WSA: Administracja podatkowa ma pełne prawo do wstrzymania zwrotu VAT w przypadku wątpliwości

Z uasadnienia: Nie zawsze zakończenie kontroli podatkowej musi dać jednoznaczną odpowiedź na pytanie o zasadność zwrotu podatku VAT. Kontrola obejmuje bowiem transakcje dokonane jedynie przez samego podatnika. Tymczasem niekiedy dopiero cały szereg ustaleń odnośnie dalszych kontrahentów i schematu obrotu towarem daje obraz okoliczności jakie towarzyszyły transakcjom, umożliwiając ich ocenę od strony skutków podatkowych. Z tej przyczyny nie istnieje ścisła zależność pomiędzy planowanym terminem zakończenia kontroli, a prognozowanym terminem zwrotu nadwyżki podatku.

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Małgorzata Jużków Sędziowie Sędzia WSA Małgorzata Herman (spr.) Sędzia WSA Barbara Orzepowska-Kyć po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 7 maja 2018 r. sprawy ze skargi "A" sp. z o.o. w K. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług oddala skargę.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 10 stycznia 2018 r., sygn. akt I FSK 1730/17, Naczelny Sąd Administracyjny uchylił w całości wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 27 czerwca 2017 r., sygn. akt III SA/Gl 387/17 i przekazał sprawę temu Sądowi do ponownego rozpoznania.

Przedmiotem ponownie kontrolowanej skargi jest postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach (dalej: organ II instancji, organ odwoławczy) z dnia [...] r., nr [...] , utrzymujące w mocy postanowienie Naczelnika Pierwszego [...] Urzędu Skarbowego w S. (dalej: organ I instancji) z dnia [...]r., nr [...] o przedłużeniu A Sp. z o.o. w K. (dalej: strona, skarżąca, Spółka) terminu zwrotu kwoty nadwyżki podatku naliczonego nad należnym za wrzesień 2016 r. w wysokości [...] zł – do czasu zakończenia weryfikacji rozliczenia podatnika, tj. do 29 czerwca 2018 r.

Postanowienia zapadły w następującym stanie faktycznym i prawnym.

W dniu 21 października 2016 r. do Pierwszego [...] Urzędu Skarbowego w S. wpłynęła deklaracja VAT-7 za wrzesień 2016 r. złożona przez stronę, w której wykazano nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym do zwrotu na rachunek bankowy w terminie 60 dni w wysokości [...] zł. Termin zwrotu podatku wynikającego z deklaracji upływał z dniem 20 grudnia 2016 r. W deklaracji Spółka wykazała kwotę nadwyżki z poprzedniej deklaracji w wysokości [...] zł wynikającą z poprzednich okresów rozliczeniowych tj. od dnia 1 kwietnia 2016 r. do dnia 31 sierpnia 2016 r., które objęte zostały kontrolami podatkowymi.

W dniu 7 grudnia 2016 r., wszczęto kontrolę podatkową w zakresie zbadania zasadność dokonania zwrotu podatku VAT za wrzesień 2016 r.

Z uwagi na niezakończenie kontroli przed upływem terminu zwrotu podatku, organ I instancji wydał postanowienie z dnia [...] r., którym przedłużył termin zwrotu podatku do czasu zakończenia weryfikacji rozliczenia podatnika, tj. do dnia 29 czerwca 2018 r. Uzasadniając powyższe organ ten wskazał na konieczność dokonania czynności zmierzających do zweryfikowania transakcji dokonanych przez stronę w okresie od dnia 1 kwietnia 2016 r. do dnia 31 sierpnia 2016 r. z jej dostawcami i odbiorcami. Czynności takie uznał organ I instancji za niezbędne do ustalenia stanu faktycznego i stwierdzenia zgodności z przedłożonymi przez stronę dokumentami oraz potwierdzenia deklarowanych dostaw, w tym wewnątrzwspólnotowych.

Postanowienie to stało się przedmiotem zażalenia strony, która wniosła o jego uchylenie w całości i uznanie uprawnienia skarżącej do otrzymania zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad podatkiem należnym za wrzesień 2016 r.

Zaskarżonemu postanowieniu strona zarzuciła naruszenie art. 87 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (dalej: u.p.t.u.) w zw. z art. 122 § 2 oraz art. 124 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2015 poz. 613 ze zm., dalej: O.p.), skutkujące przekroczeniem terminu zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad podatkiem należnym i polegające na:

1. dowolnym przedłużeniu terminu zwrotu podatku VAT do dnia 29 czerwca 2018 r. roku (na okres 18 miesięcy) oraz wskazanie w uzasadnieniu postanowienia na konieczność przeprowadzenia czynności weryfikujących transakcje skarżącej Spółki w okresie od 1 kwietnia 2016 roku do 31 lipca 2016 roku pomimo, że kontrola podatkowa za ten okres już jest prowadzona i dotyczy "zatrzymanego" podatku VAT za miesiąc lipiec, a nadto wskazanie w uzasadnieniu postanowienia na konieczność przeprowadzenia czynności weryfikujących transakcje skarżącej Spółki w miesiącu sierpniu 2016 roku, podczas gdy kontrola podatkowa za miesiąc sierpień już jest prowadzona co w efekcie równać się będzie założonej przez organ a priori kontroli podatkowej trwającej ponad 21 miesięcy;

