WSA. Ograniczenie praw rodzicielskich nie wpływa na ulgę na dzieci

Brak porozumienia rodziców, co do określenia proporcji przysługującej im ulgi, powoduje przyjęcie równego podziału ulgi także w sytuacji gdy jedno z rodziców wykonuje władzę rodzicielską w ograniczonym zakresie - orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach.

SENTENCJA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Mirosław Surma (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Magdalena Chraniuk-Stępniak, Sędzia WSA Maria Grabowska, Protokolant Starszy inspektor sądowy Anna Szyszka, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 listopada 2017 r. sprawy ze skargi S.K. na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w K. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 2015 r. oddala skargę.

UZASADNIENIE

1. Decyzja organu administracji publicznej i przedstawiony przez ten organ tok postępowania

1.1. Decyzją z [...] r. nr [...] Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w K. utrzymał w mocy decyzję Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w K. z [....]r., nr [...] w przedmiocie określenia S.K. zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2015 r. w kwocie 2 001 zł.

1.2. W uzasadnieniu decyzji wskazano, że S.K. odliczyła od kwoty podatku za 2015 r. sumę 2 224, 08 zł z tytułu ulgi na dzieci: J.K., urodzonego 8 lutego 2006 r. i A.K., urodzoną 9 kwietnia 2008 r. J.K. zaś (ojciec dzieci) w zeznaniu podatkowym za 2015 r. odliczył od podatku kwotę 1 112, 04 zł tytułem ulgi prorodzinnej (tj. połowę wysokości przysługującej ulgi). Organ ustalił, że S.K. i J.K. odliczyli w zeznaniach PIT-37 za 2015 r. na dwoje dzieci łączną kwotę ulgi w wysokości 3 336,12 zł, co spowodowało przekroczenie limitu przysługującego tym podatnikom z tytułu ulgi na wychowanie dwójki dzieci o kwotę 1 112,04 zł.

1.3. Organ wskazał, że w toku prowadzonego postępowania podjęto działania zmierzające do ustalenia zakresu faktycznie wykonywanej władzy rodzicielskiej przez każdego z rodziców w 2015 r. Powołał się na treść art. 27f ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz.U.2010.51.307 ze zm.) dalej jako "u.p.d.o.f." i wyjaśnił istotę ulgi prorodzinnej. Zgodnie z ust. 1 niniejszego przepisu, prawo do ulgi przysługuje rodzicowi, który w roku podatkowym wykonywał władzę rodzicielską. Dla nabycia prawa do ulgi prorodzinnej nie wystarczy posiadanie władzy rodzicielskiej. Prawo takie daje dopiero wykonywanie władzy rodzicielskiej. Obejmuje ona w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka. Przez wychowywanie należy rozumieć zapewnienie stałej opieki, prowadzącej do uzyskania pełnego rozwoju fizycznego i psychicznego. Chodzi zatem o aktywne uczestniczenie w wychowaniu dziecka i realny wpływ na rozwój jego osobowości. Realizacja prawa wykonywania władzy rodzicielskiej może następować między innymi poprzez osobiste kontakty z nauczycielami dziecka, interesowanie się stanem zdrowia dziecka i pomoc w jego leczeniu, zapewnienie wsparcia w nauce, interesowanie się sposobem spędzania wolnego czasu.

Władza rodzicielska - zgodnie z art. 93 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (j.t. Dz.U.2017.682) - przysługuje obojgu rodzicom, a stosownie do art. 97 § 1 tejże ustawy - jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest zobowiązane i uprawnione do jej wykonywania.

Z powyższego wywodu organ wyprowadził wniosek, że jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska i władza ta jest wykonywana przez oboje rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia w granicach limitu przysługującego na dziecko. Kwotę tę rodzice mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Dotyczy to zarówno rodziców pozostających w związku małżeńskim lub partnerskim, jak rodziców rozwiedzionych, czy będących w separacji. Separacja, bądź rozwód rodziców nie są równoznaczne z utratą przez rodzica prawa do wykonywania władzy rodzicielskiej. Sąd rodzinny, orzekając separację bądź rozwiązując związek małżeński określa także prawa rodzicielskie. Jeżeli zatem nie pozbawia tego prawa jednego z rodziców, to uznaje, że rodzice są zdolni do porozumienia w sprawach dotyczących dziecka.

