatnego osobistego rachunku bankowego na łączną kwotę 18.345.000 zł w roku 2013, R. B. nabył prawo do swobodnego rozporządzania tymi środkami. Za realizację tego prawa należy zdaniem organu uznać rozporządza...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »