VAT. Zatrzymanie kaucji gwarancyjnej a ulga na złe długi

Pytanie podatnika: Czy w przypadku braku zapłaty przez Spółkę kaucji, określonej jako procent od wartości netto lub brutto faktury, zgodnie z cytowanymi powyżej postanowieniami, po upływie 150 dni od terminu płatności zatrzymanej kwoty kaucji, Spółka ma obowiązek skorygować odliczony VAT naliczony zgodnie z art. 89b ustawy o VAT

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 2 i § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 21 lipca 2015 r. (data wpływu 3 sierpnia 2015 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku dokonania korekty podatku naliczonego na podstawie art. 89b ustawy o VAT w części dotyczącej zabezpieczenia w postaci zatrzymanej kaucji gwarancyjnej - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 sierpnia 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku dokonania korekty podatku naliczonego na podstawie art. 89b ustawy o VAT w części dotyczącej zabezpieczenia w postaci zatrzymanej kaucji gwarancyjnej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący zaistniały stan faktyczny:

Wnioskodawca (zwany dalej „Spółką”) w ramach realizowanych na rzecz swoich klientów robót, podzlecał innym podmiotom (zwanym dalej „Podwykonawcami”) ich realizację w całości lub części.

Podwykonawcy wykonywali powierzone im prace, które rozliczane były na podstawie częściowych protokołów odbioru, w ślad za którymi wystawiane były faktury częściowe, a końcowe rozliczenie następowało po ostatecznym (końcowym) odbiorze robót (na jego podstawie Podwykonawcy wystawiali faktury końcowe).

Zgodnie z postanowieniami umów zawartych między stronami (Spółką a Podwykonawcami) lub przekazanych Podwykonawcom zleceń, celem zabezpieczenia należytego wykonania robót i/lub usunięcia wad i usterek w okresie udzielonej gwarancji na wykonany przez Podwykonawców przedmiot umowy/zlecenia, Spółka zazwyczaj dokonywała potrącenia (zatrzymania) z wartości wystawionych przez Podwykonawców faktur określonej procentowo kwoty tytułem:

  1. kaucji zabezpieczającej prawidłowe wykonanie umowy i/lub
  2. kaucji gwarancyjnej usunięcia wad i usterek w okresie udzielonej gwarancji i rękojmi za wady.

Powyższe kaucje - na podstawie zgodnej woli stron transakcji (Podwykonawcy i Spółki) - były potrącane (zatrzymywane) w ustalonym procencie od wartości netto lub brutto każdej faktury wystawionej przez Podwykonawcę na Spółkę. W związku z powyższym warunki realizacji uzgodnione między stronami przewidywały odrębne terminy płatności dla należności z tytułu wynagrodzenia za wykonanie prac lub ich części oraz odrębne terminy płatności w odniesieniu do zwrotu potrąconej (zatrzymanej) płatności tytułem:

  1. kaucji zabezpieczającej prawidłowe wykonanie umowy/zlecenia - zazwyczaj odnoszące się do momentu zakończenia prac przez Podwykonawcę, a więc podpisania protokołu odbioru końcowego robót i/lub
  2. kaucji gwarancyjnej usunięcia wad i usterek - zazwyczaj odnoszące się do momentu zakończenia okresu gwarancyjnego, który zgodnie z postanowieniami umowy/zlecenia zazwyczaj wynosił od 3 do 5 lat.

W przypadku zakończenia realizacji prac oraz upływu terminu, na jaki dana kaucja została zatrzymana, winna ona być przez Spółkę Podwykonawcy zwrócona w terminach wskazanych w umowie/zleceniu (np. w ciągu 30 dni od dnia podpisania protokołu odbioru końcowego robót lub w ciągu 30 dni od upływu okresu gwarancyjnego usunięcia wad i usterek), o ile nie następowało wcześniej jej wykorzystanie (pokrycie roszczeń Spółki związanych z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem lub nieusunięciem/nienależytym usunięciem wad i usterek w okresie gwarancyjnym).

Jednocześnie należy zaznaczyć, że postanowienia poszczególnych umów zawieranych pomiędzy Spółką i Podwykonawcami a także postanowienia zleceń, mówiące o potrąceniu (zatrzymaniu) kaucji celem zabezpieczenia należytego wykonania robót i/lub usunięcia wad i usterek w okresie udzielonej gwarancji na wykonany przez Podwykonawców przedmiot umowy/zlecenia, posiadają m.in. następujące brzmienie:

