VAT. Dokumentowanie usługi najmu lokalu stanowiącego współwłasność małżeńską

Pytanie podatnika: Czy każdy z małżonków jest odrębnym podatnikiem podatku VAT z tytułu wynajmu nieruchomości oraz czy faktury VAT z tytułu najmu nieruchomości powinny być wystawiane przez oboje właścicieli (50% wartości każda)? Czy małżonkowie są uprawnieni do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego stanowiącą równowartość 50% kwoty podatku wynikającej z faktur (zaliczkowych) i ostatecznych, które są wystawione łącznie na Wnioskodawczynię i jej małżonka - w zakresie, w jakim lokale są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych? W którym okresie rozliczeniowym przysługuje im prawo do odliczenia podatku naliczonego?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 15 czerwca 2016 r. (data wpływu 11 lipca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawidłowości dokumentowania usług najmu lokali stanowiących współwłasność małżeńską oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących nabycie nieruchomości - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 lipca 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawidłowości dokumentowania usług najmu lokali stanowiących współwłasność małżeńską oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących nabycie nieruchomości.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni wraz z mężem posiada wspólność majątkową. Wspólnie są właścicielami dwóch lokali użytkowych i jednego mieszkania, które nabyli z zamiarem wynajmowania w ramach najmu prywatnego. W tym celu zamierzają zawrzeć pisemne umowy najmu, na mocy których wynajmującym będzie zarówno Wnioskodawczyni jak i jej mąż. Faktura zaliczkowa na zakup nieruchomości została wystawiona w październiku 2015 r. na oboje małżonków działających jako osoby fizyczne. Faktury ostateczne również zostaną wystawione na oboje małżonków. Mąż Wnioskodawczyni prowadzi na własny rachunek działalność gospodarczą i jest czynnym podatnikiem VAT. Wnioskodawczyni w momencie zakupu nieruchomości nie była zarejestrowana jako czynny podatnik VAT. W dniu 29 kwietnia 2016 r. Wnioskodawczyni złożyła zgłoszenie rejestracyjne na potrzeby podatku VAT (VAT-R), wskazując w poz. 38 datę 30 października 2015 r. oraz że będzie się rozliczała kwartalnie począwszy od czwartego kwartału 2015 r. Oznacza to, że Wnioskodawczyni wskazała wcześniejszą datę rozpoczęcia wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT niż data złożenia zgłoszenia rejestracyjnego VAT do urzędu skarbowego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

  1. Czy w stanie faktycznym opisanym we wniosku każdy z małżonków jest odrębnym podatnikiem podatku VAT z tytułu wynajmu nieruchomości oraz czy faktury VAT z tytułu najmu nieruchomości powinny być wystawiane przez oboje właścicieli (50% wartości każda)?
  2. Czy w stanie faktycznym opisanym we wniosku małżonkowie są uprawnieni do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego stanowiącą równowartość 50% kwoty podatku wynikającej z faktur (zaliczkowych) i ostatecznych, które są wystawione łącznie na Wnioskodawczynię i jej małżonka - w zakresie, w jakim lokale są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych? W którym okresie rozliczeniowym przysługuje im prawo do odliczenia podatku naliczonego?

Zdaniem Wnioskodawcy:

  1. Zdaniem Wnioskodawczyni, w opisanym we wniosku stanie faktycznym każdy z małżonków jest podatnikiem podatku VAT z tytułu wynajmu a faktury VAT z tytułu najmu nieruchomości powinny być wystawiane przez oboje właścicieli (50% wartości każda).
  2. Zdaniem Wnioskodawczyni, w opisanym we wniosku stanie faktycznym małżonkowie są uprawnieni do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego stanowiącą równowartość 50% kwoty podatku wynikającej z faktur (zaliczkowych) i ostatecznych, które są wystawione łącznie na Wnioskodawczynię i jej małżonka z uwagi na fakt, że nieruchomość będzie wykorzystywana do wykonywania czynności opodatkowanych. Zdaniem Wnioskodawczyni prawo do odliczenia podatku naliczonego będzie przysługiwało małżonkom w okresie rozliczeniowym, w którym otrzymali fakturę zakupu nieruchomości (zaliczkową, ostateczną) lub w jednym z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.

Ad. 1

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ww. ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel Zgodnie z art. 2 pkt 6 Ustawy o VAT, ilekroć w dalszych przepisach mowa o towarach rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

  • przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
  • zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
  • świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Jak wynika z ww. przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Zatem pod pojęciem odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu sprzedającego towar lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (dostawa lub usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 Ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Natomiast zgodnie z art. 15 ust. 2 Ustawy o VAT działalność gospodarcza, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W świetle powyższego stwierdzić należy, iż każdy, kto dokonuje czynności dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 Ustawy o VAT, powinien być uznany za podatnika podatku od towarów i usług.

Z powyższego wynika, że najem wypełnia definicję działalności gospodarczej określoną w art. 15 ust. 2 Ustawy o VAT, jeżeli wykonywany jest w sposób ciągły dla celów zarobkowych (zawierane umowy najmu mają zazwyczaj długotrwały charakter, a uzyskiwane korzyści z tego tytułu są w zasadzie stałe). Zatem istotnym jest wykorzystanie towaru w sposób ciągły dla celów zarobkowych bez względu na to, czy najem będzie prowadzony w ramach działalności gospodarczej, czy jako odrębne źródło przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W rozumieniu wyżej cytowanych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług świadczenie usług najmu nieruchomości jest działalnością gospodarczą, a podmiot wykonujący te czynności podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na zasadach określonych w przepisach regulujących ten podatek.

Stosownie do art. 106b ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

W tym miejscu należy jednak wskazać, że Ustawa o VAT nie wymienia małżonków jako odrębnej kategorii podatników. Powyższe stwarza dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą szczególną sytuację prawną. Należy zauważyć, że żaden z przepisów ustawy nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa.

W świetle art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2015 r. poz. 2082 ze zm.), z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

Zgodnie z brzmieniem art. 36 § 1 oraz § 2 cyt. ustawy, oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.

W konsekwencji ww. przepisów, podatnikiem podatku od towarów i usług jest ten z małżonków, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu.

Wobec powyższego podmiot świadczący usługę najmu będzie podatnikiem podatku od towarów i usług wówczas, gdy najem ten będzie wykonywał we własnym imieniu i na własny rachunek. Jeżeli przedmiotem najmu jest rzecz stanowiąca majątek wspólny małżonków, to podatnikiem podatku od towarów i usług, w okolicznościach wskazanych w art. 15 ustawy, będzie ten małżonek, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu, czyli ten, który dokonuje wynajmu we własnym imieniu (jest stroną czynności prawnej). Natomiast jeżeli małżonkowie dokonali czynności wspólnie, to każdy z nich z osobna jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Taka sytuacja zachodzi w rozpatrywanej sprawie. Powyższe potwierdza interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 29 marca 2013 r. nr ILPP2/443-8/13-3/AD.

Z uwagi na fakt, że w zaistniałej sytuacji każdego z małżonków traktować należy jako odrębnego podatnika podatku od towarów i usług, gdyż zarówno Wnioskodawczyni, jak i jej mąż, wykonują czynności opodatkowane - najem lokali na cele użytkowe i mieszkaniowe, są oni obowiązani wystawiać odrębne (każdy z osobna) faktury VAT (dokumentujące 50% kwoty należnego czynszu) i składać odrębne rozliczenia (deklaracje VAT-7). Analogiczne stanowisko zostało wyrażone w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 09 września 2011 r. nr IPPP3/443-839/11-2/SM.

Podobne stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 09 listopada 2009 r. nr ITPP1/443-824/09/DM, w której wskazał, że „Zatem na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług małżonkowie nie są uznawani za jeden podmiot podatkowy, bowiem każdy z nich wykonując samodzielnie czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jest odrębnym podatnikiem tego podatku. W konsekwencji więc, podatnikiem podatku od towarów i usług jest ten z małżonków, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu. Jeżeli małżonkowie dokonali czynności wspólnie, to każdy z nich z osobna jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Uwzględniając powyższe, wskazać należy, że o tym, kto jest podatnikiem podatku od towarów i usług z tytułu najmu nieruchomości na cele niemieszkaniowe, decyduje treść zawartej umowy najmu. Skoro zatem z przedstawionej we wniosku sytuacji wynika, iż oboje małżonkowie są stroną umowy, a więc czynności związane z wynajmem nieruchomości wykonywane są przez oboje małżonków odrębnie, podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, z tytułu zawartej umowy najmu, jest każdy z małżonków odrębnie w stosunku do swojej części”.

Ad. 2

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT. W myśl tego przepisu, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Kwotę podatku naliczonego - na podstawie art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ww. ustawy, stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z powyższego wynika, iż prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Prawo do odliczenia podatku naliczonego, jako integralna część systemu VAT, w zasadzie nie może być ograniczane ani pod względem czasu, ani też pod względem zakresu przedmiotowego. Nie jest to bowiem wyjątkowy przywilej podatnika, lecz jego fundamentalne prawo. Możność wykonania tego prawa powinna być zapewniona niezwłocznie i względem wszystkich kwot podatku, które zostały pobrane (naliczone) od transakcji związanych z zakupami.

Ustawa o VAT ustanawia zasadę tzw....

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »