Wiążąca Informacja Stawkowa (WIS) – od listopada 2019 r.

Wprowadzenie nowej matrycy stawek VAT wprowadzi na pewno sporo zamieszania w pierwszym okresie jej stosowania. Remedium na to zamieszanie (i ogólnie – na niepewność, wynikającą z możliwości zakwestionowania prawidłowości stosowanej stawki VAT) ma być Wiążąca Informacja Stawkowa - nowy rodzaj decyzji, określonej przepisami ustawy o podatku od towarów i usług. WIS wprowadzona zostaje przepisami ustawy z dnia 9 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, i zacznie funkcjonować od 1.11.2019 r. (choć w części ochronnej od 1.04.2020 r., o czym za chwilę).

Wiążąca Informacja Stawkowa – podstawowe informacje

Przepisy dotyczące wiążącej informacji stawkowej zostały umieszczone w dodanym do ustawy o VAT rozdziale 1a w dziale VIII.

Wiążąca Informacja Stawkowa (WIS) to decyzja, wydawana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, na potrzeby opodatkowania VAT dostawy, importu, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów albo świadczenia usług.

WIS będzie wydawana nie później, niż w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania wniosku o wydanie WIS. Do tego terminu nie wlicza się terminów i okresów, o których mowa w art. 139 § 4 Ordynacji podatkowej. Co istotne - w sprawach dotyczących WIS stosuje się odpowiednio przepisy działu IV Ordynacji podatkowej, z wyłączeniem rozdziałów 17, 18, 19 i 20.

Wiążąca Informacja Stawkowa zawierać będzie opis towaru albo usługi będących jej przedmiotem, klasyfikację towaru według CN (odpowiedni dział, pozycja, podpozycja lub kod CN – w zależności od tego, którym z tych symboli posługuje się ustawa o VAT dla potrzeb określenia stawki podatku – przykładowo jeśli w tym zakresie ustawa o VAT wymienia dwucyfrowy numer działu CN, WIS będzie określała taki właśnie dział CN dla towaru, którego dotyczy) albo według Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (odpowiednio do sekcji, działu, grupy lub klasy) albo usługi według PKWiU (odpowiednio do działu, grupy, klasy itd.) oraz właściwą dla tak sklasyfikowanego towaru albo usługi stawkę podatku VAT – art. 42a ustawy o VAT.

Uprawnieni do wystąpienia o wydanie Wiążącej Informacji Stawkowej

Do wniosków o wydanie WIS będzie stosowało się odpowiednie przepisy Ordynacji podatkowej, a będzie o nią mógł wystąpić:

• podatnik posiadający numer identyfikacji podatkowej NIP (w tym podatnik zwolniony podmiotowo z VAT),

• podatnik nabywający towary od podatnika nieposiadającego siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia tej działalności w Polsce, zobowiązany do rozliczenia podatku), oraz inny podmiot, który dokonuje lub planuje dokonywać krajową dostawę towarów, import towarów, wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów albo świadczenie usług,

• zamawiający w rozumieniu ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych, w zakresie mającym wpływ na sposób obliczenia ceny w związku z udzielanym zamówieniem publicznym.

Z uzasadnienia do projektu ustawy:

„O WIS zatem będzie również mógł wystąpić np. podatnik nabywający towary wymienione w załączniku nr 11 do ustawy (m.in. niektóre wyroby z kategorii stali, metali nieżelaznych i szlachetnych, komputery przenośne, telefony komórkowe, konsole do gier video, niektóre odpady i surowce wtórne objęte krajowym systemem reverse charge), podatnik nabywający towary objęte solidarną odpowiedzialnością (wymienione w załączniku nr 13 do ustawy – np. określone wyroby stalowe, określone akcesoria do drukarek czy wyroby elektroniczne, które również będą identyfikowane poprzez CN), podatnik dokonujący dostaw towarów wymienionych w załączniku nr 12 do ustawy (którymi obrót uniemożliwia zastosowanie zwolnienia podmiotowego), podatnik nabywający usługi, o których mowa w załączniku nr 14.