Uwzględniając treść powołanych przepisów dotyczących prawa do ulgi prorodzinnej, ich wykładnię językową uzupełnioną wykładnią celowościową, organ odwoławczy stwierdził, że w zaskarżonej decyzji Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w K. prawidłowo wskazał, że dla nabycia prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej konieczne jest nie tylko posiadanie władzy rodzicielskiej (nawet ograniczonej), ale również jej wykonywanie.

1.4. Organ ustalił, że wyrokiem Sądu Okręgowego w K. I Wydział Cywilny, sygn. akt I C 2048/10 z 29 października 2010 r. małżeństwo S.K. z J.K., zawarte w dniu 24 września 2005 r. zostało rozwiązane przez rozwód. Władza rodzicielska nad wspólnymi dziećmi: J.K. i A.K. została powierzona obojgu rodzicom z ustaleniem ich miejsca pobytu w każdorazowym miejscu zamieszkania matki. Z treści wyroku wynikało, że kosztami wychowania i utrzymania małoletnich dzieci stron obciążeni zostają oboje rodzice. Obowiązek alimentacyjny J.K. na rzecz małoletnich dzieci odpowiadał kwocie 450 zł miesięcznie na rzecz J.K. oraz 350 zł miesięcznie na rzecz A.K. płatne z góry do dnia 5 każdego miesiąca. W wyroku zawarto również uregulowania w zakresie kontaktów J.K. z dziećmi. Wynika z nich, że J.K. będzie zabierał dzieci w każdy piątek z miejsca zamieszkania matki o godzinie 1800 i będzie zobowiązany do przywożenia dzieci do miejsca zamieszkania matki w każdą niedzielę o godzinie 1800, ponadto strony będą dochodzić do porozumienia, co do spotkania się ojca z dziećmi jeden dzień w ciągu każdego tygodnia oraz co do zabierania dzieci przez ojca na dwa tygodnie w czasie wakacji. Ponadto ojciec będzie zabierał dzieci w jeden dzień świąt Wielkiej Nocy i jeden dzień świąt Bożego Narodzenia.

W toku postępowania prowadzonego przez organ J.K. zeznał, że ustalił ustnie z S.K., iż będą odliczać ulgę prorodzinną po połowie. Wykonywał władzę rodzicielską nad małoletnimi dziećmi jeden dzień w tygodniu, oraz każdego tygodnia od piątku do niedzieli, dwa tygodnie w wakacje, kilka dni ferii i dwa dni świąt Bożego Narodzenia i Wielkiej Nocy. J.K. zeznał również, że poza alimentami ponosił koszty ubrań dla dzieci, środków czystości, płacił za dodatkowe zajęcia (piłkę i basen), dokładał się do zakupu książek, okularów dla syna, artykułów biurowych do szkoły. Stwierdził, że wychowawczynie z przedszkola, do którego dzieci uczęszczały posiadały kontakt telefoniczny do niego.

S.K. wyjaśniła, że po rozwodzie, zgodnie z wyrokiem sądu, dzieci zamieszkują z nią i są pod jej stałą i wyłączną opieką. Wskazała, że ustaliła z J.K., iż będzie odliczać ulgę prorodzinną w pełnej wysokości, a pieniądze z ulgi przeznaczy na zakup ubrań dla dzieci. S.K. podniosła również, że mimo, iż J.K. miał wiedzę o odliczaniu przez nią od podatku ulgi prorodzinnej w pełnej wysokości, to odliczał połowę tej kwoty. Tym samym naraził ją na konsekwencje finansowe. S.K. twierdziła, że stosownie do wyroku Sądu Rejonowego w K. wydanego w jej sprawie ulga prorodzinna powinna być odliczana przez każdego rodzica proporcjonalnie do czasu spędzonego z dziećmi. Przedstawiła wyliczenie, zgodnie z którym w 2015 r. ojciec powinien mieć prawo do ulgi stanowiącej 24,67% należnej kwoty, matka odpowiednio 75,33%.

