Waloryzacja konta i subkonta osób ubezpieczonych w ZUS - MRiPS wyjaśnia
Osoby ubezpieczone w ZUS, a wcześniej gromadzące środki w OFE, posiadają na swoim rachunku dwa konta - konto i subkonto. Dodatkowo konta te mają różny poziom waloryzacji i chociaż pierwotnie pochodzą od jednej składki płaconej przez pracowników i pracodawców i różnią się tylko drogą przejścia przez rachunek OFE, różny sposób waloryzacji tych składek jest bardzo niekorzystny dla przyszłych emerytów i naraża ich na olbrzymie uszczuplenie przyszłych świadczeń.
Interpelacja nr 40107 do ministra rodziny i polityki społecznej w sprawie konta i subkonta osób ubezpieczonych w ZUS oraz ich waloryzacji
Szanowna Pani Minister,
osoby ubezpieczone w ZUS, a wcześniej gromadzące środki w OFE, posiadają na swoim rachunku dwa konta - konto i subkonto. Dodatkowo konta te mają różny poziom waloryzacji i chociaż pierwotnie pochodzą od jednej składki płaconej przez pracowników i pracodawców i różnią się tylko drogą przejścia przez rachunek OFE, różny sposób waloryzacji tych składek jest bardzo niekorzystny dla przyszłych emerytów i naraża ich na olbrzymie uszczuplenie przyszłych świadczeń.
Waloryzacja konta i subkonta w ZUS w ostatnich latach przedstawiała się następująco:
Rok | Konto | Subkonto | Różnica % |
2018 | 108,68 | 103,99 | -4.69 |
2019 | 109,20 | 105,01 | -4.19 |
2020 | 108,94 | 105,73 | -3.21 |
2021 | 105,41 | 105,23 | -0,18 |
2022 | 109,33 | 107,07 | -2,26 |
Jak widać w powyższej tabeli są to znaczne różnice działające na niekorzyść przyszłych emerytów. Dodatkowo sposób waloryzacji subkonta oparty na PKB, który może oscylować w przyszłych latach w okolicach zera, może spowodować bardzo niską waloryzację subkonta przy inflacji wynoszącej obecnie 18,4%. Jest to bardzo niekorzystne dla przyszłych emerytów i rozważając wartość pieniądza w czasie może generować obniżenie przyszłej emerytury o kilkaset złotych. System emerytalny powinien być prosty, sprawiedliwy i zrozumiały dla każdego obywatela, dlatego w trosce o przyszłych emerytów i ich świadczenia zwracam się do Pani Minister z następującymi pytaniami:
- Czy ministerstwo przeanalizowało problem nierównej waloryzacji kont w ZUS?
- Czy ministerstwo analizuje możliwe straty przyszłych emerytów w wysokości świadczeń oraz ma na uwadze niebezpieczeństwo prawie zerowej waloryzacji subkonta przy szalejącej inflacji i spadającym PKB?
- Czy ministerstwo sprawdziło możliwość połączenia tych dwóch kont dla dobra emerytów i przejrzystości systemu emerytalnego oraz ewentualne korzyści z takiego działania?
Posłanka Bożena Żelazowska
24 marca 2023 r.
Odpowiedź na interpelację nr 40107 w sprawie konta i subkonta osób ubezpieczonych w ZUS oraz ich waloryzacji
Szanowna Pani Marszałek,
odpowiadając na interpelację nr 40107 Pani Poseł Bożeny Żelazowskiej (KP) w sprawie konta i subkonta osób ubezpieczonych w ZUS oraz ich waloryzacji, uprzejmie wyjaśniam.
Obowiązkowy system emerytalny w Polsce jest systemem przede wszystkim opartym na repartycyjności (konto w ZUS), zawierającym również elementy kapitałowe (OFE i subkonto w ZUS). Dodatkowo, w ramach III filaru funkcjonują dobrowolne formy oszczędzania. Dywersyfikacja źródeł finasowania emerytur prowadzi do wzrostu bezpieczeństwa wysokości przyszłych emerytur uczestników systemu.
Od maja 2011 r., w ramach konta ubezpieczonego, w ZUS prowadzone jest subkonto dla osób, które są członkami OFE albo urodziły się po 31 grudnia 1968 r. i nie przystąpiły do OFE.
Subkonto zostało utworzone w celu zniwelowania zagrożeń wynikających z narastania długu publicznego spowodowanego koniecznością pokrywania niedoboru Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w wyniku przekazywania części składki emerytalnej do OFE. Funkcjonujące rozwiązania zostały zmodyfikowane tak, aby ograniczyć tempo przyrostu państwowego długu publicznego poprzez zmniejszenie kosztów budżetowych funkcjonowania części kapitałowej systemu emerytalnego i potrzeb pożyczkowych budżetu państwa, przy założeniu jak najmniejszej ingerencji w istniejący wówczas model systemu emerytalnego.
Stąd też, w ramach subkonta, zachowano możliwość dziedziczenia i podziału środków na zasadach analogicznych, jak w przypadku rachunku w OFE. Środki zgromadzone na subkoncie podlegają podziałowi w razie rozwodu, unieważnienia małżeństwa, albo śmierci osoby, dla której ZUS prowadzi subkonto.
Środki gromadzone na subkoncie w ZUS są corocznie waloryzowane przy zachowaniu zasady nieujemności, tj. w wyniku waloryzacji stan konta nie może ulec obniżeniu. Waloryzacja subkonta polega na pomnożeniu kwoty składek, środków, odsetek za zwłokę i opłaty prolongacyjnej zewidencjonowanych na subkoncie przez wskaźnik rocznej waloryzacji. Wskaźnik ten jest równy średniorocznej dynamice wartości produktu krajowego brutto w cenach bieżących za okres ostatnich 5 lat poprzedzających termin waloryzacji.
Podkreślając zasadę nieujemności subkonta należy wskazać, że średnia ważona stopa zwrotu OFE w 2011 r., 2015 r., 2018 r. czy 2020 r. była ujemna. Sytuacja taka ma miejsce zwłaszcza w przypadku dekoniunktury na giełdzie, gdy wartość jednostki rozrachunkowej spada, i w efekcie wartość kapitału na kontach w OFE ulega obniżeniu.
Odnosząc się do kwestii ewentualnej możliwości połączenia subkonta i konta w ZUS, należy podkreślić, że oba sposoby waloryzacji środków, zarówno na koncie, jak i na subkoncie mają na celu zachowanie realnej wartości zgromadzonego kapitału, jednakże realizują to w różny sposób i z różną wrażliwością na zmiany zachodzące w gospodarce. Połączenie subkonta i konta nie byłoby korzystne dla ubezpieczonego. Należy mieć bowiem na względzie fakt, że środki zgromadzone na subkoncie są dziedziczone i możliwy jest ich podział, co z kolei jest niemożliwe w przypadku środków zgromadzonych na koncie ubezpieczonego. Dodatkowo, w przypadku osób będących członkami OFE, w ramach tzw. suwaka bezpieczeństwa przekazywane są sukcesywnie środki z OFE na subkonto ubezpieczonego w ZUS, których wartość wynika z umorzenia jednostek rozrachunkowych na rachunku członka OFE w związku z ukończeniem przez niego wieku niższego o 10 lat od wieku emerytalnego.
Istnienie subkonta jest wyrazem dbałości państwa o to, by środki ubezpieczonego nie straciły na wartości w sytuacji kryzysu gospodarczego. Przyjęcie zasady nieujemności konta oraz wskaźnika waloryzacji opartego o tempo wzrostu nominalnego PKB chroni ubezpieczonego przed tzw. ryzykiem złej daty, czyli załamaniem kursów rynkowych, szczególnie w okresie poprzedzającym przejście na emeryturę, co przełożyłoby się na obniżenie kapitału emerytalnego, a w konsekwencji na niższe świadczenie emerytalne.
Sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej
Stanisław Szwed
Warszawa, 14 kwietnia 2023 r.
źródło: sejm.gov.pl
Ostatnie artykuły z tego działu
- Zwolnienie podmiotowe z VAT również dla biura rachunkowego
- Dłuższe konsultacje dotyczące struktur JPK_KR_PD oraz JPK_ST
- Skarbówka rezygnuje z wysyłania tzw. pism behawioralnych
- Reforma KSeF do zmiany. Przedsiębiorcy pozytywnie o części modyfikacji
- Świadczenie dla pracowników z ZFŚS a składki ZUS
- ZUS: "Siła wyższa" - zasady uzupełnienia wynagrodzenia pracownika
- Skutki podatkowe wystawienia fałszywej faktury. Co zmienia wyrok TS UE?
- Reforma KSeF jednak ze sporymi zmianami
- Kasowy VAT na nowych zasadach?
- Założenia planowanych zmian w składce zdrowotnej przedsiębiorców
Wszystkie artykuły z tego działu »
Dodaj nowy komentarz