VAT. Skutki podatkowe sprzedaży działki

Teza: Istotą sprzedaży działki w trybie art. 209a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r., Nr 102, poz. 651 ze zm.), na której znajdują się elementy należące do budynku usytuowanego na odrębnej nieruchomości, takie jak schody, ganki itp., jest sprzedaż terenu niezabudowanego, do którego odnosi się art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2001 r., Nr 177, poz. 1054 ze zm.), a nie gruntu zabudowanego obiektami, które nie pełnią samodzielnych funkcji budowlanych, a jedynie zapewniają normalne użytkowanie budynku usytuowanego na innym gruncie.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Małgorzata Niezgódka - Medek (spr.), Sędzia NSA Marek Kołaczek, Sędzia del. WSA Bartosz Wojciechowski, Protokolant Marek Wojtasiewicz, po rozpoznaniu w dniu 4 marca 2015 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Ministra Finansów od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 23 stycznia 2014 r. sygn. akt I SA/Wr 1914/13 w sprawie ze skargi Gminy W. na interpretację indywidualną Ministra Finansów z dnia 17 lipca 2013 r. nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług 1) oddala skargę kasacyjną, 2) zasądza od Ministra Finansów na rzecz Gminy W. kwotę 180 (słownie: sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

Skarga kasacyjna Ministra Finansów dotyczy wyroku z dnia 23 stycznia 2014 r., sygn. akt I SA/Wr 1914/13, w którym Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu, na podstawie art. 146 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270), zwanej dalej "Ppsa", w sprawie ze skargi Gminy W., uchylił interpretację indywidualną upoważnionego przez Ministra Finansów Dyrektora Izby Skarbowej w P. w przedmiocie podatku od towarów i usług.

Z przedstawionego przez Sąd pierwszej instancji stanu sprawy wynikało, że skarżąca wystąpiła z zapytaniem dotyczącym zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług sprzedaży należących do niej gruntów. W złożonym wniosku o wydanie interpretacji wskazała, że podczas ustanawiania odrębnej własności lokali w budynkach komunalnych zostały również wydzielone po granicy budynków nieruchomości gruntowe. Właściciele lokali otrzymali zatem udział w prawie do nieruchomości gruntowej, której granice obejmowały obszar ograniczony fundamentami budynku. Niejednokrotnie powodowało to, że takie obiekty jak schody lub ganki budynków znalazły się w obrębie nieruchomości sąsiedniej, która pozostawała własnością gminy.

Skarżąca podniosła, że w związku z zaistniałym stanem rzeczy dojdzie w przyszłości do sprzedaży gruntów sąsiednich. Nastąpi to w trybie art. 209a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r., Nr 102, poz. 651 ze zm.), zwanej dalej "Ugn", a mianowicie na podstawie roszczenia o zawarcie umowy przenoszącej własność lub oddającej w użytkowanie wieczyste przyległą nieruchomość gruntową. Przedmiotem sprzedaży będą wydzielone geodezyjnie grunty, na których nie są usytuowane żadne budynki lub budowle. Wyjątkowo mogą znajdować się na nich wspomniane części budynków usytuowanych na działce przyległej (schody, ganki itp.), które nie będą jednak stanowiły przedmiotu dostawy, gdyż ich właścicielami w sensie ekonomicznym i prawnym będą nabywcy rzeczonych gruntów.

W związku z powyższym skarżąca zapytała, czy w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz decyzji o warunkach zabudowy, sprzedaż gruntu niezabudowanego w trybie art. 209a Ugn będzie korzystała ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177 poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej "Uptu", w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2013 r. W ocenie skarżącej, opisana przez nią dostawa gruntów będzie korzystała ze zwolnienia.

W zaskarżonej interpretacji indywidualnej działający z upoważnienia Ministra Finansów Dyrektor Izby Skarbowej w P. uznał stanowisko skarżącej za prawidłowe w odniesieniu do nieruchomości niezabudowanych oraz za nieprawidłowe w części dotyczącej nieruchomości, na których znajdują się części budynków, takie jak schody, ganki itp.

Organ wskazał, że grunty, na których znajdują się wymienione obiekty nie są nieruchomościami niezabudowanymi. Z tego też powodu, ich dostawa nie będzie korzystała ze zwolnienia przedmiotowego, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 Uptu.

Po bezskutecznym wezwaniu organu do usunięcia naruszenia prawa i zmiany interpretacji Gmina złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, w której podniosła zarzuty naruszenia:
1. art. 43 ust. 1 pkt 9, art. 2 pkt 33 i art. 29 ust. 5 Uptu w zw. z art. 12 oraz art. 135 ust. 1 lit. j) i k) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.U.UE.L.2006.347.1 z dnia 11 grudnia 2006 r.), zwanej dalej "Dyrektywą 112", poprzez uznanie, że dostawa gruntu, w sytuacji, gdy wzniesiony na nim fragment budynku nie jest przedmiotem dostawy, gdyż w sensie ekonomicznym nie stanowi własności właściciela gruntu, a jednocześnie grunt nie spełnia definicji terenu budowlanego, nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania;
2. art. 120 i art. 121 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U z 2012 r., poz. 749 ze zm.), zwanej dalej "Op", przez wydanie w krótkim czasie dwóch interpretacji indywidualnych, w których organ podatkowy w tożsamych stanach faktycznych dokonał różnych wykładni przepisów prawa.

Wskazując na motywy uwzględnienia skargi Sąd pierwszej instancji stwierdził, że podatek od wartości dodanej jest podatkiem zharmonizowanym. Dlatego też, wobec konieczności stosowania prawa unijnego i na skutek uwzględniania wykładni tego prawa dokonywanej przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, zmieniły się zasady wykładni prawa podatkowego. W ocenie Sądu, w miejsce dominującej dotychczas wykładni językowej, prymat należało więc przyznać wykładni celowościowej. Sąd uznał również, że przy interpretacji pojęć użytych w Uptu decydujące znaczenie powinny mieć walor i skutki ekonomiczne danej czynności opodatkowanej a nie dosłowne brzmienie przepisu. Wykładając i stosując art. 43 ust. 1 pkt 9 Uptu należało tym samym badać cel ekonomiczny (gospodarczy) transakcji, której przedmiotem był grunt a wykładnię językową, której dokonał organ podatkowy, zastąpić wykładnią celowościową.

Sąd pierwszej instancji uznał, że w ujęciu cywilistycznym nie sposób przyjąć, iż częścią składową będącego przedmiotem sprzedaży gruntu są schody i ganki, stanowiące część składową budy...