2. dowolnym przedłużeniu terminu zwrotu podatku VAT do dnia 29 czerwca 2018 roku mimo, że zgodnie z imiennym upoważnieniem do przeprowadzenia kontroli podatkowej za miesiąc wrzesień 2016 r. przewidywany termin zakończenia kontroli wyznaczono na dzień 17 marca 2017 roku, co wskazuje na arbitralność i brak podstawy faktycznej takiego rozstrzygnięcia;

3. dowolnym przedłużeniu terminu zwrotu podatku VAT za wrzesień 2016 roku, w powołaniu na konieczność przeprowadzenia weryfikacji transakcji w miesiącach od kwietnia do sierpnia 2016 roku, pomimo, że norma wyinterpretowana z art. 87 ust. 2 zdanie drugie u.p.t.u. daje możliwość przedłużenia terminu zwrotu podatku VAT tylko w przypadku gdy zasadność tego konkretnego zwrotu wymaga dodatkowej weryfikacji; innymi słowy jeśli podatnik domaga się zwrotu wyłącznie podatku za wrzesień stanowiący jeden okres rozliczeniowy (a w miesiącu wrześniu Spółka dokonała dwóch transakcji z dwoma kontrahentami z Niemiec, co wynika m.in. z informacji podsumowującej VAT-UE, złożonej przez skarżącą Spółkę) to tylko konieczność weryfikacji transakcji w tym jednym okresie rozliczeniowym daje organowi podatkowemu możliwość – o ile istnieją istotne wątpliwości – przedłużenia terminu zwrotu;

4. braku merytorycznego uzasadnienia prowadzonej kontroli i braku wskazania w treści postanowienia jakichkolwiek obiektywnych powodów tak długo mającego trwać, postępowania weryfikującego zasadność zwrotu.

W uzasadnieniu podkreślono naruszenie zasady zwrotu podatku VAT w rozsądnym terminie, zasady neutralności oraz proporcjonalności; brak dysponowania przez, organ podatkowy dowolnością; wskazano na zasadę zwrotu podatku VAT w rozsądnym terminie wyrażoną w wyrokach Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej; ogólnikowość uzasadnienie rozstrzygnięcia I instancji; wpływ przedłużenia zwrotu na płynność finansową Spółki i obowiązek szczególnej staranności w uzasadnieniu kolejnego postanowienia przedłużającego termin zwrotu podatku.

Po rozpatrzeniu sprawy w postępowaniu zażaleniowym, zaskarżonym postanowieniem z [...] r. organ odwoławczy, utrzymał w mocy rozstrzygnięcie organu I instancji.

Powołując się na treść art. 274 b § 1 O.p oraz art. 87 ust. 2 zdanie drugie u.p.t.u. podkreślił dwie kategorie działań, które mogą podejmować organy podatkowe - przedłużenie ustawowego terminu przewidzianego do zwrotu różnicy podatku oraz weryfikacje rozliczenia podatnika dokonywanego w ramach czterech wymienionych w nim procedur. Przywołano treść art. 274b art. 277 oraz art. 3 pkt 7 O.p. wskazując na odpowiednie zastosowanie także do zwrotu wykazanej w deklaracji podatnika różnicy podatku objętej art. 87 ust. 2 u.p.t.u., w sytuacji, gdy przeprowadzenie innych niż czynności sprawdzające działań weryfikujących rozliczenie podatnika daje podstawę do przedłużenia terminu zwrotu podatku wynikającego z przepisów o podatku od towarów i usług. Podkreślono, że przepisy nie wymieniają konkretnych przesłanek jakimi winien kierować się organ podatkowy przedłużając termin zwrotu podatku, a podstawowe znaczenie ma istnienie wątpliwości co do tego, czy taki zwrot podatnikowi rzeczywiście przysługuje. Ponadto ani przepis art. 87 ust. 2 u.p.t.u., ani art. 274 b § 1 O.p. nie wymaga dla przedłużenia terminu zwrotu udowodnienia, iż zwrot jest bezzasadny. Zauważono, że w tej sprawie organ I instancji powziął wątpliwość co do zasadności wykazanej przez Spółkę w deklaracji VAT-7 za wrzesień 2016 r. nadwyżki podatku naliczonego nad należnym do zwrotu na rachunek bankowy w terminie 60 dni. Strona w tej deklaracji wykazała także kwotę nadwyżki podatku z poprzedniej deklaracji za okres 1 kwietnia 2016 r. do 31 sierpnia 2016 r., które również objęte zostały kontrolą podatkową. Kontrole za powyższe okresy, są istotne, ponieważ ich ustalenia mają bezpośredni wpływ na rozstrzygniecie w tej sprawie, również nie zostały zakończone z uwagi na podjęte dodatkowe czynności mające na celu stwierdzenie zasadności wykazanych przez stronę kwot do zwrotu za lipiec 2016r. i za sierpień 2016 r.

Kontrola podatkowa za okres kwiecień – sierpień 2016 r., której ustalenia mają bezpośredni wpływ na sporne w niniejszej sprawie rozliczenie nie została zakończona z uwagi na podjęte dodatkowe czynności mające na celu stwierdzenie zasadności wykazanej przez spółkę kwoty do zwrotu w wysokości [...] zł (za lipiec 2016 r.) i [...] zł (za sierpień 2016 r.). W ich trakcie m.in.:

  • pismem z dnia 21 października 2016 r. wezwano B Sp. z o.o. do złożenia wyjaśnień w zakresie transakcji dokonanych w okresie kwiecień-czerwiec 2016 r. ze Spółką, na które B Sp. z o.o. udzieliła wyjaśnień pismem z dnia 7 listopada 2016 r.;

  • pismem z dnia 3 listopada 2016 r. zwrócono się do Naczelnika Urzędu Skarbowego w Z. z wnioskiem o poprowadzenie czynności sprawdzających u kontrahenta podatnika – C Przedsiębiorstwo Wielobranżowe w związku z transakcjami dokonanymi z A, które udokumentowane zostały trzema fakturami korygującymi wymienionymi w tym piśmie;

  • w dniu 7 i 9 listopada 2016 r. przeprowadzono czynności sprawdzające w siedzibie spółki B Sp. z o.o.;

  • pismem z dnia 17 listopada 2016 r. zwrócono się do prokuratora Prokuratury Okręgowej w K. o wyrażenie zgody na udostępnienie dokumentów zabezpieczonych u kontrahenta Spółki – B Sp. z o.o.. W odpowiedzi, prokurator pismem z dnia 23 listopada 2016 r. zarządził uwzględnienie wniosku organu.

Nadto wskazano, że w trakcie tej kontroli ustalono, że żądany zwrot nadwyżki podatku naliczonego nad należnym powstał w związku ze znaczną kwotą wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów wykazanych przez Spółkę w ww. okresie. Z analizy dotychczas zgromadzonych dokumentów wynika, że towary będące przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów były w ponad 90% nabywane od jednego kontrahenta z siedzibą na terytorium kraju i w tym samym dniu lub w dniu następnym transportowane na teren Czech, Słowacji, Łotwy i Niemiec. Przykładowo w rejestrze sprzedaży: rejestr należny WDT, 2016-07, Spółka ujęła łącznie 10 faktur VAT dokumentujących WDT na łączną kwotę [...] zł na rzecz 3 podmiotów z Niemiec, Węgier i Czech. W adnotacji służbowej sporządzonej przez pracowników organu pierwszej instancji na okoliczność kontroli podatkowej w zakresie podatku od towarów i usług za okres od 1 kwietnia do 31 lipca 2016 r. wskazano na konieczność podjęcia następujących czynności:

  • dokonania kontroli dokumentacji księgowej Spółki dotyczącej okresu od 1 stycznia 2015 r. do 16 czerwca 2016 r. zabezpieczonej przez Prokuraturę Okręgową w K. w toku prowadzonego przez nią śledztwa w sprawie o sygn. [...];

  • sprawdzenia dostawcy i pochodzenia towarów (wniosek o kontrolę lub czynności sprawdzające);

  • sprawdzenia firm transportowych, w tym przesłuchanie kierowców;

  • sprawdzenie odbiorców towarów (wnioski SC AC);

  • przesłuchanie przedstawicieli Spółki;

  • ewentualne oględziny miejsc załadunku.

Po analizie akt sprawy organ II instancji uznał działanie organu I instancji za zgodne z przepisami prawa. Z dotychczas zgromadzonego materiału dowodowego wynika, że Spółka zadeklarowała wielomilionowe dostawy wewnątrzwspólnotowe; odbiorcami towarów były podmioty z różnych państw członkowskich, co powoduje konieczność wystąpienia do administracji podatkowych tych państw o potwierdzenie dokonania transakcji wewnątrzwspólnotowych z podatnikiem. Transport towarów wykonywany był przez różne firmy co powoduje, że do pełnego wyjaśnienia stanu faktycznego przedmiotowej sprawy niezbędne jest pod jęcie przez organ pierwszej instancji ww. czynności, a to uzasadniało przedłużenie terminu zwrotu podatku wykazanego przez Spółkę. Z akt sprawy wynikało także, że część z ww. czynności została już podjęta, jednakże przeprowadzenie kolejnych czynności (z uwagi na skomplikowany charakter sprawy) może powodować znaczące wydłużenie terminu zwrotu podatku. Przewidywany termin zakończenia kontroli za okres kwiecień – sierpień 2016 r. wskazano na dzień 31 marca 2017 r., tym niemniej z uwagi na ww. okoliczności mało prawdopodobne wydaje się zakończenie kontr...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »