WSA. Nie dla wszystkich zwrot wydatków za używanie własnego auta bez PIT

Z uzasadnienia: Zwrot kosztów poniesionych przez pracownika z tytułu używania pojazdów stanowiących własność pracownika, dla potrzeb zakładu pracy jest wolny od podatku dochodowego, o ile samochód jest wykorzystywany w jazdach lokalnych, natomiast obowiązek ponoszenia tych kosztów przez zakład pracy albo możliwość przyznania prawa do zwrotu tych kosztów wynika z odrębnych przepisów rangi ustawowej.

SENTENCJA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Wojciech Organiściak (spr.), Sędziowie WSA Paweł Kornacki, Teresa Randak, Protokolant Dominika Zabielska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 lutego 2017 r. sprawy ze skargi Przedsiębiorstwa A Sp. z o.o. w R. na interpretację Ministra Finansów z dnia [...] nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych oddala skargę.

UZASADNIENIE

Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. działający w imieniu Ministra Finansów na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) w indywidualnej interpretacji z dnia [...] (Nr [...]) stwierdził, że stanowisko A Sp. z o.o. z siedzibą w R. (dalej jak wnioskodawca lub spółka) przedstawione we wniosku z dnia [...], uzupełnionym pismem z dnia [...], o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika w związku ze zwrotem pracownikom kosztów używania samochodów prywatnych do celów służbowych w jazdach lokalnych - jest nieprawidłowe.

We wniosku oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny: Wnioskująca Spółka, w ramach wykonywanej przez siebie działalności gospodarczej świadczy usługi związane z rozprowadzaniem wody oraz oczyszczaniem ścieków na terenie Miasta R. Na podstawie rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz. U. z 2002 r., Nr 27, poz. 271. ze zm.), Spółka dokonuje zwrotu kosztów używania samochodu prywatnego do celów służbowych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych z pracownikami o używanie prywatnego pojazdu do celów służbowych. Zwrot kosztów za jazdy lokalne następuje w formie miesięcznego ryczałtu, po złożeniu oświadczenia użytkownika samochodu o używaniu pojazdu do celów służbowych w danym miesiącu. Kwotę ustalonego ryczałtu zmniejsza się o jedną dwudziestą drugą za każdy roboczy dzień nieobecności w miejscu pracy z powodu choroby, urlopu lub innej nieobecności oraz podróży służbowej trwającej co najmniej osiem godzin.

Dla pracownika wartość otrzymanego ryczałtu za jazdy lokalne stanowi przychód ze stosunku pracy, od którego Spółka pobiera i odprowadza podatek dochodowy od osób fizycznych. Umowy cywilnoprawne o używanie prywatnego samochodu do celów służbowych Spółka zawiera z pracownikami, których zakres obowiązków wymaga przemieszczania się na terenie Miasta R. (pełnienie nadzorów nad utrzymaniem i eksploatacją sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, sprawdzanie i dokonywanie odbiorów końcowych robót wodno-kanalizacyjnych, nadzór nad awariami sieci wodno-kanalizacyjnymi, przeprowadzenie kontroli przestrzegania przepisów BHP). Czynności, dla których konieczne jest przemieszczanie się pracownika, są zawsze wykonywane w interesie Spółki.

W piśmie z dnia [...], stanowiącym uzupełnienie wniosku, wskazano, że w ramach umowy cywilnoprawnej zawartej pomiędzy Spółką, a pracownikiem, pracownik zobowiązuje się do korzystania z prywatnego samochodu do celów służbowych, a w zamian Spółka zobowiązuje się do zwrotu kosztów za jazdy lokalne w formie miesięcznego ryczałtu, po złożeniu oświadczenia użytkownika samochodu o używaniu pojazdu do celów służbowych w danym miesiącu.

Pracownicy nie prowadzą ewidencji przebiegu prywatnego samochodu wykorzystywanego do celów służbowych. Koszty eksploatacji oraz ubezpieczenia prywatnego pojazdu ponosi pracownik Spółki.

W tym stanie faktycznym organowi interpretacyjnemu zadano następujące pytania (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku):

1. Czy otrzymywany zwrot poniesionych kosztów w formie wypłacanego ryczałtu za używanie samochodów prywatnych w jazdach lokalnych do celów służbowych stanowi dla pracowników przychód ze stosunku pracy podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
2. Czy A Spółka z o.o. w R. z tytułu wypłaty pracownikom ryczałtu za używanie samochodów prywatnych w jazdach lokalnych do celów służbowych obowiązane jest, jako płatnik, obliczyć oraz pobrać zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy, przedstawionym ostatecznie w uzupełnieniu wniosku, zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm., u.p.d.o.f.), przychodami są zasadniczo otrzymane lub pozostawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartości otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Natomiast zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Obowiązki płatnika nakłada z kolei na pracodawców art. 31 ww. ustawy, zgodnie z którym osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej "zakładami pracy", są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Zdaniem wnioskodawcy z powyższych przepisów wynika, że przychodem ze stosunku pracy co do zasady jest każde przysporzenie majątkowe związane z pozostawaniem podatnika w stosunku pracy. Przysporzenie majątkowe prowadzi do powstania korzyści majątkowej, która może polegać na zwiększeniu środków majątkowych.

Zdaniem Spółki, w przypadku natomiast zwrotu kosztów użytkowania samochodu do celów służbowych takich korzyści nie ma, gdyż pracownik otrzymuje jedynie rekompensatę kosztów związanych ze zużyciem prywatnego samochodu. Skoro bowiem pracownik ponosi koszty zakupu paliwa, oleju silnikowego, czy też zużycia samochodu i otrzymuje zwrot od Spółki, działając w Jej interesie, zwrot ten nie powoduje jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego po stronie pracownika.

O braku powstania przychodu w omawianym przypadku decyduje również treść wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 lipca 2014 r., sygn. akt K 7/13, gdzie sformułowano ogólne wskazówki, które należy uwzględnić rozpatrując problematykę nieodpłatnych świadczeń otrzymywanych przez pracowników od swoich pracodawców. Zdaniem Trybunału, opodatkowane mogą być jedynie takie świadczenia, które spełniają łącznie poniższe przesłanki: zostały spełnione za zgodą pracownika, tzn. pracownik skorzystał z nich w pełni dobrowolnie; zostały spełnione w jego interesie, a nie w interesie pracodawcy i przyniosły mu korzyść w postaci zwiększenia aktywów lub uniknięcia wydatków, które pracownik musiałby ponieść; korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi; nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów.

W ocenie Spółki, w przedstawionej we wniosku sprawie nie są spełnione żadne z powyższych przesłanek. Zwrot kosztów używania samochodu prywatnego do celów służbowych Spółki dokonywany jest w interesie pracodawcy, a nie pracownika. Zgodnie z art. 94 Kodeksu pracy, pracodawca zobowiązany jest do zapewnienia pracownikom na własny koszt odpowiedniego środowiska pracy do wykonywania powierzonych im czynności. Jeżeli do prawidłowego i efektywnego wykonania swoich obowiązków pracownik musi skorzystać z samochodu i użytkuje swój prywatny pojazd, to zwrot kosztów używania tego pojazdu stanowi wypełnienie przez Spółkę, jako pracodawcę, ustawowego obowiązku zapewnienia pracownikom odpowiedniej organizacji pracy. W związku z powyższym zwrot kosztów używania przez pracownika swojego prywatnego samochodu do celów służbowych Spółki stanowi korzyść pracodawcy i również na tej podstawie nie powinien być opodatkowany jako przychód pracownika ze stosunku pracy.

