VAT 2022: Obrót bezgotówkowy i estoński CIT a deklaracje kwartalne

W przyszłym roku deklaracje podatkowe za okresy kwartalne będą mogli składać, zgodnie z aktualną wersją tzw. Polskiego Ładu, oprócz małych podatników, również podatnicy podlegający opodatkowaniu ryczałtem od dochodów spółek, o którym mowa w art. 28j ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, tzw. estońskim CIT. Ponadto, ustawodawca planuje ograniczyć kwartalne rozliczenie VAT przedsiębiorcom, którzy wbrew obowiązkowi nie będą przyjmować płatności bezgotówkowych. Przepisy mają wejść w życie 1 stycznia 2022 r.

Obrót bezgotówkowy

Ustawodawca chce ograniczyć możliwość stosowania rozliczenia kwartalnego w podatku VAT przez podatników, którzy nie przyjmują płatności bezgotówkowych, np. kartą lub telefonem.

W związku z powyższym z dniem 1 stycznia 2022 r. w ustawie o podatku od towarów ma wejść w życie zapis, zgodnie z którym przepisów dotyczących kwartalnych deklaracji VAT nie będzie stosowało się do podatników w przypadku których w danym kwartale stwierdzono, że wbrew obowiązkowi, o którym mowa w art. 19a ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, nie zapewniali możliwości dokonywania zapłaty przy użyciu instrumentu płatniczego w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych, w każdym miejscu, w którym działalność gospodarcza jest faktycznie wykonywana, w szczególności w lokalu, poza lokalem przedsiębiorstwa lub w pojeździe wykorzystywanym do świadczenia usług transportu pasażerskiego.

Zgodnie z art. 19a ustawy - Prawo przedsiębiorców, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 20222 r., przedsiębiorca będzie musiał zapewnić możliwość dokonywania zapłaty w każdym miejscu, w którym działalność gospodarcza jest faktycznie wykonywana, w szczególności w lokalu, poza lokalem przedsiębiorstwa lub w pojeździe wykorzystywanym do świadczenia usług transportu pasażerskiego, przy użyciu instrumentu płatniczego (tj. karta płatnicza, tzw. płatności mobilne lub polecenie przelewu). Przy czym, obowiązek ten nie będzie dotyczył przedsiębiorcy, który nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Podatnicy którzy nie zapewniali możliwości dokonywania płatności bezgotówkowych będą mieli obowiązek składania deklaracji podatkowych za okresy miesięczne począwszy od rozliczenia za pierwszy miesiąc kwartału:

  1. w którym zostało stwierdzone naruszenie tego obowiązku - jeżeli stwierdzenie naruszenia tego obowiązku nastąpiło w pierwszym lub drugim miesiącu kwartału, a w przypadku gdy stwierdzenie naruszenia tego obowiązku nastąpiło w drugim miesiącu kwartału - deklaracja za pierwszy miesiąc kwartału będzie musiała być złożona w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po drugim miesiącu kwartału;
  2. następujący po kwartale, w którym zostało stwierdzone naruszenie tego obowiązku - jeżeli stwierdzenie naruszenia tego obowiązku nastąpiło w trzecim miesiącu kwartału.

Podatnicy będą mogli ponownie składać kwartalne deklaracje VAT, ale nie wcześniej jednak niż po upływie 6 miesięcy następujących po ostatnim miesiącu kwartału, w którym zostało stwierdzone naruszenie powyższego obowiązku.

Estoński CIT

Stosownie do planowanych zmian, deklaracje podatkowe za okresy kwartalne będą mogli, po uprzednim zawiadomieniu na piśmie naczelnika urzędu skarbowego, najpóźniej do 25. dnia drugiego miesiąca kwartału, za który będzie po raz pierwszy złożona kwartalna deklaracja podatkowa, składać również podatnicy podlegający opodatkowaniu ryczałtem od dochodów spółek, o którym mowa w art. 28j ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, jeżeli wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) u tych podatników nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 4 000 000 euro, przy czym przeliczenia kwoty wyrażonej w euro dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1000 zł.

Z uwagi na fakt, że kurs euro z 1 października 2021 r. wynosił 4,5941 zł (tabela nr 191/A/NBP/2021) powyższy limit 18 376 000 zł (4 000 000 euro x 4,5941 zł/euro).

