VAT w przypadku powstania spółki cywilnej na bazie działalności jednoosobowej

Przekształcenie jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę cywilną jest często spotykane w praktyce. Może ono przybrać różne formy. Przedsiębiorstwo jest wnoszone do spółki, bądź stopniowo wygaszana jest działalność jednoosobowa na rzecz nowej spółki.

Najpierw należy określić, czym jest spółka cywilna. W przeciwieństwie do spółek handlowych nie posiada ona osobowości prawnej, nie jest jednostką organizacyjną mającą prawną podmiotowość. Jest to konstrukcja definiowana przez prawo zobowiązań a dokładnie art. 860-875 Kodeksu cywilnego. Ponieważ nie została ona wyposażona w podmiotowość prawną, podmiotami pozostają wspólnicy. Konsekwencją tego jest brak możliwości posiadania przez nią własnego majątku. Jest on, jak i nabywane prawa i zaciągane zobowiązania, przedmiotem współwłasności wspólników. To wspólnicy a nie spółka prowadzą przedsiębiorstwo. Podlega ono co prawda rejestracji w CEIDG, jednak przedsiębiorcami pozostają wspólnicy a nie spółka cywilna, która nie może posiadać firmy.

Przedsiębiorstwo funkcjonujące w formie jednoosobowej działalności gospodarczej może ulec przekształceniu w spółkę na podstawie Kodeksu cywilnego na dwa sposoby:

1. przedsiębiorstwo w formie jednoosobowej jest wnoszone do spółki,
2. stopniowo wygaszana jest działalność jednoosobowa na rzecz nowej spółki.

Przedsiębiorstwo jest wnoszone do spółki

W myśl art. 6 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, przepisów tej ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Zgodnie z definicją określoną w art. 2 pkt 27e ww. ustawy zorganizowana część przedsiębiorstwa to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Natomiast stosownie do art. 55¹ Kodeksu cywilnego przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników materialnych i niematerialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.

Obejmuje ono w szczególności:

• oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo (nazwę),
• własność nieruchomości i ruchomości,
• wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne,
• koncesje, zezwolenia, patenty, prawa autorskie,
• księgi przedsiębiorstwa.

Wymienione składniki tworzą zorganizowaną część prze...