Warunki nabycia emerytury częściowej

Zgodnie z art. 26b ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r., poz. 1440, z późn. zm., dalej: ustawa emerytalna) ubezpieczonym urodzonym po 31 grudnia 1948 r., którzy nie osiągnęli podwyższonego wieku emerytalnego, określonego w art. 24 ust. 1a i 1b ustawy emerytalnej, przysługuje emerytura częściowa. Muszą jednak spełnić łącznie następujące warunki:

  • mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn oraz
  • osiągnęli wiek wynoszący co najmniej 62 lata dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn.

Przy ustalaniu 35- lub 40-letniego okresu składkowego i nieskładkowego uwzględnia się – analogicznie, w kolejności jak przy ustalaniu uprawnień do emerytury na dotychczasowych zasadach – okresy:

  1. składkowe,
  2. nieskładkowe – nie dłuższe niż 1/3 okresów składkowych,
  3. składkowe uzupełniające (okresy rolne – art. 10 ustawy emerytalnej), jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe są krótsze niż 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn,
  4. pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy na zasadach z art. 10a ustawy emerytalnej, jeżeli łączne okresy wymienione w 3 poprzednich punktach są krótsze niż 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn.

W praktyce na emeryturę częściową mogą przejść kobiety urodzone po 31 grudnia 1958 r. oraz mężczyźni urodzeni po 31 grudnia 1948 r., jeżeli spełnią wyżej podane warunki o stażu ubezpieczeniowym.

Przykład:

Zainteresowany urodził się 25 maja 1950 r. W maju 2015 r. ukończy 65 lat. Będzie miał wówczas 39-letni okres składkowy i nieskładkowy. Należy do OFE.

Prawo do emerytury częściowej nabędzie dopiero z chwilą udokumentowania 40-letniego okresu składkowego i nieskładkowego.

Ile wynosi emerytura częściowa?

Wysokość emerytury częściowej wynosi 50% kwoty emerytury ustalonej według nowych zasad i nie podlega podniesieniu do kwoty najniższej emerytury. Emerytura według nowych zasad stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę konkretnej osoby.

Podstawę obliczenia emerytury z nowych zasad stanowi kwota składek emerytalnych z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, oraz zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173–175 ustawy emerytalnej.

Przy określaniu podstawy obliczenia emerytury dla osoby, która miała ustalone prawo do świadczenia częściowego z art. 26b ustawy emerytalnej, nie uwzględnia się kwot zwiększeń składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z art. 173–175 ustawy, uzyskanych w wyniku waloryzacji kwartalnej, przeprowadzonej do obliczenia emerytury częściowej.

Przykład:

Zainteresowany urodził się 15 maja 1950 r. W maju 2015 r. ukończy 65 lat. Będzie miał wówczas 40-letni okres składkowy i nieskładkowy. Należy do OFE. Zgromadzony przez niego kapitał wyniesie 275 tys. zł. Czy będzie mu przysługiwała emerytura częściowa? Jaka może być jej wysokość?

Wyliczając emeryturę częściową, ZUS przyjmie, że statystyczny emeryt, który ukończył 65 lat, przeżyje jeszcze 208,6 miesiąca. Hipotetyczna wartość pełnej emerytury naliczonej po 65. roku życia wyniosłaby 1318,30 zł/miesiąc (275 tys. zł / 208,6 miesiąca). Do chwili osiągnięcia podwyższonego wieku emerytalnego 65 lat i 6 miesięcy zainteresowany będzie pobierał częściową emeryturę w wysokości 659,15 zł (50% kwoty 1318,30 zł).

Każda pobrana kwota emerytury częściowej zmniejszy poziom przyszłej emerytury powszechnej

Ubezpieczeni, którzy skorzystają z częściowej emerytury, muszą pamiętać, że każda pobrana z tego tytułu kwota odpowiednio zmniejszy poziom przyszłej emerytury powszechnej, ustalanej według nowych zasad. Po pierwsze, stanie się tak dlatego, że nie uwzględni się kwot zwiększeń składek emerytalnych oraz kapitału początkowego, uzyskanych wskutek waloryzacji kwartalnej, przeprowadzonej do obliczenia emerytury częściowej. Po drugie, pomniejszy się ją o kwotę stanowiącą sumę pobranych emerytur w wysokości sprzed odliczenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i składki zdrowotnej.

Dotyczy to osób, które rozpoczęły pracę w 1999 r. i później. Ich emerytura częściowa będzie bowiem ustalana na podstawie 2/3 składek emerytalnych ubezpieczonego, bo tylko tyle trafia do ZUS. Zatem jedynie u ubezpieczonych w KRUS i FUS, którzy nie przystąpili do OFE, emerytura częściowa stanowić będzie blisko połowę świadczenia, które otrzymaliby po osiągnięciu wieku emerytalnego.

Nabycie prawa do emerytury częściowej nie zależy od rozwiązania stosunku pracy

Przy ustalaniu prawa do emerytury częściowej nie stosuje się przepisów dotyczących zawieszania i zmniejszania świadczeń emerytalno-rentowych. Ponadto, w przeciwieństwie do osób uprawnionych do wcześniejszej emerytury lub renty, nie będą ich obowiązywały progi zarobkowe, których przekroczenie skutkuje zmniejszeniem wysokości lub zawieszeniem prawa do świadczenia.

Emerytura częściowa może być także wypłacana po osiągnięciu wieku emerytalnego, określonego według daty urodzenia – do czasu złożenia wniosku o świadczenie w pełnej wysokości.

Kiedy zamiana?

Ubezpieczony uprawniony do emerytury częściowej po osiągnięciu podwyższonego wieku emerytalnego oraz po ustaniu stosunku pracy, jeśli nadal jest zatrudniony, może na swój wniosek zamienić ją na emeryturę powszechną.

Zygmunt Łobejko

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...