W myśl art. 28j ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, z uwzględnieniem zmian, które mają wejść 1 stycznia 2022 r., opodatkowaniu ryczałtem może podlegać podatnik, jeżeli ma siedzibę lub zarząd na terytorium Polski, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

  1. (uchylony);
  2. mniej niż 50% przychodów pochodzi:
    1. z wierzytelności,
    2. z odsetek i pożytków od wszelkiego rodzaju pożyczek,
    3. z części odsetkowej raty leasingowej,
    4. z poręczeń i gwarancji,
    5. z praw autorskich lub praw własności przemysłowej, w tym z tytułu zbycia tych praw,
    6. ze zbycia i realizacji praw z instrumentów finansowych,
    7. z transakcji z podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 - w przypadku gdy w związku z tymi transakcjami nie jest wytwarzana wartość dodana pod względem ekonomicznym lub wartość ta jest znikoma;
    8. W przypadku podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności powyższy warunek uznaje się za spełniony w pierwszym roku podatkowym opodatkowania ryczałtem.
  3. podatnik:
    1. zatrudnia na podstawie umowy o pracę co najmniej 3 osoby w przeliczeniu na pełne etaty, niebędące udziałowcami ani akcjonariuszami ani wspólnikami tego podatnika, przez okres co najmniej 300 dni w roku podatkowym, a w przypadku gdy rokiem podatkowym nie jest okres kolejnych dwunastu miesięcy kalendarzowych - przez co najmniej 82% dni przypadających w roku podatkowym, lub
    2. ponosi miesięcznie wydatki w kwocie stanowiącej co najmniej trzykrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw z tytułu wypłaty wynagrodzeń na rzecz zatrudnionych na podstawie umowy innej niż umowa o pracę co najmniej 3 osób fizycznych, niebędących udziałowcami ani akcjonariuszami ani wspólnikami tego podatnika, jeżeli w związku z wypłatą tych wynagrodzeń na podatniku ciąży obowiązek poboru zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych i składek określonych w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych;

      W przypadku podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności warunek ten nie dotyczy roku rozpoczęcia tej działalności i 2 lat podatkowych bezpośrednio po nim następujących, z tym że począwszy od drugiego roku podatkowego podatnik jest obowiązany do corocznego zwiększenia zatrudnienia o co najmniej 1 etat w pełnym wymiarze czasu pracy aż do osiągnięcia wielkości zatrudnienia określonej w tym przepisie.

      Natomiast w przypadku podatnika będącego małym podatnikiem, w pierwszym roku podatkowym opodatkowania ryczałtem, warunek, o którym mowa w pkt 3:
    • lit. a, uznaje się za spełniony, jeżeli mały podatnik zatrudnia na podstawie umowy o pracę co najmniej 1 osobę w przeliczeniu na pełne etaty, niebędącą udziałowcem, akcjonariuszem ani wspólnikiem tego podatnika, przez okres wskazany w tym przepisie;
    • lit. b, uznaje się za spełniony, jeżeli mały podatnik ponosi miesięcznie wydatki w kwocie stanowiącej co najmniej przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw z tytułu wypłaty wynagrodzenia na rzecz zatrudnionej na podstawie umowy innej niż umowa o pracę co najmniej 1 osoby, niebędącej udziałowcem, akcjonariuszem ani wspólnikiem tego podatnika, oraz w związku z wypłatą tego wynagrodzenia na podatniku ciąży obowiązek poboru zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i składek określonych w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.
  4. prowadzi działalność w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjnej, prostej spółki akcyjnej, spółki komandytowej, spółki komandytowo-akcyjnej, której odpowiednio udziałowcami, akcjonariuszami lub wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne nieposiadające praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciele (fundatorzy) lub beneficjenci fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym;
  5. nie posiada udziałów (akcji) w kapitale innej spółki, tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym lub w instytucji wspólnego inwestowania, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną oraz innych praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciel (fundator) lub beneficjent fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym;
  6. nie sporządza za okres opodatkowania ryczałtem sprawozdań finansowych zgodnie z MSR na podstawie art. 45 ust. 1a i 1b ustawy o rachunkowości;
  7. złoży zawiadomienie o wyborze opodatkowania ryczałtem, według ustalonego wzoru, do właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie do końca pierwszego miesiąca pierwszego roku podatkowego, w którym ma być opodatkowany ryczałtem; zawiadomienie może zostać złożone również przed upływem przyjętego przez podatnika roku podatkowego, jeżeli na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego pierwszy miesiąc opodatkowania ryczałtem podatnik zamknie księgi rachunkowe oraz sporządzi sprawozdanie finansowe zgodnie z przepisami o rachunkowości. W tym przypadku księgi rachunkowe otwiera się na pierwszy dzień miesiąca opodatkowania ryczałtem.

Jak jest obecnie?

Zasady ogólne

Podatnicy, o których mowa w art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług, są obowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu, z zastrzeżeniem art. 99 ust. 2-10 (dot. m.in. małych podatników), art. 130c, art. 133 i art. 138g ust. 2 (dot. podatników zidentyfikowanych na potrzeby procedury unijnej VAT OSS, podmiotów zagranicznych zidentyfikowanych na potrzeby procedury nieunijnej i podatników objętych szczególną procedurą dotyczącą sprzedaży na odległość towarów importowanych).

Zgodnie z art. 15 ustawy o VAT, podatnikami podatku od towarów i usług są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Przy czym, działalność gospodarcza, o której tu mowa, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą nie uznaje się natomiast czynności:

  1. z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 12 ust. 1-6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza;
  2. z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (m.in. osobiście wykonywana działalność artystyczna, literacka, naukowa, a także umowa zlecenia czy umowa o dzieło), jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Kwartalne rozliczanie VAT

Od 1 stycznia 2017 r. prawo do składania deklaracji VAT za okresy kwartale zostało ograniczone wyłącznie do małych podatników. I tak, zgodnie z art. 99 ust. 2 i 3 ustawy o VAT, mali podatnicy, którzy wybrali metodę kasową, składają w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy kwartalne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym kwartale. Mali podatnicy, którzy nie wybrali metody kasowej, mogą również składać kwartalne deklaracje po uprzednim pisemnym zawiadomieniu naczelnika urzędu skarbowego (na druku VAT-R), najpóźniej do 25. dnia drugiego miesiąca kwartału, za który będzie po raz pierwszy złożona kwartalna deklaracja podatkowa.

Małym podatnikiem, zgodnie z art. 2 pkt 25 ustawy o VAT, jest podatnik podatku od towarów i usług:

  1. u którego wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1 200 000 euro,
  2. prowadzącego przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzającego funduszami inwestycyjnymi, zarządzającego alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, będącego agentem, zleceniobiorcą lub inną osobą świadczącą usługi o podobnym charakterze, z wyjątkiem komisu - jeżeli kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzenia za wykonane usługi (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 45 000 euro

- przy czym przeliczenia kwot wyrażonych w euro dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1000 zł.

Kurs euro na pierwszy dzień roboczy października 2020 r. wyniósł 4,5153 zł (tabela nr 192/A/NBP/2020 z 1 października 2020 r.) zatem powyższe limity w 2021 r. wynoszą odpowiednio:

  • 5 418 000 zł (1 200 000 euro x 4,5153 zł/euro),
  • 203 000 zł (45 000 euro x 4,5153 zł/euro).

W 2022 r., z uwagi na fakt, że kurs euro z 1 października 2021 r. wynosił 4,5941 zł (tabela nr 191/A/NBP/2021), limity te będą wynosić:

  • 5 513 000 zł (1 200 000 euro x 4,5941 zł/euro),
  • 207 000 zł (45 000 euro x 4,5941 zł/euro).

Metoda kasowa

Mały podatnik może wybrać metodę rozliczeń polegającą na tym, że obowiązek podatkowy w odniesieniu do dokonywanych przez niego dostaw towarów i świadczenia usług powstaje:

  1. z dniem otrzymania całości lub części zapłaty - w przypadku dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz podatnika, o którym mowa w art. 15, zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny,
  2. z dniem otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż 180. dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi - w przypadku dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz podmiotu innego niż wymieniony w pkt 1

- po uprzednim pisemnym zawiadomieniu naczelnika urzędu skarbowego w terminie do końca miesiąca poprzedzającego okres, za który będzie stosował tę metodę, zwaną dalej „metodą kasową”; otrzymanie zapłaty w części powoduje powstanie obowiązku podatkowego w tej części.

Przy czym, powyższe stosuje się do czynności wykonanych w okresie, w którym podatnik stosuje metodę kasową.

Mały podatnik może zrezygnować z metody kasowej, nie wcześniej jednak niż po upływie 12 miesięcy, w trakcie których rozliczał się tą metodą, po uprzednim pisemnym zawiadomieniu naczelnika urzędu skarbowego (na druku VAT-R), w terminie do końca kwartału, w którym stosował tę metodę.

Natomiast, mały podatnik traci prawo do rozliczania podatku metodą kasową, począwszy od rozliczenia za miesiąc następujący po kwartale, w którym przekroczył kwotę określoną w art. 2 pkt 25 ustawy o VAT, tj. limit uznający go za małego podatnika (patrz powyżej).

Wybór metody kasowej zgłasza się na druku VAT-R. W tym celu należy zaznaczyć w części C.1. tego formularza w poz. 40 wybór metody kasowej oraz wskazać okres, od którego nastąpi rozliczanie według tej metody. Dodajmy, że w przypadku, gdy przedsiębiorca nie rozlicza jeszcze kwartalnie VAT, powinien zaznaczyć dodatkowo w VAT-R poz. 1 w pkt 45 (Deklaracje kwartalne) oraz zaznaczyć poz. 52 w części C.2., informując tym sposobem, że będzie składał deklaracje VAT-7K.

Kiedy mały podatnik nie może składać kwartalnych deklaracji?

Kwartalnych deklaracji VAT nie mogą składać mali podatnicy, którzy:

  1. zostali zarejestrowani przez naczelnika urzędu skarbowego jako podatnicy VAT czynni - przez okres 12 miesięcy począwszy od miesiąca, w którym dokonana została rejestracja lub
  2. w danym kwartale lub w poprzedzających go 4 kwartałach dokonali dostawy towarów, o których mowa w załączniku nr 15 do ustawy, chyba że łączna wartość tych dostaw bez kwoty podatku nie przekroczyła, w żadnym miesiącu z tych okresów, kwoty 50 000 zł, lub
  3. którzy w danym kwartale dokonali importu towarów na zasadach określonych w art. 33a ust. 1 (w procedurze uproszczonej).

Zaznaczmy, że za dostawę towarów, o których mowa w załączniku nr 15 do ustawy, nie uznaje się dostawy towarów, o których mowa w poz. 92 tego załącznika (benzyny silnikowe, oleje napędowe, gazy przeznaczone do napędu silników spalinowych - w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym), jeżeli:

  1. dostawa ta jest dokonywana na stacjach paliw lub stacjach gazu płynnego do standardowych zbiorników pojazdów;
  2. dostawy tej dokonuje podatnik dostarczający gaz przewodowy za pośrednictwem własnych sieci przesyłowych lub dystrybucyjnych.

W przypadku gdy łączna wartość dostaw towarów, o których mowa w załączniku nr 15 do ustawy, bez kwoty podatku przekroczyła kwotę 50 000 zł, mali podatnicy są obowiązani do składania deklaracji podatkowych za okresy miesięczne począwszy od rozliczenia za pierwszy miesiąc kwartału:

  1. w którym przekroczono tę kwotę - jeżeli przekroczenie kwoty nastąpiło w pierwszym lub drugim miesiącu kwartału; w przypadku gdy przekroczenie kwoty nastąpiło w drugim miesiącu kwartału, deklaracja za pierwszy miesiąc kwartału jest składana w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po drugim miesiącu kwartału;
  2. następujący po kwartale, w którym przekroczono tę kwotę - jeżeli przekroczenie kwoty nastąpiło w trzecim miesiącu kwartału.

Natomiast w przypadku importu towarów dokonanego na zasadach określonych w art. 33a ust. 1 mali podatnicy są obowiązani do składania deklaracji podatkowych za okresy miesięczne począwszy od rozliczenia za pierwszy miesiąc kwartału:

  1. w którym dokonano tego importu - jeżeli nastąpiło to w pierwszym lub drugim miesiącu kwartału, a w przypadku gdy dokonanie tego importu nastąpiło w drugim miesiącu kwartału, deklaracja za pierwszy miesiąc kwartału jest składana w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po drugim miesiącu kwartału;
  2. następujący po kwartale, w którym dokonano tego importu - jeżeli dokonanie tego importu nastąpiło w trzecim miesiącu kwartału.

Powrót do deklaracji kwartalnych

Mali podatnicy, którzy nie wybrali metody kasowej, mogą ponownie składać deklaracje podatkowe za okresy miesięczne, nie wcześniej jednak niż po upływie 4 kwartałów, za które składali deklaracje kwartalne, po uprzednim pisemnym zawiadomieniu naczelnika urzędu skarbowego w terminie do dnia złożenia deklaracji podatkowej za pierwszy miesięczny okres rozliczeniowy, jednak nie później niż z dniem upływu terminu złożenia tej deklaracji.

Z kolei podatnicy, którzy dokonali importu towarów na zasadach określonych w art. 33a ust. 1, mogą składać deklaracje podatkowe za okresy kwartalne na zasadach przewidzianych dla małych podatników, nie wcześniej jednak niż po upływie 12 miesięcy następujących po ostatnim miesiącu kwartału, w którym dokonali tego importu.

Utrata/rezygnacja z prawa do kwartalnego rozliczenia VAT

Podatnicy, którzy:

  • w wyniku przekroczenia limitu wartości sprzedaży utracą status małego podatnika,
  • zrezygnowali z prawa do rozliczania się metodą kasową,

składają deklaracje podatkowe za okresy miesięczne począwszy od rozliczenia za pierwszy miesiąc kwartału:

  1. w którym przekroczono tę kwotę - jeżeli przekroczenie kwoty nastąpiło w pierwszym lub drugim miesiącu kwartału, a w przypadku gdy przekroczenie tej kwoty nastąpiło w drugim miesiącu kwartału, deklaracja za pierwszy miesiąc kwartału jest składana w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po drugim miesiącu kwartału;
  2. następującego po kwartale, w którym przekroczono tę kwotę - jeżeli przekroczenie kwoty nastąpiło w trzecim miesiącu kwartału.

 

Ewa Iwan

 

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...