W takim przypadku – na żądanie podatnika i po wskazaniu przez niego, na jakie potrzeby wnioskuje o WIS – decyzja ta, oprócz opisu wskazanego we wniosku towaru, właściwej dla niego stawki, będzie zawierała klasyfikację tego towaru, w takim układzie, w jakim odpowiednie przepisy przywołują tę klasyfikację, tj. odpowiednio według działu, pozycji, podpozycji lub kodu CN. Przykładowo, jeśli przepisy w zakresie mechanizmu odwróconego obciążenia przywołują ośmiocyfrowy kod CN dla danego towaru, taki właśnie kod będzie zawarty w WIS”.

Informacje, które należy umieścić we wniosku o wydanie Wiążącej Informacji Stawkowej

Zawartość wniosku została w przepisach ściśle określona, a odpowiednim rozporządzeniu ministerialnym zostanie określony jego urzędowy wzór. Wniosek powinien zawierać następujące elementy:

• imię i nazwisko lub nazwę wnioskodawcy, jego adres zamieszkania lub adres siedziby, numer identyfikacji podatkowej lub inny numer umożliwiający identyfikację wnioskodawcy;

• imię, nazwisko i adres zamieszkania pełnomocnika wnioskodawcy, jeżeli został ustanowiony, lub innych osób upoważnionych do kontaktu w sprawie wniosku;

• określenie przedmiotu wniosku, w tym:

  a) szczegółowy opis towaru lub usługi, pozwalający na taką ich identyfikację, aby dokonać ich klasyfikacji zgodnej z Nomenklaturą scaloną (CN), Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług lub Polską Klasyfikacją Obiektów Budowlanych,

  b) wskazanie klasyfikacji, według której mają być klasyfikowane towar lub usługa,

  c) wskazanie przepisów ustawy lub przepisów wykonawczych wydanych na jej podstawie – w przypadku, w którym wniosek o wydanie WIS zawiera żądanie sklasyfikowania towaru albo usługi na potrzeby stosowania przepisów ustawy oraz przepisów wykonawczych wydanych na jej podstawie, innych niż dotyczące określenia stawki podatku

• informacje dotyczące opłaty należnej od wniosku.

Dodatkowo wniosek o wydanie wiążącej informacji stawkowej musi zawierać złożone pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań oświadczenie o treści:

„Świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia oświadczam, że w dniu złożenia wniosku, w zakresie przedmiotowym wniosku, nie toczy się postępowanie podatkowe, kontrola podatkowa ani kontrola celno-skarbowa oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego.”.

Wskazana treść zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.

Do wniosku należy dołączyć potwierdzenie wpłaty opłaty za wydanie WIS.

Oprócz elementów obligatoryjnych, wymienionych przed chwilą, do wniosku o wydanie Wiążącej Informacji Stawkowej można dołączyć dokumenty odnoszące się do towaru albo usługi, w szczególności fotografie, plany, schematy, katalogi, atesty, instrukcje, informacje od producenta lub inne dostępne dokumenty umożliwiające organowi wydającemu WIS dokonanie właściwej klasyfikacji towaru albo usługi.

Rola ochronna Wiążącej Informacji Stawkowej – nie tylko dla wnioskodawcy

Wiążąca Informacja Stawkowa, jak wskazuje jej nazwa, jest wiążąca dla organów podatkowych - względem podmiotu, dla którego została wydana i w odniesieniu do konkretnego towaru albo usługi, których dotyczy (art. 42c ust. 1 ustawy o VAT).

Organ podatkowy nie będzie miał możliwości kwestionowania np. wysokości stawki podatkowej stosowanej przez podatnika w oparciu o uzyskaną WIS, ale tylko, gdy sprzedawany towar odpowiada opisowi zawartemu w WIS (cechy i właściwości towaru będą odpowiadały opisowi towaru przedstawionemu przez adresata WIS w złożonym wniosku o jej wydanie).

Jeśli dojdzie do zmiany lub uchylenia WIS. podatnik, będący jej adresatem będzie mógł zastosować się do wydanej dla niego WIS przez okres do końca okresu rozliczeniowego następującego po okresie rozliczeniowym, w którym nastąpiła zmiana lub uchylenie WIS. W tym zakresie będzie on objęty ochroną, regulowaną w art. 14k–14m Ordynacji podatkowej (znacie je, jeśli interesowaliście się zakresem ochrony interpretacji podatkowej).

Przykład

Firma, rozliczająca się z podatku VAT kwartalnie wystąpiła o wydanie WIS, w której została określona stawka podatku. Decyzja ta została zmieniona w styczniu. Firma będzie mogła stosować stawkę podatku określoną w WIS do końca drugiego kwartału (do końca czerwca). Gdyby firma rozliczała się miesięcznie, mogłaby stosować stawkę sprzed zmiany do końca lutego.

Takie rozwiązanie powoduje, iż w obrocie mogą pojawić się tożsame wyroby (usługi) o odmiennych stawkach VAT (co obecnie, nawiasem mówiąc, również ma miejsce, jeśli np. o stawce podatku decyduje jego przeznaczenie lub sposób dystrybucji).

Rozszerzenie mocy ochronnej WIS na inne podmioty

W odróżnieniu od indywidualnych interpretacji podatkowych, wiążąca informacja stawkowa wydana dla określonego towaru lub usługi będzie dotyczyła również innych niż wnioskodawca podmiotów (do czasu opublikowania w BIP informacji o zmianie lub uchyleniu WIS) – po jej opublikowaniu w Biuletynie Informacji Publicznej KIS (Krajowej Informacji Skarbowej).

Zastosowanie się do wydanej dla innego podatnika, ale dotyczącej danego towaru (usługi) Wiążącej Informacji Stawkowej nie może szkodzić podatnikowi, również w sytuacji zakwestionowania np. stawki VAT stosowanej w oparciu o WIS przez organ podatkowy. W takiej sytuacji ? w określonych, uregulowanych w przepisach art. 14k?14m Ordynacji podatkowej przypadkach ? wobec podatników nie będą prowadzone postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe, nie będą naliczane odsetki za zwłokę lub też podatnicy będą zwolnieni z obowiązku zapłaty podatku.

Ochrona dla posiadaczy Wiążącej Informacji Akcyzowej (WIA)

Z ochrony będą mogli skorzystać również posiadacze Wiążącej Informacji Akcyzowej (WIA) wydawanej na podstawie ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym, jak również inni podatnicy posługujący się takimi decyzjami. Decyzje te określają właściwą klasyfikację towaru wg Nomenklatury Scalonej i tym samym ułatwią podatnikowi prawidłowe przyporządkowanie stawki podatku VAT do danego grupowania CN. Uprawnienie to zostało zawarte w dodanym do ustawy art. 42c ust. 3 pkt 2.

Wygaśnięcie ochrony wynikającej z Wiążącej Informacji Stawkowej

WIS wygaśnie z mocy prawa, w przypadku zmiany przepisów prawa podatkowego w zakresie podatku odnoszących się do towaru albo usługi będących jej przedmiotem, w wyniku której WIS staje się niezgodna z tymi przepisami.

Wygaśnięcie WIS nastąpi z dniem wejścia w życie przepisów, w wyniku których WIS stała się z nimi niezgodna.

Szef KAS z urzędu zmienia lub uchyla wydaną WIS, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, z kolei Dyrektor KIS z urzędu zmienia wydaną WIS, w przypadku gdy nie jest ona zgodna z przepisami prawa w wyniku:

1. przyjęcia zmiany w Nomenklaturze scalonej (CN);
2. przyjęcia przez Komisję Europejską środków w celu określenia klasyfikacji taryfowej towarów;
3. utraty zgodności z interpretacją Nomenklatury scalonej (CN) wynikającą z:
   1. not wyjaśniających, o których mowa w art. 9 ust. 1 lit. a tiret drugie rozporządzenia Rady (EWG) nr 2658/87 z dnia 23 lipca 1987 r. w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wspólnej Taryfy Celnej,
   2. wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej,
   3. decyzji klasyfikacyjnych, opinii klasyfikacyjnych lub zmian not wyjaśniających do Nomenklatury Zharmonizowanego Systemu Oznaczania i Kodowania Towarów, przyjętej przez organizację ustanowioną na podstawie Konwencji o utworzeniu Rady Współpracy Celnej, sporządzonej w Brukseli dnia 15 grudnia 1950 r. (Dz. U. z 1978 r. poz. 43);
4. błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego.

Z uzasadnienia do projektu:

Nieprawidłowość WIS należy rozumieć szeroko jako każdą wadliwość WIS uzasadniającą jej zmianę lub uchylenie (podobnie jak w art. 14e pkt 1 i 2 Ordynacji podatkowej). W szczególności wadliwość może być np. konsekwencją jej wydania na podstawie przepisu, o którego niezgodności z Konstytucją orzekł Trybunał Konstytucyjny. Okoliczność taka będzie stanowiła przesłankę do zmiany lub uchylenia WIS przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej.

