Work life balance – urlop rodzicielski na nowych zasadach z mocą wsteczną

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z 20 czerwca 2019 roku w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów została implementowana z opóźnieniem – termin mijał bowiem w sierpniu 2022 r. W związku z tym osoby, które w razie dotrzymania terminu wdrożenia nabyłyby nowe prawa, mogłyby zostać pokrzywdzone.

Nowe przepisy uwzględniają ten problem, co wyjaśnia poniższa odpowiedź na poselską interpelację.

Interpelacja nr 39864 do ministra rodziny i polityki społecznej w sprawie wdrożenia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) o zapewnieniu równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów

Szanowna Pani Minister,

dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z 20 czerwca 2019 roku w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów zobowiązała Polskę do przyjęcia określonych zmian w Kodeksie pracy. Powinno to być m.in. wprowadzenie dodatkowego płatnego oraz nieprzenoszalnego urlopu rodzicielskiego trwającego 9 tygodni dla drugiego rodzica. To korzystne rozwiązanie dedykowane jest przede wszystkim ojcom nowo narodzonych dzieci, którzy korzystają z urlopu rodzicielskiego zdecydowanie rzadziej niż matki. Dzięki niemu mogliby oni bardziej zaangażować się w wychowanie swoich pociech już od pierwszych dni ich życia, co ułatwiłoby im zawiązanie silnej relacji emocjonalnej z dzieckiem. Jest to także gwarancja równego podziału ról w rodzinie oraz odciążenie matek, które będą mogły m.in. rozwijać swoją karierę zawodową.

Ostateczny termin implementowania przedmiotowej dyrektywy minął 2 sierpnia 2022 roku i nie został on spełniony. Przez wiele miesięcy proces ten był odkładany w czasie, a Sejm zajął się nim dopiero 8 lutego 2023 roku. Zgodnie z projektem ustawy prawo do skorzystania z 9-tygodniowego urlopu mają rodzice, którzy w dniu jej wejścia w życie korzystają z urlopu rodzicielskiego lub jeszcze go nie rozpoczęli. Opóźnienie we wprowadzeniu unijnych rozwiązań sprawiło, że wielu rodziców nie obejmie nowy zapis, co miałoby miejsce, gdyby parlament dotrzymał narzuconego z góry terminu. Rodzice dzieci urodzonych w pierwszej połowie 2022 roku czują się więc wyjątkowo pokrzywdzeni, ponieważ byli zwodzeni przez rząd, iż zostaną objęci zmianą i skorzystają z obiecanego benefitu. Decydując się jednak na dziecko m.in. z powodu możliwości skorzystania z urlopu dla drugiego rodzica, zostali w praktyce przez państwo polskie oszukani.

W związku z powyższym apelujemy o wprowadzenie unormowania, zgodnie z którym rodzice przebywający na urlopie rodzicielskim w dniu 2 sierpnia 2022 r. będą mieli prawo do skorzystania z 9-tygodniowego urlopu rodzicielskiego, oraz prosimy o udziele...