VAT 2022: Obrót bezgotówkowy i estoński CIT a deklaracje kwartalne

W przyszłym roku deklaracje podatkowe za okresy kwartalne będą mogli składać, zgodnie z aktualną wersją tzw. Polskiego Ładu, oprócz małych podatników, również podatnicy podlegający opodatkowaniu ryczałtem od dochodów spółek, o którym mowa w art. 28j ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, tzw. estońskim CIT. Ponadto, ustawodawca planuje ograniczyć kwartalne rozliczenie VAT przedsiębiorcom, którzy wbrew obowiązkowi nie będą przyjmować płatności bezgotówkowych. Przepisy mają wejść w życie 1 stycznia 2022 r.

Obrót bezgotówkowy

Ustawodawca chce ograniczyć możliwość stosowania rozliczenia kwartalnego w podatku VAT przez podatników, którzy nie przyjmują płatności bezgotówkowych, np. kartą lub telefonem.

W związku z powyższym z dniem 1 stycznia 2022 r. w ustawie o podatku od towarów ma wejść w życie zapis, zgodnie z którym przepisów dotyczących kwartalnych deklaracji VAT nie będzie stosowało się do podatników w przypadku których w danym kwartale stwierdzono, że wbrew obowiązkowi, o którym mowa w art. 19a ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, nie zapewniali możliwości dokonywania zapłaty przy użyciu instrumentu płatniczego w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych, w każdym miejscu, w którym działalność gospodarcza jest faktycznie wykonywana, w szczególności w lokalu, poza lokalem przedsiębiorstwa lub w pojeździe wykorzystywanym do świadczenia usług transportu pasażerskiego.

Zgodnie z art. 19a ustawy - Prawo przedsiębiorców, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r., przedsiębiorca będzie musiał zapewnić możliwość dokonywania zapłaty w każdym miejscu, w którym działalność gospodarcza jest faktycznie wykonywana, w szczególności w lokalu, poza lokalem przedsiębiorstwa lub w pojeździe wykorzystywanym do świadczenia usług transportu pasażerskiego, przy użyciu instrumentu płatniczego (tj. karta płatnicza, tzw. płatności mobilne lub polecenie przelewu). Przy czym, obowiązek ten nie będzie dotyczył przedsiębiorcy, który nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Podatnicy którzy nie zapewniali możliwości dokonywania płatności bezgotówkowych będą mieli obowiązek składania deklaracji podatkowych za okresy miesięczne począwszy od rozliczenia za pierwszy miesiąc kwartału:

1. w którym zostało stwierdzone naruszenie tego obowiązku - jeżeli stwierdzenie naruszenia tego obowiązku nastąpiło w pierwszym lub drugim miesiącu kwartału, a w przypadku gdy stwierdzenie naruszenia tego obowiązku nastąpiło w drugim miesiącu kwartału - deklaracja za pierwszy miesiąc kwartału będzie musiała być złożona w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po drugim miesiącu kwartału;
2. następujący po kwartale, w którym zostało stwierdzone naruszenie tego obowiązku - jeżeli stwierdzenie naruszenia tego obowiązku nastąpiło w trzecim miesiącu kwartału.

Podatnicy będą mogli ponownie składać kwartalne deklaracje VAT, ale nie wcześniej jednak niż po upływie 6 miesięcy następujących po ostatnim miesiącu kwartału, w którym zostało stwierdzone naruszenie powyższego obowiązku.

Estoński CIT

Stosownie do planowanych zmian, deklaracje podatkowe za okresy kwartalne będą mogli, po uprzednim zawiadomieniu na piśmie naczelnika urzędu skarbowego, najpóźniej do 25. dnia drugiego miesiąca kwartału, za który będzie po raz pierwszy złożona kwartalna deklaracja podatkowa, składać również podatnicy podlegający opodatkowaniu ryczałtem od dochodów spółek, o którym mowa w art. 28j ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, jeżeli wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) u tych podatników nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 4 000 000 euro, przy czym przeliczenia kwoty wyrażonej w euro dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1000 zł.

Z uwagi na fakt, że kurs euro z 1 października 2021 r. wynosił 4,5941 zł (tabela nr 191/A/NBP/2021) powyższy limit 18 376 000 zł (4 000 000 euro x 4,5941 zł/euro).

W myśl art. 28j ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, z uwzględnieniem zmian, które mają wejść 1 stycznia 2022 r., opodatkowaniu ryczałtem może podlegać podatnik, jeżeli ma siedzibę lub zarząd na terytorium Polski, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1. (uchylony);
2. mniej niż 50% przychodów pochodzi:
   1. z wierzytelności,
   2. z odsetek i pożytków od wszelkiego rodzaju pożyczek,
   3. z części odsetkowej raty leasingowej,
   4. z poręczeń i gwarancji,
   5. z praw autorskich lub praw własności przemysłowej, w tym z tytułu zbycia tych praw,
   6. ze zbycia i realizacji praw z instrumentów finansowych,
   7. z transakcji z podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 - w przypadku gdy w związku z tymi transakcjami nie jest wytwarzana wartość dodana pod względem ekonomicznym lub wartość ta jest znikoma;
   8. W przypadku podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności powyższy warunek uznaje się za spełniony w pierwszym roku podatkowym opodatkowania ryczałtem.
3. podatnik:
   1. zatrudnia na podstawie umowy o pracę co najmniej 3 osoby w przeliczeniu na pełne etaty, niebędące udziałowcami ani akcjonariuszami ani wspólnikami tego podatnika, przez okres co najmniej 300 dni w roku podatkowym, a w przypadku gdy rokiem podatkowym nie jest okres kolejnych dwunastu miesięcy kalendarzowych - przez co najmniej 82% dni przypadających w roku podatkowym, lub
   2. ponosi miesięcznie wydatki w kwocie stanowiącej co najmniej trzykrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw z tytułu wypłaty wynagrodzeń na rzecz zatrudnionych na podstawie umowy innej niż umowa o pracę co najmniej 3 osób fizycznych, niebędących udziałowcami ani akcjonariuszami ani wspólnikami tego podatnika, jeżeli w związku z wypłatą tych wynagrodzeń na podatniku ciąży obowiązek poboru zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych i składek określonych w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych;
      
      W przypadku podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności warunek ten nie dotyczy roku rozpoczęcia tej działalności i 2 lat podatkowych bezpośrednio po nim następujących, z tym że począwszy od drugiego roku podatkowego podatnik jest obowiązany do corocznego zwiększenia zatrudnienia o co najmniej 1 etat w pełnym wymiarze czasu pracy aż do osiągnięcia wielkości zatrudnienia określonej w tym przepisie.
      
      Natomiast w przypadku podatnika będącego małym podatnikiem, w pierwszym roku podatkowym opodatkowania ryczałtem, warunek, o którym mowa w pkt 3:
   • lit. a, uznaje się za spełniony, jeżeli mały podatnik zatrudnia na podstawie umowy o pracę co najmniej 1 osobę w przeliczeniu na pełne etaty, niebędącą udziałowcem, akcjonariuszem ani wspólnikiem tego podatnika, przez okres wskazany w tym przepisie;
   • lit. b, uznaje się za spełniony, jeżeli mały podatnik ponosi miesięcznie wydatki w kwocie stanowiącej co najmniej przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przeds...