  1. „Z każdej faktury wystawionej przez Wykonawcę Zamawiający zatrzyma x% jej wartości jako gwarancję dobrego wykonania”.
  2. „Z każdej faktury wystawionej przez Wykonawcę Zamawiający potrąci x% jej wartości jako gwarancję dobrego wykonania”.
  3. „Zamawiający zatrzyma tytułem kaucji zabezpieczającej x% wynagrodzenia należnego Wykonawcy, z każdej kolejnej płatności realizowanej na jego rzecz”.
  4. „Z każdej wystawionej przez Wykonawcę faktury nastąpi zatrzymanie czasowe - x% należności wartości faktury".
  5. „Zabezpieczeniem należytego wykonania umowy będzie kaucja gwarancyjna w wysokości x% wartości przedmiotu umowy/zlecenia”.
  6. „Podwykonawca wnosi zabezpieczenie należytego wykonania w wysokości x% ceny ofertowej, w formie zabezpieczenia”.
  7. „Celem zabezpieczenia ewentualnych roszczeń Zamawiającego z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania Przedmiotu Umowy (Zlecenia) Wykonawca dostarczy Zamawiającemu w terminie 14 dni roboczych od dnia podpisania Umowy (Zlecenia), bezwarunkową, nieodwołalną gwarancję bankową lub gwarancję wiarygodnego towarzystwa ubezpieczeniowego, na kwotę stanowiącą x% wartości wynagrodzenia umownego, płatną na pierwsze żądanie, z terminem ważności do upływu 30 dni po dacie odbioru końcowego Przedmiotu Umowy/Zlecenia przez Inwestora, tj. 30.11.2014 r. W przypadku niedostarczenia Gwarancji w wyżej wskazanym terminie, Zamawiający według własnego wyboru uprawniony będzie do zatrzymania pełnej kwoty zabezpieczenia z pierwszych płatności należnych Wykonawcy”.
  8. „Strony ustalają, iż celem zabezpieczenia należytego wykonania oraz zobowiązań w okresie gwarancji, podwykonawca zapłaci na rachunek bankowy Zamawiającego x% ogólnej kwoty kontraktu/zlecenia 3 dni od daty zawarcia kontraktu (otrzymania zlecenia). Jeżeli podwykonawca nie dokona przelewu na zabezpieczenie w tym terminie, Zamawiającemu przysługuje prawo potrącenia kwoty stanowiącej równowartość zabezpieczenia z faktur wystawianych przez Wykonawcę wedle swojego uznania, co w razie wątpliwości co do braku zapłaty w formie przelewu bankowego zgłaszanych przez Wykonawcę potwierdzi on pisemną informacją wysłaną Wykonawcy o dokonaniu takiego potrącenia wzajemnych wierzytelności”.

Zdarzały się również przypadki, że zlecenie wystawiane przez Spółkę Podwykonawcy nie zawierało postanowień dotyczących potrącenia (zatrzymania) kaucji celem zabezpieczenia należytego wykonania i/lub usunięcia wad i usterek, jednakże w praktyce kaucje były przez Spółkę potrącane (zatrzymywane) na mocy ustnych ustaleń między stronami, co potwierdzały częściowe protokoły odbioru wykonanych robót, na których umieszczano odpowiednio procent i kwotę zatrzymanej kaucji. Można więc spotkać się z sytuacją, że postanowienia dotyczące potrącenia (zatrzymania) kaucji celem zabezpieczenia należytego wykonania i/lub usunięcia wad i usterek, znajdują odzwierciedlenie jedynie w podpisanych protokołach odbioru poszczególnych etapów robót. Protokoły te wyrażają zgodną wolę stron w zakresie zabezpieczenia Spółki przez Podwykonawców za wykonane przez nich prace. W związku z czym opisany powyżej stan faktyczny w przedmiocie zatrzymywania kaucji odnosi się również do niniejszych przypadków.

W związku z powyższym w zakresie podatku od towarów i usług zadano następujące pytanie (oznaczone we wniosku jako nr 1):

Czy w przypadku braku zapłaty przez Spółkę kaucji, określonej jako procent od wartości netto lub brutto faktury, zgodnie z cytowanymi powyżej postanowieniami, po upływie 150 dni od terminu płatności zatrzymanej kwoty kaucji, Spółka ma obowiązek skorygować odliczony VAT naliczony zgodnie z art. 89b ustawy o VAT?

Stanowisko Wnioskodawcy (odnoszące się do pytania nr 1):

Zdaniem Spółki nie ma ona obowiązku skorygować odliczonego VAT naliczonego zgodnie z art. 89b ustawy o podatku od towarów i usług (zwana dalej „ustawą o VAT”), gdyż potrącenie (zatrzymanie) kaucji nie oznacza, że kwota wynikająca z faktury nie została uregulowana w całości.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że przepisy ustawy o VAT nie definiują pojęcia kaucji. Zgodnie ze słownikową definicją (według Internetowego Słownika Finansowego): „kaucja jest to kwota pieniędzy, której celem jest zabezpieczenie interesów jednej ze stron umowy. Założeniem kaucji jest jej zwrot po zakończeniu umowy między stronami. Kaucja nie podlega jednak zwrotowi lub podlega częściowemu zwrotowi w przypadku nie wywiązania się lub niedbałego wywiązania się z umowy”.

Kaucja w budownictwie to określana - z reguły procentowo - kwota należności wynikających z tytułu wykonanych robót, zatrzymana na określony okres do momentu ich zakończenia tytułem gwarancji. Stanowi ona formę zabezpieczenia należytego wykonania robót przez podwykonawcę bądź też służy do pokrycia roszczeń wynikających z ich niewykonania czy też nienależytego wykonania. Co do zasady ma charakter zwrotny i pozostaje neutralna podatkowo. Zakres gwarancji, jej okres oraz zasady rozliczania się z pobranych kaucji są ustalane pomiędzy stronami.

W przypadku, gdy kaucje są potrącane (zatrzymywane) przy wypłacaniu należności Podwykonawcom za wykonane prace, za zapłatę należy uznać również kwotę potrąconej (zatrzymanej) kaucji. Kwoty objętej cytowanymi powyżej postanowieniami nie można więc uznać za kwotę nieuregulowaną. Cytowane powyżej postanowienia, zdaniem Spółki odzwierciedlają bowiem zasady zawarte w art. 498 Kodeksu cywilnego, wprowadzające zasadę, że gdy dwie strony są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Wskutek takiego potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Takie potrącenie wierzytelności jest jedną z form wygaśnięcia zobowiązania w wyniku wykonania świadczenia przez umorzenie wzajemnych wierzytelności między stronami. Do wygaśnięcia zobowiązania przez potrącenie dochodzi w sytuacji, gdy jedna strona jest w stosunku do drugiej zarówno dłużnikiem, jak i wierzycielem. Potrącenie zatem stanowi formę wzajemnej zapłaty za istniejące pomiędzy stronami zobowiązania, co pozwala na traktowanie jej na równi z zapłatą. Taka syt...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »