WSA. Majątek osobisty przedsiębiorcy z niższym podatkiem od nieruchomości

Z uzasadnienia: W przypadku podatników będących osobami fizycznymi sam fakt posiadania nieruchomości przez osobę będącą przedsiębiorcą nie jest wystarczający do uznania jej za związaną z działalnością gospodarczą. Konieczne jest ustalenie, czy nieruchomość ta wchodzi w skład przedsiębiorstwa prowadzonego przez tę osobę czy też stanowi jej majątek osobisty, odrębny od majątku związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej.

SENTENCJA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Zbigniew Romała (spr.), Sędziowie Sędzia NSA Elżbieta Rischka, Sędzia WSA Irena Wesołowska, Protokolant Starszy Sekretarz Sądowy Monika Fabińska, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 20 marca 2019 r. sprawy ze skargi Ł. R. i K. R. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w z dnia 25 lipca 2018 r. nr [....] w przedmiocie podatku od nieruchomości za 2018 r.:

1. uchyla zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję Burmistrza Miasta z dnia 26 kwietnia 2018 r. nr [...];
2. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w na rzecz skarżących kwotę 134 (sto trzydzieści cztery) złote tytułem zwrotu kosztów postępowania.

UZASADNIENIE

Stan faktyczny sprawy przedstawia się następująco:

Decyzją z dnia 26 kwietnia 2018 r. Burmistrz Miasta [...] (dalej: "Burmistrz") ustalił Ł. R. i K. R. (dalej: "strona", "skarżący") podatek od nieruchomości na 2018 r. w kwocie 3.337 zł.

W uzasadnieniu organ pierwszej instancji podał, że w dniu 19 grudnia 2017 r. skarżący zakupili od "A" S.A. nieruchomość gruntową o powierzchni 0,0296 ha położoną w C. przy ul. [...], oznaczoną w ewidencji gruntów jako działka nr [...], wraz z posadowionym na niej budynkiem stanowiącym odrębny przedmiot własności o powierzchni użytkowej 161,99 m2. Nieruchomości te zakupiono do majątku wspólnego, a w małżeństwie skarżących obowiązuje ustrój wspólności ustawowej.

Burmistrz podał, że w złożonej w dniu 22 stycznia 2018 r. informacji na podatek od nieruchomości strona, jako podstawę opodatkowania, wskazała grunty pozostałe o powierzchni 206 m2 oraz budynki pozostałe o powierzchni 162 m2.

Organ pierwszej instancji zakwestionował zakwalifikowanie przez stronę przedmiotów opodatkowania jako pozostałych, które w ocenie organu powinny być opodatkowane stawką jak dla związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Burmistrz wskazał, że każdy z małżonków R. prowadzi działalność gospodarczą, a przedmiot opodatkowania oznaczony jest w ewidencji gruntów i budynków jako "inne tereny zabudowane", które nie są związane z budynkiem mieszkalnym. W rezultacie, grunt i budynek powinny być objęte stawką przewidzianą dla nieruchomości związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.

W wyniku wniesionego od powyższej decyzji odwołania Samorządowe Kolegium Odwoławcze (dalej: "Kolegium") decyzją z dnia 25 lipca 2018 r. utrzymało ją w mocy.

W uzasadnieniu organ odwoławczy podał, że zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1-3 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1785 ze zm.) - dalej: "u.p.o.l.", opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają: grunty, budynki lub ich części, budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Z kolei definicję nieruchomości związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej zawiera art. 1a ust. 1 pkt 3 u.p.o.l. stanowiąc, że są to grunty, budynki i budowle będące w posiadaniu przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, z zastrzeżeniem ust. 2a (który w sprawie nie ma zastosowania). Zdaniem Kolegium, z regulacji tych wynika, że opodatkowanie podatkiem od nieruchomości gruntów znajdujących się w posiadaniu przedsiębiorcy nie jest uzależnione od rzeczywistego wykonywania na tych gruntach czynności składających się na prowadzenie działalności gospodarczej; istotne znaczenie dla wywołania określonych skutków podatkowych ma sam fakt posiadania tychże nieruchomości przez przedsiębiorcę, co nie jest sprawie sporne.

Organ odwoławczy przyznał, że w orzecznictwie sądów administracyjnych istniał spór co do tego, czy samo posiadanie przez przedsiębiorcę nieruchomości niemieszkalnej i nieobjętej wyłączeniem ze względów technicznych jest wystarczające dla opodatkowania jej najwyższą stawką (jak za budynki i grunty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej), czy też niezbędny jest warunek faktycznego wykorzystywania nieruchomości do działalności gospodarczej. Spór ten został rozstrzygnięty wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego (dalej: "TK") z dnia 12 grudnia 2017 r. w sprawie o sygn. akt SK 13/15, w którym orzeczono, że art. 1a ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 1 lit. a) u.p.o.l. rozumiany w ten sposób, że wystarczającą przesłanką zakwalifikowania gruntu podlegającego opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości do kategorii gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej jest prowadzenie działalności gospodarczej przez osobę fizyczną będącą jego współposiadaczem, jest niezgodny z art. 2 w zw. z art. 64 ust. 1 i 2 oraz art. 84 w zw. z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP. W uzasadnieniu tego wyroku TK stwierdził, że - zważywszy na ratio stosowania podwyższonej stawki, jaką jest potencjalna możliwość uzyskiwania przychodów z wykorzystania danych nieruchomości - niezbędne jest ustalenie faktycznego sposobu wykorzystania opodatkowanego budynku. Kolegium przyznało, że powyższe rozważania TK skupiały się na kwestii opodatkowania gruntu, to jednak należy je odnosić także do opodatkowania budynku usytuowanego na gruncie współposiadaczy. Oznacza to, że jeżeli budynek współposiadaczy jest wykorzystywany do działalności gospodarczej przez jednego z nich, to budynek ten powinien zostać opodatkowany stawkami związanymi z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Odwołując się do judykatury Kolegium podniosło, że zaliczenie nieruchomości stanowiącej współwłasność przedsiębiorcy związanych z działalnością gospodarczą wymaga stwierdzenia jej wykorzystywania na działalność gospodarczą, a nie tylko posiadanie (współposiadanie) przez przedsiębiorcę. Jeżeli nie da się ustalić jej faktycznego wykorzystywania na działalność gospodarczą powinna być ona traktowana jako tzw. pozostała - niezwiązana z prowadzeniem działalności gospodarczej. A zatem, kluczowe znaczenie ma ustalenie, czy nieruchomość jest związana z działalnością gospodarczą jej właścicieli oraz czy jest ona wykorzystywana do tejże działalności.

W ocenie organu odwoławczego, z zebranego przez organ pierwszej instancji materiału dowodowego wynika, że nieruchomość podatników (grunt oraz budynek) jest związana z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz wykorzystywana jest do tej działalności. Wskazano, że Ł. R. prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą "[...] Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe", zaś K. R. pod nazwą "[...] Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe". Podano, że z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (dalej: "CEIDG") wynika, iż przedmiotem działalności skarżących jest m.in. kupno i sprzedaż nieruchomości na własny rachunek, pośrednictwo w obrocie nieruchomościami.

Zdaniem Kolegium, prowadzenie przez przedsiębiorcę działalności polegającej m.in. na kupnie i sprzedaży nieruchomości na własny rachunek świadczy o ich związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. W przedmiocie działalności stron mieści się szeroki zakres aktywności gospodarczej, co wynika z wpisów dokonanych w CEIDG. Podkreślono, że wyłączenie przedmiotów opodatkowania z kategorii związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej musi mieć charakter obiektywny, tj. przedmiot opodatkowania nie może nadawać się do prowadzenia działalności gospodarczej przez konkretnego przedsiębiorcę i jednocześnie nie mógłby być wykorzystywany przez inny podmiot prowadzący działalność gospodarczą o innym charakterze. Skoro więc przedmiotowa nieruchomość może być wykorzystywana w prowadzonej przez strony działalności gospodarczej, to skarżący jako przedsiębiorcy będący w posiadaniu tej nieruchomości, obowiązani są płacić podatek od nieruchomości za 2018 r. według stawek przewidzianych dla gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Stanowiska tego nie zmienia przy tym okoliczność, że nieruchomość nie jest wpisana do rejestru środków trwałych.

W skardze na powyższą decyzję organu odwoławczego Ł. R. i K. R. zarzucili jej naruszenie przepisów postępowania, mające istotny wpływ na wynik sprawy, tj.:

1. art. 7, art. 77 § 1 i art. 80 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2018 r. poz. 2096) - dalej: "k.p.a.", polegające na niewyczerpującym zabraniu i rozpatrzeniu całego materiału dowodowego i niepodjęciu wszelkich kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego i załatwienia sprawy, w tym nie wyjaśnienie, czy skarżący w rzeczywistości wykorzystują przedmiotową nieruchomości do celów związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, czy skarżący w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zajmują się obrotem nieruchomościami;
2. art. 8 i art. 107 § 3 k.p.a. poprzez nienależyte uzasadnienie zaskarżonej decyzji z uwagi na zawarcie w nim sprzecznych i ogólnych twierdzeń, co uniemożliwia realizację zasady pogłębiania zaufania obywateli do organów państwa oraz uniemożliwia dokonanie kontroli zaskarżonej decyzji, w szczególności niewyjaśnienie, dlaczego, mimo stanowiska judykatury, w tym TK, samo prowadzenie działalności gospodarczej przez posiadacza nieruchomości nie przesądza o jej gospodarczym charakterze, organ przyjął, że ujawnienie w CEIDG kodu PKD, sugerującego, że skarżący prowadzą działalność w zakresie pośrednictwa w obrocie nieruchomościami, świadczy o gospodarczym przeznaczeniu nabytej prywatnie nieruchomości;
3. art. 9 i art. 11 k.p.a. poprzez niedostateczne wyjaśnienie podstaw i przesłanek utrzymania w mocy decyzji Burmistrza z dnia 26 kwietnia 2018 r. ustalającej podatek od nieruchomości na 2018 r. w kwocie 3.337 zł, podczas, gdy wymiar ten powinien wynosić 1.004 zł.

Zaskarżonej decyzji zarzucono również naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 1a ust. 1 pkt 3, art. 2 ust. 1 i 2, art. 3 ust. 1 pkt 1 oraz art. 5 ust. 1 u.p.o.l. poprzez ich zastosowanie, kiedy okoliczności sprawy wskazują, że nie mają one zastosowania w stanie faktycznym sprawy oraz art. 5 ust. 1 pkt 1 lit. c) i pkt 2 lit. e) u.p.o.l. poprzez ich niezastosowanie, podczas gdy mają zastosowanie w stanie faktycznym sprawy.

Stawiając powyższe zarzuty wniesiono o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości, ewentualnie o stwierdzenie wydania zaskarżonej oraz poprzedzającej ją decyzji organu pierwszej instancji z naruszeniem prawa, w obu przypadkach o zasądzenie kosztów postępowania wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu skargi Ł. R. i K. R. przyznali, że prowadzą działalność gospodarczą, w głównej mierze handlową, poprzez hurtownie i sklepy. Wszystkie nieruchomości, w których prowadzą działalność gospodarczą, są zgłoszone do opodatkowania według właściwej kwalifik...