WDT a obowiązek podatkowy w VAT

Przy dokonywaniu wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów, właściwym dla przeliczenia kwot stosowanych do określenia podstawy opodatkowania wyrażonych w walucie obcej na złote jest średni kurs danej waluty obcej ogłoszony przez NBP na ostatni dzień poprzedzający moment powstania obowiązku podatkowego z tytułu dokonania WDT a nie na ostatni dzień poprzedzający dzień danego okresu rozliczeniowego.

Do takiego wniosku doszedł dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z 7 lipca 2014 r., nr ILPP4/443-128/14-7/BA. Z opisu sprawy wynikało, że Spółka jest producentem komponentów elektromagnetycznych dla motoryzacji i techniki przemysłowej. Dokonuje ona sprzedaży opakowań m.in. na rzecz niemieckich podatników podatku od wartości dodanej (towary opuszczają terytorium Polski). Dostawa ta spełnia definicję wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. Sprzedaż opakowań (towarów) odbywa się w euro. Wyroby gotowe wraz z towarami wyjeżdżają z magazynu kilka razy dziennie do tego samego odbiorcy. Spółka ustaliła z odbiorcą okresy rozliczeniowe dla sprzedaży towarów, tj. okresy dla których jest określona płatność. Faktura wystawiana jest w ostatni dzień okresu rozliczeniowego.

Obowiązek podatkowy w VAT

Dyrektor Izby Skarbowej wyjaśnił, że zgodnie z zasadą ogólną, zawartą w art. 19a ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz.U. z 2011 r., nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) - obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1. Wskazał, że jednym z zastrzeżeń do zasady ogólnej wskazanej powyżej jest art. 20 ustawy, który określa moment powstania obowiązku podatkowego w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów.

Obowiązek podatkowy przy WDT

Organ podatkowy wskazał, że w myśl art. 20 ust. 1 ustawy – w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury przez podatnika, nie później jednak niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano tej dostawy, z zastrzeżeniem ust. 4 oraz art. 20a.

Z powołanego przepisu wynika, że dokonanie dostawy w ramach wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów rozpoczyna bieg szczególnego rodzaju terminu wyznaczającego moment powstania obowiązku podatkowego. Termin ten kończy bieg w 15-tym dniu miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano tej dostawy. Do czasu upływu tego terminu, wystawienie faktury dokumentującej przedmiotową transakcję skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego w momencie jej wystawienia. Jeśli jednak do 15-go dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy, faktura nie zostanie wystawiona, obowiązek podatkowy powstaje niezależnie od daty wystawienia faktury.

Natomiast w myśl art. 20 ust. 1a ustawy – w przypadku wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów wykonywanej w sposób ciągły przez okres dłuższy niż miesiąc uważa się ją za dokonaną z upływem każdego miesiąca do czasu zakończenia dostawy tych towarów.

Sprzedaż o charakterze ciągłym a VAT

Dyrektor Izby Skarbowej zwrócił uwagę, że obecnie przepisy regulujące podatek od towarów i usług nie definiują pojęcia „sprzedaży o charakterze ciągłym”. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 17 kwietnia 2012 r., sygn. akt I FSK 935/11 odniósł się do tego pojęcia następująco: „(...) sprzedaż o charakterze ciągłym (...) polega na świadczeniach ciągłych podatnika, obejmujących pewne stałe zachowania w czasie trwania stosunku obligacyjnego, zaspokajające interes odbiorcy tych świadczeń, poprzez ich trwały – pod względem czasowym i funkcjonalnym – charakter oraz cechujące się niemożliwością wyodrębnienia powtarzających się czynności podatnika, co jest charakterystyczne dla świadczeń ciągłych (okresowych)”.

Wykładnia językowa pojęcia „sprzedaż o charakterze ciągłym” sprowadza się do ustalenia znaczenia przymiotnika „ciągły”. W Słowniku Języka Polskiego pod red. J. Szymczaka (PWN, Warszawa 1989) słowo to zdefiniowane zostało jako „dziejący się, odbywający nieustannie, trwający stale, nieustannie; bezustanny, ustawiczny, stale się powtarzający, stały” oraz „ciągnący się nieprzerwanie w przestrzeni, nie mający luk, odstępów”.

Z powyższego wynika, że za sprzedaż o charakterze ciągłym należy uznać sprzedaż odbywającą się bezustannie, stale, bez przerwy itd. Pojęcie ciągłości rozumiane zgodnie z zasadami prawa cywilnego, należy odnieść do pojęcia zobowiązania o charakterze ciągłym. Zobowiązanie takie wytwarza stosunek prawny oznaczony terminem lub nim nie oznaczone. Charakter tego zobowiązania jest trwały i mogą z niego wypływać obowiązki ciągłe lub okresowe. W zobowiązaniu ciągłym nie da się wyróżnić powtarzających się odrębnych czynności, które można byłoby zakwalifikować jako świadczenia samodzielne w określonym momencie (czasie). Innymi słowy, w przypadku świadczenia ciągłego nie sposób stwierdzić, że zostało ono zrealizowane w konkretnej dacie, ponieważ jest ono realizowane stale – stan realizacji świadczenia trwa – przez określony okres (np. w przypadku najmu, usług telekomunikacyjnych czy dostawy energii elektrycznej). Pod pojęciem sprzedaży „ciągłej” należy więc rozumieć wynikające ze zobowiązania o charakterze ciągłym, świadczenie polegające na stałym i powtarzalnym (trwałym) zachowaniu się strony zobowiązanej do świadczenia.

Jak wynika z opisu sprawy, ilość dokonanych transportów towarów w danym dniu można określić na podstawie systemu wdrożeniowego SAP, w którym każdego dnia zapisywana jest ilość transportów. Wyroby gotowe wraz z towarami wyjeżdżają z magazynu kilka razy dziennie do tego samego odbiorcy. Wszelkie dane dotyczące przedmiotu transportu można określić na podstawie systemu SAP.

Zdaniem dyrektora Izby Skarbowej z powyższego opisu jednoznacznie wynika, że dokonana przez spółkę wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów w danym okresie rozliczeniowym nie spełnia definicji sprzedaży o charakterze ciągłym. W przedmiotowej sprawie bez większych przeszkód można wyszczególnić zarówno moment rozpoczęcia poszczególnych dostaw, jak i ich zakończenia, oraz określić jednoznacznie przedmiot poszczególnych dostaw (ich rodzaj i zakres). W związku z tym mamy do czynienia z odrębnymi wewnątrzwspólnotowymi dostawami określonych towarów, które można wyodrębnić jako samodzielne świadczenia (określone co do przedmiotu oraz czasu ich realizacji). Tym samym, w przedmiotowej sprawie nie ma zastosowania art. 20 ust. 1a ustawy.

Rozliczenie VAT

Zatem – jak podkreślił dyrektor Izby Skarbowej - obowiązek podatkowy dla wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów dokonywanych przez spółkę w sposób przedstawiony w stanie faktycznym nie powstaje na zasadach określonych w art. 19a ust. 1 (w zw. z ust. 3 i 4) ustawy. W przedmiotowej sprawie – dotyczącej wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów – obowiązek podatkowy powstaje na zasadach określonych w art. 20 ust. 1 ustawy, a nie jak uważa spółka, z upływem ostatniego dnia każdego okresu rozliczeniowego.

Jak stanowi art. 29a ust. 1 ustawy – podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a -30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Przeliczanie waluty obcej na złote dla celów VAT

W myśl art. 31a ust. 1 ustawy – w przypadku gdy kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania są określone w walucie obcej, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego. Podatnik może wybrać sposób przeliczania tych kwot na złote według ostatniego kursu wymiany opublikowanego przez Europejski Bank Centralny na ostatni dzień poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego; w takim przypadku waluty inne niż euro przelicza się z zastosowaniem kursu wymiany każdej z nich względem euro.

Przepis art. 31a ustawy znajduje zastosowanie, kiedy podstawa opodatkowania jest wyrażona w walucie obcej. Wówczas kwoty wyrażone w walucie obcej przelicza się na złote według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego. Alternatywnie podatnik kwoty wyrażone w walucie obcej może przeliczać na złote według ostatniego kursu wymiany opublikowanego przez Europejski Bank Centralny na ostatni dzień poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego.

Zatem przy dokonywaniu wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów przez spółkę, właściwym dla przeliczenia kwot stosowanych do określenia podstawy opodatkowania wyrażonych w walucie obcej na złote jest średni kurs danej waluty obcej ogłoszony przez Narodowy Bank Polski (lub ostatni kurs wymiany opublikowany przez Europejski Bank Centralny) na ostatni dzień poprzedzający moment powstania obowiązku podatkowego z tytułu dokonania danej wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów – określonego zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy – a nie jak twierdziła spółka, na ostatni dzień poprzedzający dzień danego okresu rozliczeniowego.

Piotr Różański