WSA. Opieka naprzemienna nad dzieckiem a rozliczanie PIT jako samotny rodzic

Skoro nie budzi wątpliwości, że w sprawie rodzice nie wychowują i nie opiekują się dzieckiem "wspólnie" (tj. w tym samym czasie i miejscu), ale każde z nich odrębnie, w wyznaczonym czasie, bez udziału drugiego z rodziców, to przyjąć należy, że proces wychowywania dzieci realizowany jest przez każdego z rodziców "samotnie". Wobec braku wymogu samotnego wychowywania dziecka przez cały rok podatkowy nie może też mieć znaczenia prawnego szczegółowe procentowe określenie czasu faktycznie spędzonego z dzieckiem w ciągu roku czy też stopień rzeczywistego zaangażowania w proces wychowania dziecka - orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu.

SENTENCJA

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Kamila Paszowska-Wojnar (sprawozdawca), Sędziowie sędzia WSA Barbara Ciołek, sędzia WSA Maria Tkacz-Rutkowska, Protokolant starszy sekretarz sądowy Aleksandra Połaczewska, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 16 lutego 2018 r. sprawy ze skargi Z. B. na interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych:

1. uchyla zaskarżoną interpretację indywidualną;
2. zasądza od Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej na rzecz Z. B. kwotę 697 zł ( sześćset dziewięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

UZASADNIENIE

1. Postępowanie przed organami podatkowymi.

1. Przedmiotem skargi Z. B. (dalej: Wnioskodawca, Skarżący, strona) do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu jest indywidualna interpretacja przepisów prawa podatkowego Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: organ interpretacyjny, organ podatkowy) z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia się w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko.

2. We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej Skarżący wskazał, że jest ojcem szesnastoletniego syna, osobą rozwiedzioną, samotną niepozostającą w żadnym związku, osiągającą w roku 2017 dochody z tytułu umowy o pracę, opodatkowane zgodnie z ustawą z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz. U. z 2016 r. poz. 2032 ze zm., dalej: u.p.d.o.f.). Zgodnie z wyrokiem Sądu Okręgowego w L. I Wydział Cywilny z dnia [...] r. oraz wyrokiem Sądu Rejonowego w G. Wydział III Rodzinny i Nieletnich z dnia [...] r. władza rodzicielska nad małoletnim synem powierzona została obojgu rodziców.

Wnioskodawca wyjaśnił, iż synem opiekuje się na co dzień, przez co stale uczestniczy w jego wychowaniu pomagając mu decydować lub współdecydować o ważnych dla niego bieżących sprawach, takich jak wybór szkoły czy zajęć pozalekcyjnych. Skarżący wskazał, iż poświęca synowi maksymalną ilość czasu dzięki czemu zaspokaja jego potrzeby psychiczne. Wnioskodawca stara się rozwijać zainteresowania dziecka, jak i chęć poznawania innych miejsc, środowisk i kultur i w tym celu spędza z nim wakacje, ferie oraz organizuje wyjazdy weekendowe. Oprócz dwóch miesięcy wakacji oraz części ferii zimowych syn przebywa u ojca we wszystkie weekendy oraz kilka dni w tygodniu, czasem przez całe tygodnie. W domu strony dziecko spożywa posiłki, ma swój pokój, ubrania, książki jak i wykonuje powierzone przez ojca obowiązku.

Dalej Wnioskodawca wskazał, że bierze aktywny udział w edukacji syna, w tym pomaga w odrabianiu lekcji, kontroluje zeszyty i kontaktuje się z nauczycielami, uczestniczy w zebraniach szkolnych, zawozi i odbiera dziecko z zajęć pozalekcyjnych, jak i uczestniczy w zawodach sportowych, w których syn bierze udział.

Podczas wspólnie spędzanego czasu Skarżący zaspokaja wszystkie potrzeby materialne dziecka, dobrowolnie (poza alimentami) ponosi koszty zakupu odzieży, obuwia, sprzętu sportowego i pomocy szkolnych, jak i koszty wyposażenia i utrzymania części domu związane z jego pobytem. Pokrywa również koszty leczenia dziecka oraz zawozi na wizyty lekarskie.

Wnioskodawca wyjaśnił również, iż w czasie kiedy zajmuje się synem robi to samodzielnie, bez niczyjej pomocy. Tym samym uważa on, że pełni rolę rodzica opiekującego się oraz wychowującego swoje dziecko. Dodał, iż pomimo ustalonego rodzicielskiego planu wychowawczego syn zamieszkuje u niego przynajmniej w 70 % czasu. Oświadczył również Skarżący, iż matka dziecka nie będzie korzystać z rozliczenia podatku jako rodzic samotnie wychowujący dziecko.

3. W oparciu o powyższe Skarżący sformułował następuje pytanie: czy w świetle przedstawionego stanu faktycznego i obowiązującego w 2017 r. stanu prawnego oraz wyroków Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu o sygn. akt I SA/Wr 1917/14 i Naczelnego Sądu Administracyjnego o sygn. akt II FSK 573/15 spełnia on warunki zawarte w art. 6 ust. 4 u.p.d.o.f. przewidziane dla osoby samotnie wychowującej dzieci, a w konsekwencji czy przysługuje mu prawo do preferencyjnego rozliczenia się z podatku dochodowego od osób fizycznych za rok 2017 i lata następne, do chwili zmiany stanu faktycznego lub zmian w prawie podatkowym jako osobie samotnie wychowującej dziecko, pod warunkiem, że za osobę samotnie wychowującą dziecko nie uzna się równocześnie matka dziecka i nie skorzysta ona z preferencyjnego opodatkowania?

4. Zdaniem Skarżącego spełnił on wszystkie warunki przewidziane do skorzystania z możliwości obliczenia podatku w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dzieci (art. 6 ust. 4 u.p.d.o.f.). Podał również, iż nie mają w jego przypadku zastosowania zapisy art. 6 ust. 8 u.p.d.o.f. dotyczące podlegania zapisom art. 30c ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym albo ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

5. W interpretacji indywidualnej z dnia [...] r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał stanowisko Wnioskodawcy za nieprawidłowe.

W uzasadnieniu interpretacji przywołano treść art. 6 ust. 4-10 u.p.d.o.f. i wskazano, że niezbędną przesłanką korzystania z preferencyjnego rozliczenia jest, aby osoba w trakcie roku podatkowego faktycznie samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców wychowywała dziecko.

Organ wydający interpretację stwierdził, że możliwość rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko uzależniona jest od spełnienia wszystkich warunków określonych w stosownych przepisach; tj.: posiadania statusu osoby samotnie wychowującej dziecko, wychowywania w roku podatkowym dzieci (dziecka), wyrażenia wniosku o rozliczenie na preferencyjnych warunkach w rocznym zeznaniu podatkowym, złożonym w ustawowym terminie przewidzianym do jego składania.

Wskazał przy tym organ interpretujący, że przepis art. 6 ust. 4 u.p.d.o.f., nie może być odczytywany w ten sposób, że każda osoba mająca dzieci i znajdująca się w stanie wolnym określonym w tym przepisie jest osobą samotnie wychowującą dziecko. Z istoty pojęcia "osoby samotnie wychowującej dziecko" wynika bowiem, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie, zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby), zajmuje się wychowywaniem dziecka, stale troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny. Przepis art. 6 ust. 4 u.p.d.o.f. wymienia osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci, jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców.

Podkreślił organ interpretacyjny, iż niezbędną przesłanka w sprawie jest, aby osoba zamierzająca skorzystać z preferencji podatkowych unormowanych w art. 6 ust. 4 u.p.d.o.f. w trakcie roku podatkowego faktycznie samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców wychowywała dziecko.

Z istoty pojęcia "osoba samotnie wychowująca dzieci" wywiódł organ, że jest to ...