VAT 2019: Co zastąpi odwrotne obciążenie?

Tak zwane uszczelnianie systemu VAT trwa. Uszczelnianie, czyli starania rządzących skierowane na uzyskanie jak największych wpływów z tego podatku niezbędnych do pokrycia rosnących wydatków Skarbu Państwa. Jednym z pomysłów służących temu celowi jest wprowadzenie obowiązkowego split payment. Komisja Europejska wyraziła zgodę na zastosowanie przez Polskę tego mechanizmu jako obligatoryjnego w okresie 1 marca 2019 r. (początek obowiązywania decyzji derogacyjnej) – 28 lutego 2022 r. Ma on znaleźć zastosowanie w stosunku do towarów i usług wymienionych w załączniku do decyzji derogacyjnej.

Procedura taka była niezbędna ponieważ zastosowanie ww. mechanizmu wiąże się z odstępstwem od regulacji art. 226 Dyrektywy 2006/112/WE RADY z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz. L 347/1) określającego dane, które winny znaleźć się na fakturze.

Mechanizm podzielonej płatności obowiązuje w Polsce od 1 lipca 2018 r. jako dobrowolny. Jednakże zgodnie z tekstem ustawy z 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, przekazanym po uchwaleniu przez Sejm do Senatu, z dniem 1 listopada 2019 r. zlikwidowany ma zostać mechanizm odwrotnego obciążenia. W jego miejsce wprowadzona zostanie instytucja podzielonej płatności. Nie obejmie jednak wszystkich podatników.

Jeden załącznik

Zgodnie powołaną ustawą likwidacji ulegają załączniki 11 i 14 do ustawy o VAT zawierające wykaz towarów i usług objętych odwrotnym obciążeniem. Zostają one zastąpione załącznikiem nr 15 (150 pozycji) wymieniającym towary i usługi w nich figurujące oraz towary, które do końca października br. będzie obejmować odpowiedzialność solidarna dotycząca dóbr wymienionych w załączniku nr 13.

Podzielona płatność ulegnie ponadto rozszerzeniu na szereg towarów nie objętych do tej pory ani odwrotnym obciążeniem ani odpowiedzialnością solidarną, gdyż nie były zawarte w załącznikach 11, 13 i 14 do ustawy o VAT. Tytułem przykładu wymienić można: węgiel kamienny, węgiel brunatny, komputery, szereg części samochodowych i motocyklowych. Pobieżna choćby analiza zakresu towarów nie objętych dotąd mechanizmem split payment wskazuje, iż był on ustalony naprędce. Zawiera bowiem „części do silników spalinowych wewnętrznego spalania, o zapłonie iskrowym” nie obejmuje natomiast tego rodzaju części do silników o zapłonie samoczynnym. Nie sądzę, aby było to działanie zamierzone, lecz stanowi wynik nierzadkiego u polskiego ustawodawcy bałaganiarstwa mającego swe źródło w kazuistyce.

Wady i zalety

Zgodnie z założeniami podatnicy aktualnie rozliczający się na zasadzie odwrotnego obciążenia będą rozliczać się poprzez split payment. Będzie to oznaczać podział kwoty za nabywany towar lub usługę w taki sposób by jedynie część netto trafiała do sprzedawcy. Kwota VAT skierowana zostaje na specjalny rachunek VAT. Celem jest zapewnienie sobie przez Skarb Państwa nieograniczonego dostępu do środków na ...