(…)

Przyjęcie rozwiązania umożliwiającego zmianę wydanej WIS w każdym czasie, jest dodatkowo uzasadnione dotychczasowymi doświadczeniami w zakresie wydawanych interpretacji indywidualnych w odniesieniu do kwestii stawek VAT. Wyposażenie organu podatkowego w kompetencję do zmiany wydanej WIS bez ograniczeń czasowych, ma zapobiec sytuacji, w której przykładowo, jeden podmiot działałby w warunkach rynkowych stosując się do korzystnego dla niego rozstrzygnięcia WIS, przewidującego stawkę obniżoną, co de facto zakłócałoby konkurencję i prowadziłoby do odmiennego traktowania pozostałych podatników.

Ponadto możliwość zmiany lub uchylenia WIS wyłącznie z urzędu jest uzasadniona swoistym charakterem WIS, na którą mogą się powoływać podmioty inne niż podmiot, który uzyskał WIS, co czyni tę instytucję faktycznie zbliżoną do interpretacji ogólnych i ma wpływ na jednolitość rozstrzygnięć.

(…) podkreślić należy, że możliwość zmiany WIS nie będzie miała negatywnego wpływu na podatników – nie może to powodować niepewności co do trwałości decyzji w sprawie WIS. W tym kontekście wskazać należy na określony w przepisach, odpowiednio długi okres ochrony dla podatników stosujących WIS, która została zmieniona/uchylona, tj. do końca okresu rozliczeniowego następującego po okresie rozliczeniowym, w którym WIS została zmieniona lub uchylona.

Wiążąca Informacja Stawkowa – tryb wniesienia i wysokość opłaty podstawowej

Sposób wniesienia opłaty zostanie określony w rozporządzeniu Ministra Finansów, a jej wysokość wynosi 40 zł. W przypadku, kiedy wniosek dotyczy większej ilości towarów i/lub usług, opłata ustalana jest jako iloczyn 40 zł i liczby towarów oraz usług składających się, w ocenie wnioskodawcy, razem na jedną czynność podlegającą opodatkowaniu.

Opłata za wniosek zostanie zwrócona:

1. w całości – w przypadku wycofania wniosku;
2. w części przekraczającej należną wysokość – w przypadku uiszczenia jej w wysokości wyższej od należnej.

Opłaty dodatkowe za wydanie WIS – za badania i analizy

Jeśli do rozpatrzenia wniosku o WIS będzie konieczne przeprowadzenie badań lub analiz przez laboratoria jednostek organizacyjnych Krajowej Administracji Skarbowej, inne akredytowane laboratoria lub wskazane w tym przepisie podmioty (np. instytuty naukowe, badawcze), wnioskodawca będzie zobowiązany do uiszczenia stosownej opłaty za te badania lub analizy – również zaliczkowo, ponieważ na wezwanie organu podatkowego trzeba będzie uiścić zaliczkę (w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania) na poczet opłaty.

Wysokość opłaty określa się w formie postanowienia, a Wnioskodawcy przysługuje na niego zażalenia. Jeśli Wnioskodawca podejmie decyzję o nieuiszczeniu zaliczki, organ podatkowy wyda postanowienie o pozostawieniu wniosku o WIS bez rozpatrzenia.

Indywidualne interpretacje podatkowe w relacji do Wiążącej Informacji Stawkowej

W zakresie objętym WIS (tj. klasyfikowaniem towaru albo usługi oraz określeniem właściwej dla nich stawki podatku) nie będą wydawane interpretacje indywidualne. Jeśli podatnik będzie chciał uzyskać informację na temat właściwej stawki dla sprzedawanego przez niego towaru albo usługi, będzie to możliwe jedynie w formie wystąpienia o WIS. Interpretacje indywidualne dotyczące określenia właściwej stawki podatku VAT dla towarów i usług będących przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu przed dniem 1 kwietnia 2020 r. będą wydawane, jednak interpretacje te nie będą mogły dotyczyć stanu prawnego, który będzie obowiązywał po tym dniu.

Redakcja podatki.biz

Pełny tekst ustawy zmieniającej, w brzmieniu ostatecznym znajdziecie tutaj.