Wnioskodawca podkreślał, że podobne argumenty możemy znaleźć w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 2 października 2014 r., sygn. akt II FSK 2387/12, dotyczącym zwrotu kosztów poniesionych w czasie służbowych jazd lokalnych niestanowiących podróży służbowych. W wyroku NSA stwierdził, że: "obowiązek zapewnienia prawidłowej organizacji pracy nie może być utożsamiany tylko z zapewnieniem biurka, materiałów biurowych, czy kosztów zużytej energii elektrycznej. Ten obowiązek należy i trzeba odnosić i analizować w kontekście konkretnych obowiązków pracowniczych i wynikających z tych obowiązków oczekiwań pracodawcy". NSA zgodził się ze stanowiskiem Sądu I instancji, w którym podniesiono, że: "przepisy prawa pracy nie nakładają na pracownika obowiązku ponoszenia za pracodawcę wydatków związanych ze świadczeniem pracy. Wszystkie koszty związane ze świadczeniem pracy przez pracownika pokrywa pracodawca."

Wnioskodawca podkreślał, że podobne stanowisko można odnaleźć w orzecznictwie innych sądów, w tym: WSA w Kielcach - wyrok z dnia 23 października 2014 r., sygn. akt I SA/Ke 463/14, w którym stwierdzono, że "ponoszone przez pracowników mobilnych wydatki za noclegi mają bezpośredni związek z wykonywaniem obowiązków służbowych i są niezbędne do wykonywania tych zadań, a ich zwrot nie stanowi u pracowników przysporzenia majątkowego i nie może być traktowany jako przychód ze stosunku pracy (...)"; w wyroku WSA w Bydgoszczy z dnia 4 grudnia 2014 r., sygn. akt I SA/Bk 473/14, w którym orzeczono, że "zapewnienie pracownikowi nocowania w hotelu przez pracodawcę nie jest korzyścią pracownika, ale wypełnieniem przez pracodawcę ustawowego obowiązku prawidłowego organizowaniu pracy. W konsekwencji świadczenie takie nie może zostać uznane za przychód pracownika (...)".

Wnioskodawca akcentował, że w najnowszym wyroku z dnia 15 kwietnia 2016 r., sygn. akt II FSK 635/14, dotyczącym problematyki zwrotu kosztów poniesionych w czasie służbowych jazd lokalnych, Naczelny Sąd Administracyjny rozstrzygnął, że "zwrot wszelkich wydatków pracownikom, którzy wykonują obowiązki służbowe, nie będąc jednak w delegacji, nie jest przychodem z nieodpłatnych świadczeń". Skład sędziowski NSA orzekł, że "wydatki, o które toczył się spór (kilometrówka oraz koszty: noclegu, wyżywienia, przejazdów środkami transportu publicznego, paliwa) są ponoszone w interesie pracodawcy, a w związku z tym, zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 8 lipca 2014 r., sygn. akt K7/13, nie mogą być uznane za przychód pracownika".

Wnioskodawca prezentując własne stanowisko w sprawie akcentował, że w świetle powyższego, otrzymywana przez pracownika Spółki kwota wypłacana tytułem zwrotu kosztów poniesionych przez pracownika w związku z użyciem prywatnego samochodu w jazdach lokalnych w interesie Spółki, niebędących podróżą służbową w rozumieniu Kodeksu pracy, nie prowadzi do powstania u pracownika przychodu ze stosunku pracy. W konsekwencji, Spółka nie ma obowiązku, zgodnie z art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do obliczenia oraz pobrania zaliczki na podatek dochodowy od ww. kwoty miesięcznego ryczałtu wypłaconego pracownikowi.

Organ interpretacyjny uznając stanowisko wnioskodawcy za nieprawidłowe w pierwszej kolejności przywołał postanowienia art. 9, art. 10, art. 11, art. 12 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.).

Następnie organ interpretacyjny odwołał się do treści art. 21 ust. 1 pkt 23b) ww. ustawy, wskazując, że wolny od podatku dochodowego jest zwrot kosztów poniesionych przez pracownika z tytułu używania pojazdów stanowiących własność pracownika, dla potrzeb zakładu pracy, w jazdach lokalnych, jeżeli obowiązek ponoszenia tych kosztów przez zakład pracy albo możliwość przyznania prawa do zwrotu tych kosztów wynika wprost z przepisów innych ustaw - do wysokości miesięcznego ryczałtu pieniężnego albo do wysokości nieprzekraczającej kwoty ustalonej przy zastosowaniu stawek za 1 kilometr przebiegu p...