S.K. złożyła również wyjaśnienia, w których odniosła się do treści protokołu przesłuchania J.K. w charakterze świadka. Podkreśliła, że zeznania ojca dzieci w zakresie sprawowanej nad nimi opieki, ilości spędzanego z nimi czasu, zapłaty za dodatkowe zajęcia, nie były zgodne z prawdą. Wskazała, że to ona zajmowała się dziećmi, musiała zabezpieczyć im wakacje, ferie i wszelkie dni wolne od przedszkola/szkoły, ponosząc dodatkowe koszty z tego tytułu. Do wyjaśnień dołączyła kserokopię wyroku Sądu Rejonowego w K. III Wydział Rodzinny i Nieletnich, sygn. akt III RC 692/15 z 16 marca 2016 r. W orzeczeniu tym rozstrzygnięto o podwyższeniu alimentów od J.K. na rzecz A.K. i J.K.. Sąd uznał powództwo za uzasadnione w części dotyczącej podwyższenia alimentów. W pozostałej części powództwo oddalił uznając, że pozwany (ojciec dzieci) przyczynia się do utrzymania dzieci w sposób wskazany w ustaleniach faktycznych, a mianowicie w weekendy zabiera je do siebie, zapewnia im częściowy wypoczynek letni, rozrywkę, przekazuje na rachunek dzieci dodatkowo średnio po 50 zł miesięcznie, robi drobne zakupy ubrań, zabawek, z których dzieci korzystają, gdy przebywają u niego.

1.5. Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w K. uznał, że organ pierwszej instancji dołożył staranności, aby ustalić i zgromadzić dowody, czy ojciec dzieci stosownie do treści art. 27f ust. 1 u.p.d.o.f. realizował podstawowy warunek dający prawo do skorzystania z prawa do ulgi prorodzinnej tj. czy wykonywał władzę rodzicielską. Mając na uwadze stan faktyczny i powołane przepisy prawa podatkowego uznał, że oboje rodzice sprawowali i wykonywali władzę rodzicielską nad małoletnimi dziećmi: A.K. i J.K.

Powołując się na orzecznictwo NSA, organ wskazał, że sposób podziału ulgi w dowolnej proporcji może być zastosowany, jeżeli rodzice proporcję tę sami zgodnie ustalą. Jeżeli rodzice dzieci nie osiągnęli porozumienia co do proporcji odliczenia kwoty ulgi, organ podatkowy nie jest zobligowany do stosowania przepisu art. 27f ust. 3 u.p.d.o.f. oraz ustalania, ile dni w danym roku dzieci przebywały z danym rodzicem i odliczenie to może nastąpić jedynie w częściach równych.

Zdaniem organu, w sytuacji opieki sprawowanej nad małoletnimi dziećmi: A.K. i J.K. możliwy był jedynie podział ulgi prorodzinnej stosownie do art. 27f ust. 4 u.p.d.o.f. w częściach równych, gdyż rodzice nie doszli do porozumienia co do podziału kwoty ulgi prorodzinnej.

Organ odwoławczy podtrzymał stanowisko Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w K., że organy podatkowe nie są uprawnione do ingerowania w sposób podziału ulgi, gdyż zależy on tylko od dobrej woli rodziców i osiągniętego w tym zakresie porozumienia, a w przypadku jego braku ulga przysługuje rodzicom wykonującym władzę rodzicielską w równych częściach.

W ocenie organu odwoławczego, Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w K. trafnie ograniczył wielkość ulgi przypadającej S.K., bowiem jak wykazano, w 2015 roku dzieci A.K. i J. K. były pod opieką obojga rodziców, kt&...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »